Przypadki kliniczne – dzięki badaniom nad zwykłymi, a czasami całkiem niezwykłymi sprawami nauka o mózgu dokonała ogromnych postępów. Niektóre z tych przypadków są znane głównie dlatego, że znacznie poprawiły naszą wiedzę na temat działania mózgu.
Wielu ludzi nie chce przyznać, że to, co nazywają “duszą” lub “sercem”, ma tak naprawdę związek z procesami zachodzącymi w mózgu. Cenną wiedzą, której dostarczają nam opisane poniżej przypadki kliniczne, jest to, że w ten czy inny sposób dały dowód na zaangażowanie mózgu w nasz psychiczny świat.
“Każdy człowiek może być rzeźbiarzem własnego mózgu, jeśli tylko zechce.”
-Santiago Ramón y Cajal-
Wciąż jesteśmy dalecy od całkowitego zrozumienia mózgu. Jednakże powoli, krok po kroku, odkrywamy tajemnice, a następnie szukamy nowych. Trzy przypadki kliniczne opisane poniżej zasługują na zapamiętanie, ponieważ przyczyniły się do naszej wiedzy na temat mózgu.
Phineas Gage
Phineas Gage był amerykańskim robotnikiem pracującym na kolei, którego spotkał dziwny wypadek. We wrześniu 1848 r. młody pracownik zabierał się właśnie do wysadzania skały, gdy popełnił błąd i eksplozja nastąpiła wcześniej niż się spodziewano.
W wyniku pomyłki Phineas został rzucony na odległość około 20 metrów i przebity żelaznym prętem. Wsunął mu się przez policzek i wyszedł czubkiem głowy.
Dr Harlow był lekarzem Phineasa i pozostawił zapis tego, co się stało, najwyraźniej będąc pod wrażeniem tego, że Phineas pozostał przytomny po wypadku i nie wykazywał oznak utraty kontaktu z rzeczywistością. Okres rekonwalescencji trwał zaledwie 10 tygodni a chłopak nigdy nie stracił zdolności poznawczych.
Po wyzdrowieniu Gage wrócił do pracy jak zwykle, ale zaczął wykazywać zmiany osobowości. Przedtem był zrównoważony, a teraz okazywał wyjątkowe rozdrażnienie oraz inne objawy. Jest to jeden z tych przypadków klinicznych, który jest obecnie klasycznym przykładem tego, jak wzorce behawioralne, a nawet osobowość są powiązane z fizycznym mózgiem.
Jednak niektóre badania sugerują, że skutki jego urazu mózgu i zniekształcenia twarzy nie były przebadane wystarczająco szczegółowo. Niektórzy uważają, że czynniki te mogły również w znacznym stopniu wpłynąć na zmianę osobowości.
Pacjent H.M.
Oto kolejny z niezwykłych przypadków klinicznych w historii, który miał ogromny wpływ na psychologię. Inicjały oznaczają nazwisko Henry Molaison, znany wielu jako Pacjent H.M. Kiedy miał 27 lat, przeszedł operację usunięcia części mózgu. Jego hipokamp i część ciała migdałowatego zostały usunięte w celu leczenia epilepsji.
Wyniki operacji były zaskakujące. Pacjent H.M. nie był w stanie gromadzić nowych wspomnień. Pamiętał wszystko, co wydarzyło się przed operacją, ale nic poza tym.
Żył wiecznie w teraźniejszości, zapominając o wszystkim zaraz po tym, jak się wydarzyło. Na przykład, jeśli ktoś wszedł do pokoju, przywitał się z nim. Ale jeśli tylko ta osoba wyszła i za chwilę wróciła, nie potrafił jej rozpoznać.
Przez całe życie H.M. pozostawał pod obserwacją lekarzy, ale nigdy nie odzyskał zdolności do tworzenia nowych wspomnień. Zmarł w 2008 r., A ponieważ znalazł się wśród najbardziej znanych przypadków klinicznych, świat mógł obejrzeć sekcję zwłok jego mózgu w Internecie.
Podczas procedury odkryto, że najbardziej uszkodzoną częścią mózgu była kora śródwęchowa, ten sam obszar, który pogarsza się w początkowych stadiach choroby Alzheimera.
Niezwykłe przypadki kliniczne w psychologii: Donald
Donald zamordował swoją dziewczynę pod wpływem fencyklidyny (PCP), ale nie pamiętał tego. Zdiagnozowano u niego organiczną amnezję. Wiele lat później jechał rowerem podczas chwilowego zwolnienia ze szpitala. Nagle został potrącony przez samochód na skutek czego zapadł w śpiączkę. Kiedy się obudził, stało się coś niezwykłego.
Donald przypomniał sobie popełnione przez siebie morderstwo, doznając powtarzających się niekontrolowanych retrospekcji. Ciągle odtwarzał to w swoim umyśle. Doświadczał również ataków padaczki.
Donald to jedna z najbardziej tajemniczych spraw klinicznych, jakie znamy. Nauka wciąż nie jest w stanie wyjaśnić, dlaczego powróciła utracona pamięć. Jeszcze mniej wiadomo, dlaczego pamięć przejawia się w tak dręczący sposób.
To tylko niektóre z najważniejszych przypadków klinicznych w historii psychologii. Każdy z nich sprawia, że dokonujemy postępów, czasem na oślep, w naszej wiedzy o niesamowitym organie, jakim jest mózg.
Niestety, ludzie dzięki którym dokonaliśmy tych postępów, ucierpieli na skutek nieprawidłowego funkcjonowania mózgu. Ale z tego powodu pozostawili również dla reszty ludzkości wspaniały dar.