Wszyscy żywimy w sobie trudne do podważenia przekonanie, że dzieciństwo powinno tak szczęśliwe, jak tylko się da. Dzieci powinny spędzać czas, czując wyłącznie pozytywne emocje, a problemy emocjonalne powinny je omijać. Nic złego także nie może się im przydarzyć. Brzmi to raczej znajomo, nieprawdaż?
Ale rzeczywistość jest taka, że podobnie jak to ma miejsce u osób dorosłych, dzieci także mogą odczuwać liczne problemy emocjonalne i cierpieć z ich powodu.
Co w takim razie sprawia, że niektóre dzieci cierpią na problemy emocjonalne, a inne wydają się być na nie całkiem odporne? Tutaj działa ten sam mechanizm, co u dorosłych. Podobnie jak w przypadku osób starszych, istnieje szereg cech osobowych i społecznych, które sprawiają, że dzieci są mniej lub bardziej wrażliwe na różne sytuacje i emocje. To właśnie cechy te mogą sprawić, że problemy emocjonalne staną się bardziej szkodliwe dla niektórych z naszych pociech…
Poznajmy lepiej te wszystkie sytuacje, aby móc skuteczniej pomóc naszym dzieciom! W tym celu przygotowaliśmy dla Ciebie nasz dzisiejszy artykuł. Dowiesz się z niego, jak zatrzymać problemy emocjonalne z dala od swoich dzieci. Zapraszamy do lektury!
“Jedną z najlepszych rzeczy, które mogą ci się przydarzyć w życiu, jest, jak sądzę, szczęśliwe dzieciństwo”.
-Agata Christie-
Co sprawia, że dzieci stają się podatne na problemy emocjonalne?
Po pierwsze, nie zapominajmy, że emocje odgrywają ważną rolę w życiu każdego z nas. A w szczególności dziecka. Obejmuje to także negatywne emocje. Dlatego też musimy czasami czuć się rozgniewanymi, aby bronić się przed czymś, co jest naszym zdaniem niesprawiedliwe. Czasami także nadchodzi odpowiedni moment na to, abyśmy się zaczęli bać. W ten sposób będziemy w stanie uchronić się przed czymś, co uważamy świadomie lub podświadomie za niebezpieczeństwo.
Innym razem z kolei nasze emocje powodują, że czujemy się smutni. Dzięki temu możemy w bardziej bezpieczny sposób przejść przez trudne chwile w naszym życiu. Na przykład przez proces żałoby, który towarzyszy poważnym sytuacjom, jak np. utrata bliskiej nam osoby.
Problemy emocjonalne pojawiają się wtedy, gdy te wszystkie negatywne emocje są bardzo intensywne i w dodatku ogarniają nas nieustannie. Innymi słowy, negatywne emocje ranią nas i ranią także innych. Zwłaszcza wtedy, kiedy nie jesteśmy w stanie konstruktywnie wykorzystać ich energii i przesłania. Jeśli ten proces jest dla nas trudny, wyobraź sobie, jak to wygląda w przypadku naszych dzieci… Dlatego właśnie nasze pociechy potrzebują od nas pomocy i w niektórych przypadkach nieograniczonych wręcz pokładów naszej cierpliwości.
Co zwiększa ryzyko wystąpienia problemów emocjonalnych u dzieci?
Dzieci, które mają wyżej wymienione cechy, są bardziej podatne na problemy z opanowywaniem swoich emocji. Ponadto istnieją inne czynniki, zarówno w środowisku rodzinnym, społecznym i szkolnym, które mogą powodować większe ryzyko.
Rodzina jest podstawową częścią życia dla każdego dziecka. Jeśli w domu zacznie ono dostrzegać przejawy wrogości i przemocy w rodzinie, zwiększy to problemy emocjonalne u takich dzieci. Powoduje to również brak miłości i poczucie odrzucenia. Jeśli chodzi o rodziców, brak kontroli, wzajemne nieporozumienia lub problemy finansowe, a także inne problemy psychiczne mają naprawdę duży wpływ na nasze dzieci.
“Największym problemem dzieci jest to, że muszą one tolerować dorosłych.”
–Antoine de Saint-Exupéry–
Na poziomie społecznym ważną rolę odgrywa niski dochód i brak zasobów społecznych. Na poziomie edukacyjnym wydaje się, że małe szkoły pomagają dzieciom lepiej zarządzać swoimi emocjami. Negatywne oczekiwania ze strony nauczycieli, skala zaangażowania w szkołę, mało wydajne uczenie się bez zainteresowania nauką lub izolacja i odrzucenie ze strony kolegów z klasy mogą stwarzać większe ryzyko i związane z tym problemy emocjonalne.
Oznaki wskazujące na możliwe problemy emocjonalne u dzieci
Fakt, że wymienione przez nas cechy są czynnikami ryzyka, oznacza, że dzieci, u których one występują częściej narażone są na potencjalne problemy emocjonalne. Ale warto zwracać zawsze uwagę na swoją pociechę. Możliwe jest bowiem również to, że mimo tego, że dziecko jest narażone na takie ryzyko, to jednak nie ma problemów emocjonalnych. Ale nigdy nie wiadomo, jak się sytuacja rozwinie w przyszłości. Pytanie, jakie należy zadać w tym miejscu brzmi… jak możemy wykryć te potencjalne problemy emocjonalne i pomóc tym dzieciom, które będą się musiały z nimi borykać?
Po pierwsze, dzieci mogą prosić o pomoc, jeśli czują się źle. Nie jest to jednak powszechne zjawisko. Dlatego też to właśnie osoby dorosłe, które wchodzą w interakcje z tymi dziećmi, zarówno rodzice, jak i nauczyciele, muszą być wyczuleni na wszelkiego rodzaju możliwe cierpienie i związane z tym problemy emocjonalne.
Objawy podwyższonego poziomu stresu o charakterze chronicznej to szereg typowych symptomów na poziomie fizycznym. Mogą to być na przykład podwyższone tętno, zmęczenie, nudności, suchość w ustach lub napięcie mięśni. Dzieci w takich okolicznościach, mogą przejawiać również pewne charakterystyczne zachowania, takie jak unikanie innych dorosłych i dzieci, obgryzanie paznokci, płacz, drżenie, krzyczenie, rozbijanie przedmiotów lub dążenie do walki z rówieśnikami.
“Nigdy nie jest za późno na szczęśliwe dzieciństwo.”
-Tom Robbins-
Wreszcie musimy zwrócić uwagę na myśli, które mają nasze dzieci. Mogą to być myśli naprawdę toksyczne, pełne samokrytyki, poczucia winy i strachu. Dzieci mogą mieć również chorobliwą wyobraźnię lub może im być trudno myśleć o pewnych rzeczach. Ponadto mogą być nastawione defensywnie lub mieć problemy z koncentracją. Wszystko to wskazuje na to, coś jest nie w porządku z naszym dzieckiem i… Nadszedł najwyższy czas, aby czas poprosić o pomoc!
Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Andrika Langfielda, Chinha Le Duca oraz JJ Thompsona, zostały zamieszczone za zgodą autorów.