Progesteron to żeński hormon należący do rodziny steroidów, wytwarzany i uwalniany przez jajniki. Wraz z estrogenem jest to jeden z głównych hormonów wpływających na cykl menstruacyjny i funkcje rozrodcze kobiety.
Mimo że progesteron odgrywa ważną rolę w organizmie kobiet, nie jest tak dobrze znany jak estrogen. Niemniej jednak dowodem na jego znaczenie może być fakt, że jego wysoki lub niski poziom może powodować problemy zdrowotne i zmiany w cyklu hormonalnym kobiety.
W tym artykule omówimy jego najważniejsze cechy i funkcje.
Główne cechy progesteronu
Pewien lekarz z University of Rochester odkrył progesteron w 1933 roku i nadał mu nazwę na podstawie jego składu chemicznego i molekularnego. Progesteron jest produkowany w trzech różnych miejscach: w jajnikach (w ciałku żółtym, po owulacji), w nadnerczach (które również wytwarzają adrenalinę) oraz w łożysku podczas ciąży.
Gdy organizm wytworzy progesteron, przechowuje go w tkance tłuszczowej.
Po owulacji (kiedy organizm uwalnia komórki jajowe), jajniki zaczynają wytwarzać progesteron w ciałku żółtym. To wtedy ten hormon osiąga szczytowe poziomy w ciele, które nie regulują się do momentu zajścia w ciążę lub miesiączki.
Z jednej strony, jeśli zajdziesz w ciążę, progesteron przygotowuje macicę na okres ciąży. Po dziesięciu tygodniach ciąży tę rolę przejmie łożysko, które będzie wytwarzać cały progesteron potrzebny do zdrowej ciąży aż do porodu.
Z drugiej strony, jeśli nie zajdziesz w ciążę, poziom progesteronu spadnie, a endometrium (wyściółka macicy) zacznie się złuszczać, prowadząc do krwawienia miesiączkowego.
Główne funkcje progesteronu
Zapewnienie regularnego cyklu miesiączkowego
Progesteron odgrywa ważną rolę w rozpoczęciu cyklu miesiączkowego. Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, poziom progesteronu spada, więc wyściółka macicy złuszcza się i zaczyna się miesiączka.
Dopóki poziom progesteronu jest wysoki, nie będziesz miesiączkować. Natomiast jeśli poziom jest niski, możesz doświadczyć krwawienia nawet podczas ciąży. Mówiąc obrazowo, wyściółka macicy „pomyśli”, że już czas, by się złuszczyć, zupełnie tak jak na początku kolejnego cyklu.
Przygotowanie macicy do ciąży
Jeśli jajeczko jest zapłodnione, progesteron przygotowuje macicę na zarodek, aby ciąża mogła szczęśliwie zakończyć się w terminie, nie wcześniej. To hormon, który zapewnia, że macica jest stabilna i wystarczająco duża, aby zarodek mógł rosnąć. Chwilę później łożysko przejmie kontrolę nad stabilnością ciąży.
Przygotowanie gruczołów mlecznych do laktacji
Kiedy jesteś w ciąży, gruczoły mlekowe przygotowują się do produkcji mleka. Progesteron jest częścią tego procesu i jest również powodem, dla którego piersi zaczynają rosnąć.
Innymi słowy, wysoki poziom progesteronu mówi Twoim piersiom, że muszą przygotować się do produkcji i wypuszczania mleka. Poziom tego hormonu spada dopiero po porodzie i rozpoczęciu karmienia dziecka (dzięki prolaktynie i oksytocynie).
Zdrowe kości
Podczas gdy estrogen pomaga chronić kości, progesteron pomaga w tworzeniu zupełnie nowej tkanki kostnej. W tym celu oddziałuje z komórkami kostnymi i stymuluje je do naprawy uszkodzonych kości.
Niski poziom progesteronu i jego wpływ na ośrodkowy układ nerwowy
Odpowiedni poziom progesteronu jest ważny również dlatego, że ten hormon odgrywa rolę w funkcjonowaniu mózgu, nastroju i libido.
Badania wykazały, że niski poziom progesteronu może prowadzić do wahań nastroju, braku pożądania seksualnego, niepokoju, nerwowości i bezsenności. Hormon ten ma również działanie neuroprotekcyjne na mózg i zapobiega jego degeneracji.
Podsumowując, progesteron to hormon, który odgrywa ogromną rolę zarówno w ciąży, jak i podczas menstruacji. Wpływa również na pożądanie seksualne i nastrój. Jeśli poziom progesteronu jest zbyt niski, lekarz może przepisać leki na jego podniesienie.