Psychologia koloru: co oznaczają kolory i jaki mają na nas wpływ

6 minut

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 14 września, 2023

Psychologia koloru mówi o emocjach. Kolory potrafią wywoływać przyjemność, szczęście, niepokój, energię. Kolory to coś więcej niż marketing. Różne barwy są zakorzenione w naszych osobistych doświadczeniach, w dzieciństwie i w symbolice, którą wyjaśnić próbują nauka i psychologia koloru.

Claude Monet zwykł mawiać, że świat kolorów jest jego codzienną obsesją, jego radością – a także jego męką. Jeśli nie jest łatwo artyście uchwycić subtelność każdej kombinacji kolorów i tonów, jeszcze trudniej jest określić, w jaki sposób każdy z kolorów wpływa na ludzi i ich zachowanie.

„Czym jest człowiek wobec koloru świata? Kolor świata jest większy niż emocje człowieka”.
-Juan Ramón Jimenez-

W rzeczywistości niektórzy nawet teraz postrzegają to jako pseudonaukę i jest w tym trochę prawdy. Jedno jest pewne – kolory mają wiele wspólnego z naszymi osobistymi preferencjami, doświadczeniami, wychowaniem, a nawet z różnicami kulturowymi.

Jednak, i tutaj jest chyba najbardziej interesująca idea ze wszystkich, przeprowadzono wiele badań, które wyjaśniają, jak ludzie reagują na pewne kolory i określają, które z nich są najpopularniejsze.

Jedną z najciekawszych książek na ten temat jest Psychologia koloru: jak kolory wpływają na uczucia i logikę autorstwa Evy Heller, psychologa, socjologa i profesora teorii komunikacji.

Ta interesująca praca jest wynikiem wieloletnich badań, ankiet i obserwacji zakończonych naprawdę intrygującymi wynikami, które pokrywają się z wnioskami wielu badań przeprowadzonych przez innych badaczy.

Co ciekawe, oto jeden z wniosków: najpopularniejszym kolorem jest niebieski.

Psychologia koloru: jaki jest jej cel?

Kolory stymulują nasz mózg na różne sposoby. W rzeczywistości w przeszłości Egipcjanie i Chińczycy łączyli wpływ kolorów z ideą uzdrawiania, zachęcając do pewnych stanów świadomości lub emocji.

Na przykład czerwony dla Egipcjan był odzwierciedleniem życia, ziemi, zwycięstwa, a także furii nieprzyjaznych bogów, takich jak Seth czy Apofis.

Kolor, w istocie, jest czymś więcej niż zjawiskiem optycznym. Oznacza to, że wszystkie barwy mają własne znaczenie. Wszystkie mają szczególny wpływ na nasz mózg, dlatego też psychologia koloru jest dziś podstawowym i niezbędnym narzędziem w neuromarketingu.

Wiedza, w jaki sposób konsument reaguje na określone bodźce kolorystyczne, może prowadzić do wzrostu sprzedaży. Chociaż nie zawsze jest to w 100% poprawne, pewne wzorce reakcji są podobne i pokazują nam, że psychologia koloru może być naprawdę przydatna.

Podobnie, nie możemy zapominać o roli kolorów na świecie sztuki i kina. Na przykład David Lynch to reżyser obsesyjnie uciekający od świata logiki, zanurzający widza w subtelnym kalejdoskopie emocji.

W swoich produkcjach zawsze używa kontrastu czerni i bieli, ponieważ według niego symbolizuje to ucieczkę z realnego świata do snu.

„Kolor bezpośrednio wpływa na duszę. Kolor to klawiatura, oczy to młotki, dusza to fortepian z wieloma strunami. Artysta jest ręką, która gra, dotykając tego czy innego klawisza celowo, aby wprawić struny duszy w drgania”.
-Wassily Kandiski-

Van Gogh również celowo wybierał pewne odcienie, aby wyrazić swoje stany emocjonalne. Zawsze decydował się na żywe odcienie koloru żółtego i niebieskiego, aby nadać kształt polom i gwiaździstym nocom.

Co oznacza każdy z kolorów i jaki ma wpływ

Teraz poznajmy trochę lepiej, czym tak naprawdę jest psychologia koloru. Przyjrzymy się badaniom przeprowadzonym i opisanym przez dr Evę Heller w jej książce, a także aktualnej pracy psychologa i profesor ze Stanford, Jennifer Aaker, która niedawno stworzyła interesującą analizę kolorów stosowanych w świecie neuromarketingu.

Niebieski

Niebieski jest najczęściej używanym kolorem w biurach i biznesie, ponieważ poprawia produktywność i nie rozprasza.
Jest to kolor, który sugeruje poczucie pewności i zaufania do marki.
Wykazano, że niebieski zmniejsza apetyt, dlatego nie powinien być wykorzystywany do reklamowania żywności.
To kolor harmonii, wierności i współczucia.
Jest to najzimniejsza barwa, ale mimo to jest związana z pojęciem duchowości i fantazji.
Istnieje 111 odcieni niebieskiego.
Jest to jedna z podstawowych barw. Dla malarzy najbardziej popularnym odcieniem niebieskiego był „błękit oceanu”. Był to najdroższy odcień, ale nadał ich obrazom wyjątkowego ożywienia.

