Przepracowanie to nieodłączny element życia wielu osób. Pracowitość jest cenioną w społeczeństwie cechą – całkiem zresztą słusznie – cechą. Tym niemniej nie powinniśmy pozwalać, by praca zawładnęła całym naszym życiem. Jeżeli bowiem tak się stanie, nasze życie będzie bardzo ubogie.
Ludzie popadają w przepracowanie z rozmaitych powodów. Czasami zarobki z jednej pracy nie wystarczają aby utrzymać rodzinę i zaspokoić jej potrzeby, przez co trzeba szukać dodatkowego zatrudnienia. Inni z kolei pasjonują się swoją pracą bądź dążą do osiągnięcia sukcesu.
“Jesteśmy otoczeni przedmiotami mającymi na celu oszczędzenie naszego czasu, tym niemniej w rzeczywistości dysponujemy niewielką ilością wolnego czasu”
-Laurence J. Peter-
Dla niektórych ludzi przepracowanie stanowi sposób na ucieczkę przed rzeczywistością i przed innymi aspektami codziennego życia, zwłaszcza gdy są one problematyczne. Jakakolwiek byłaby przyczyna, przepracowanie zawsze wskazuje na jakiś ukryty problem. Należy podjąć kroki mające na celu rozwiązanie go zanim będzie za późno.
Jeżeli tego nie zrobimy, konsekwencje mogą być bardzo poważne. Poniżej przedstawimy pięć z nich.
1. Przepracowanie powoduje pogorszenie więzi uczuciowych i społecznych
Pierwszą konsekwencją jaką niesie ze sobą przepracowanie jest stopniowe pogarszanie się innych dziedzin życia. Człowiek poświęca na pracę tyle czasu i energii, że nie pozostaje już praktycznie nic na inne aspekty życia. Dlatego właśnie bardzo często ludzie uciekają od problematycznej codzienności właśnie w sferę zawodową.
Jeżeli partner poświęca zbyt dużo czasu na pracę, druga osoba może poczuć się porzucona i osamotniona. Pojawia się bolesna pustka płynąca z nieobecności. Naturalną koleją rzeczy zaniedbany partner czuje się zepchnięty na drugi plan. Podobne odczucia może mieć też rodzina, przyjaciele i znajomi – z pewnością zauważą oni, że nie ma dla nich już miejsca w życiu przepracowanego człowieka.
Idąc tym tokiem myśli, płytkie relacje z drugimi nie zostaną rozwiązane przez przepracowanie. Ono tylko oddala problem na pozornie bezpieczną odległość i zamiata problem pod przysłowiowy dywan. Więzi z innymi jednak stale się pogarszają.
2. Zmęczenie i uczucie wypalenia
Naturalnym skutkiem przepracowania jest wyczerpanie. Początkowo objawia się ono zmęczeniem fizycznym i umysłowym. Ze zwykłego zmęczenia powoli staje się wyczerpaniem. Co gorsza jednak, mimo tego odczucia, człowiek czuje, że nie może lub nie jest w stanie się zatrzymać.
Wyczerpanie wpływa bezpośrednio na nasz nastrój i samopoczucie. Bywa, że w rezultacie tego pojawia się apatia i obojętność wobec wszystkiego i ogólne wypalenie. Znika nasz entuzjazm i tracimy zainteresowanie czymkolwiek. Smutek zaczyna nam towarzyszyć coraz częściej, z czasem codziennie, a od tego do depresji już tylko jeden krok. Mogą się też pojawić lęki oraz chroniczny niepokój.
3. Niepokojący brak produktywności
Największym paradoksem jest fakt, że nadmiar pracy prowadzi do obniżenia produktywności pracownika. Zmęczenie, apatia i zaburzenia nastroju wpływają na naszą zdolność do wykonywania obowiązków zawodowych w odpowiedni sposób. Z czasem pracujemy dla samej pracy, nie dbając o jej efekty.
Niektóre osoby o tendencjach obsesyjnych starają się wszystko robić jak najlepiej. Mimo to, nadmiar pracy znacznie ogranicza ich zdolności i kreatywność. Z czasem innowacje stają się niemożliwością, podobnie jak zwiększenie efektywności pracy. Dlaczego? Jest to tego potrzebny świeży, otwarty umysł i ustabilizowane emocje.
4. Problemy zdrowotne
Istnieje wiele dolegliwości fizycznych jakie przynosi ze sobą przepracowanie. W większości przypadków wszystko zaczyna się od dolegliwości żołądkowo – jelitowych. Niestrawność, zapalenie błony śluzowej żołądka, zaparcia i inne tego rodzaju dolegliwości. Częste są też dolegliwości skórne, ostre alergie oraz nawracające infekcje i przeziębienia.
Z czasem problemy zdrowotne stają się poważniejsze i bardziej złożone. Człowiek przepracowany zaczyna odczuwać trudności ze snem, które czasami przeobrażają się w chroniczną bezsenność. Nierzadko pojawiają się też problemy z nadciśnieniem oraz schorzenia układu krążenia.
Trzeba przyznać to otwarcie – śmierć z przepracowania nie jest mitem ani przesadą. Oczywiste jest, że jeśli ten stan utrzymuje się przez długi czas, może doprowadzić do zawału serca bądź udaru czy wylewu. Konsekwencje poświęcania się tylko i wyłącznie pracy są bardzo poważne.
5. Działanie mechaniczne i uczucie utraty sensu
Przepracowanie sprawia, że w naszym życiu stopniowo znika uczucie świeżości, tak jakby już nigdy nie miało się pojawić nic nowego. Nawet jeśli nasza praca wymaga od nas kreatywności i świeżego podejścia, istnieje moment, po przekroczeniu którego wszystko staje się jedną wielką rutyną.
Aby poradzić sobie z obowiązkami zawodowymi, zupełnie bezwiednie, człowiek rozwija w sobie zachowania mechaniczne. Są to stereotypowe sposoby działania, których przemyślenie nie wymaga żadnego czasu ani wysiłku.
Wszystko to wywołuje w nas nieodparte uczucie zupełnego braku sensu. Sporadycznie pojawiają się pytania i wątpliwości co do prawdziwego sensu życia. Jeżeli istnieją też przebłyski depresji, konsekwencje mogą być bardzo poważne.
Przepracowanie, jak każda skrajność, jest czymś, czego należy unikać. Koniec końców nie przynosi nam bowiem nic innego jak tylko całe mnóstwo problemów wszelkiego rodzaju.
Pamiętaj, że życie jest tylko jedno i ma ono całe mnóstwo rozmaitych wymiarów. Zmniejszenie go do tylko jednego wymiaru jakim jest życie zawodowe negatywnie odbije się na naszym zdrowiu fizycznym i umysłowym. Lepiej jest zatrzymać się na chwilę, przemyśleć wszystko na nowo, przebudować swoje życie i zacząć żyć w pełni tego słowa znaczeniu.