Czerwony

Czerwony również jest jednym z najczęściej używanych kolorów w marketingu: wyróżnia się spośród innych kolorów, jest atrakcyjny i stosowany w celu przyciągnięcia uwagi.
Przyspiesza tętno i tworzy poczucie pilnej sprawy, zagrożenia lub natychmiastowości.
Czerwony stymuluje apetyt i zachęca do kupowania impulsywengo.
Reprezentuje zarówno miłość, jak i nienawiść.
Czerwony jest kolorem królów, radości i niebezpieczeństwa.
Reprezentuje krew i życie.
Jest to dynamiczny, uwodzicielski kolor, który budzi naszą najbardziej agresywną stronę.

Żółty

W marketingu reprezentuje optymizm i młodość.
Przedstawia jasność i jest często używany do zwrócenia uwagi na niektóre produkty na półce.
Nie należy go nadużywać w sklepach, ponieważ szybko męczy oczy. Dlatego w sklepach zwykle używa się go bardziej na końcowych półkach niż na środkowych półkach.
Niektóre badania dowiodły, że głębokie żółte odcienie wywołują płacz u dzieci.
Dla ekspertów badających kolory żółty jest kolorem sprzecznym: reprezentuje zarówno dobro, jak i zło, optymizm i zazdrość, zrozumienie i zdradę.
Żółty ilustruje kreatywność i sprzyja jej rozwojowi.
Jest to kolor męski, a w Chinach reprezentuje królewskość.

Zielony

Zielony to kolor wzrostu, odnowy i odrodzenia.
Wiąże się ze zdrowiem, naturą, świeżością i spokojem.
Pomaga w rozwiązywaniu problemów i promuje wolność, uzdrowienie i spokój.
Ciemna zieleń reprezentuje pieniądze, sprawy gospodarcze i burżuazję.
Istnieje ponad 100 odcieni zieleni, przy czym te bliższe środkowi stymulują dobry nastrój.
Zielony reprezentuje także obiecującą miłość.
Zielony to kolor, który pomaga nam się zrelaksować. Jest polecany osobom chorym na depresję.

Czarny

Kolor czarny kojarzy się z elegancją, tajemnicą, dyskretnością, a także siłą.
Wywołuje silne emocje i jest autorytatywnym kolorem.
W świecie mody jest uważany za stylowy i nadający wyrafinowania.
Istnieje 50 odcieni czerni
Symbolizuje także koniec czegoś: śmierć, stratę.
W przeszłości reprezentował księży, a współcześnie reprezentuje konserwatywnych ludzi.
W świecie fizyki czerń absorbuje 100% światła bezpośredniego, a zatem nie odzwierciedla żadnej długości spektrum, dlatego w całej historii kolor czarny kojarzy się z niebezpieczeństwem, złem i tym podobnymi zagadnieniami.

„Poezję można tworzyć tylko poprzez układanie kolorów, tak jak można przekazywać słowa pocieszenia poprzez muzykę”.
-Van Gogh-

Biały

Psychologia koloru określa biały jako symbol niewinności i czystości.
Reprezentuje początek, wolę rozpoczęcia czegoś nowego.
Biały oznacza otwartość i uczciwość, a także pokój, uzdrowienie i spokój.
Wiąże się z doskonałością.
Istnieje 67 odcieni bieli.
Biały kołnierzyk symbolizuje status społeczny.

Fioletowy

Fiolet jest często używany w marketingu, kosmetykach lub produktach przeciwstarzeniowych.
Ma działanie uspokajające.
Wiele marek używa go do reprezentowania kreatywności, wyobraźni i mądrości.
Fiolet i kobiecość, magia i duchowość idą w parze.
Istnieje 41 odcieni fioletu.
Kiedy używamy go za dużo, wywołuje ambiwalencję: eksperci odradzają malowanie całych pomieszczeń tym kolorem.
Fioletowy symbolizuje moc, ale także niejednoznaczność.

Pomarańczowy

W marketingu wiąże się z entuzjastycznymi zakupami, odzwierciedla emocje i ciepło.
Intensywny odcień pomarańczowego może wiązać się z agresją. Dlatego odcień powinien być łagodny, przyjazny i stonowany.
Jest ulubionym kolorem w świecie reklamy, ponieważ zachęca do zakupów.
Jest związany z transformacją i buddyzmem.
Pomarańczowy nie tylko sprzyja pozytywnym emocjom, ale także wywołuje poczucie „smaków”.

Różowy

Różowy symbolizuje wdzięk i uprzejmość.
W marketingu konsumenci kojarzą go z dziećmi lub romantycznością.
To odcień erotycznej czułości.
Różowy łączy się z tym, co urocze, dziecinne i małe.
Był to ulubiony kolor Madame de Pompadour.

Być może zgadzasz się lub nie z powyższymi opisami. Jak wspomnieliśmy wcześniej wpływ każdego koloru czasami zależy od naszych indywidualnych doświadczeń. Jednak przedstawione powyżej komercyjne i artystyczne podstawy są użyteczne i efektywne.

Na naszej liście brakuje innych kolorów, takich jak brązowy, złoty, srebrny lub szary. Ograniczyliśmy listę do najbardziej wpływowych kolorów, tych, których świat sztuki i neuromarketing używają najczęściej i które – niemal niepostrzeżenie – potajemnie na nas wpływają.

Bibliografia:

Heller, Eva (2004) „Psicología del color: cómo actúan los colores sobre los sentimientos y la razón”. Gustavo Gili: Madrid

Birren Faver (2000) „Color psychology and color therapy”. Express NY

Wong, Wucius (2006) „Principios del diseño en color” Gustavo Gili: Madrid

Zdjęcia dzięki uprzejmości: Sakimichan, Marina Melvik