Pranie mózgu jest tematem wielu filmów i programów dokumentalnych, takich jak na przykład o komunistach w Wietnamie, którzy wyprali mózgi amerykańskim żołnierzom.
Jednak proces ten nie zawsze jest tak dramatyczny, jak jest pokazany w tych dziełach sztuki. Może lepiej zrozumiesz, czym jest pranie mózgu, jeśli nazwiemy to zjawisko przymusową perswazją?
Przymusowa perswazja oznacza wpływanie na kogoś przez użycie siły. Dany rodzaj perswazji jest silniejszy i bardziej natarczywy. Jest on używany przez sekty, państwa totalitarne, organizacje terrorystyczne i porywaczy (między innymi).
Pranie mózgu lub stosowanie przymusowej perswazji nie jest proste. Musisz użyć różnych technik, aby skłonić kogokolwiek do faktycznej zmiany swojego systemu wierzeń, procesu myślowego oraz tego, jak się czuje i działa.
Pranie mózgu ma swoje techniki, które można podzielić na cztery rodzaje: społeczno-środowiskowe, emocjonalne, poznawcze i te, które wywołują stany dysocjacyjne.
Pranie mózgu: techniki społeczno-środowiskowe
Tego rodzaju techniki wiążą się z manipulowaniem lub kontrolą otoczenia obiektu. Celem jest osłabić opór jednostki, aby łatwiej było ją przekonać. Do technik społeczno-środowiskowej perswazji przymusowej należą:
- Izolacja. Dzięki temu pacjenta będzie łatwiej przekonać. Polega na umysłowym, społecznym i fizycznym wyłączeniu obiektu ze świata. Innymi słowy, całkowite izolowanie jednostki.
- Informacyjna kontrola. Kontrola i manipulowanie informacją jest formą izolacji. Przy mniejszej ilości pobieranej informacji, obiekt nie będzie miał zbyt dużo opcji do wyboru. Jego myślenie krytyczne również będzie ograniczone.
- Tworzenie stanu zależności egzystencjalnej. Sprawia, że osoba zaczyna wierzyć, że jej istnienie całkowicie zależy od kogoś innego. Zazwyczaj, ten ktoś jest czymś w rodzaju przywódcy. W praktyce oznacza to zaspokajanie podstawowych i drugorzędnych potrzeb kogoś innego, aż do stanu całkowitej zależności.
- Osłabienie psychofizyczne. Niektóre rodzaje osłabienia fizycznego są związane ze słabością psychiczną. To z kolei prowadzi do osłabienia zdolności stawienia oporu technikom perswazji.
Pranie mózgu: techniki emocjonalne
Motywacje są uwarunkowane emocjonalnie. Co za tym idzie, jeśli potrafisz wpływać na emocje ludzi, wpłyniesz również na ich motywację i zachowanie.
- Emocjonalna aktywacja przyjemności. Musisz być czarujący i dobrze traktować obiekt. Ta technika jest używana, by przyciągnąć ludzi oraz ich zaciekawić.
- Emocjonalna aktywacja strachu, poczucia winy i niepokoju. Używanie systemu nagród i kar, aby uzyskać odpowiedź emocjonalną w postaci strachu, poczucia winy i niepokoju. Te emocje zachęcają do uzależnienia i poddania się.
Pranie mózgu: techniki poznawcze
Tego rodzaju techniki wywodzą się z tych dwóch, o których już wspomnieliśmy. Osoba, która jest słaba fizycznie i czuje się winna, jest doskonałą ofiarą i jej pranie mózgu odbędzie się bezproblemowo.
- Oczernianie krytycznego myślenia. Sprawca pokazuje ofierze bezużyteczność podążania za własnymi myślami. Zatem za każdym razem, gdy jej głowę wypełniają pomysły, zaczyna je tłumić.
- Oszustwo i kłamstwo. Zniekształcanie rzeczywistości poprzez ukrywanie informacji, kłamstwo lub zaciemnianie.
- Żądanie podporządkowania. Ustanowienie idei grupowej decyzji. Domaganie się, aby osoba podporządkowała się decyzji całej grupy. Innymi słowy, rozwijanie konformizmu i podległości.
- Tożsamość grupowa. Tożsamość musi być kolektywna. W rezultacie jednostki tracą własną osobowość i przejmują tożsamość grupy. Może to być powodem tego, że obiekty utracą jakiekolwiek cechy wyróżniające.
- Kontrolowanie uwagi. Manipulowanie czymś, co zajmuje czyjąś uwagę. Oznacza to, że możesz zmusić kogoś do zwrócenia uwagi na próby perswazji.
- Kontrola mówienia. Kontrolowanie mówienia jest sposobem na ograniczenie wolności. Pominięcie niektórych słów lub całych wyrażeń jest jednym ze sposobów na uniknięcie niechcianych pytań lub ocen.
- Zmiana źródła autorytetu. Kiedy zburzysz czyjeś zasady autorytetu, narazisz tę osobę na autorytet totalitarny. W konsekwencji ten autorytet zyskuje całą moc. Wszyscy inni muszą się podporządkować.
“Istnieją tylko dwa sposoby, na które ludzie mogą ze sobą postępować: broń lub logika. Siła lub pranie mózgu. Ci, którzy wiedzą, że nie wygrają za pomocą logiki, zawsze zwracają się ku broni “.
-Ayn Rand-
Pranie mózgu: techniki przymusowej perswazji, które wywołują stany dysocjacyjne
Dysocjacja odpowiada stanom transu, które powstają, gdy doświadczenie się nasila. Stany te prowadzą do chwilowej utraty świadomości i tożsamości. Są bardziej powszechne w środowiskach totalitarnych.
Dane stany świadomości sprawiają, że jednostki stają się bardziej wrażliwe. W rezultacie łatwiej można je kontrolować, ograniczając opcje oraz ich zdolność do oceny.
Przymusowa perswazja lub pranie mózgu to manipulowanie czyimś otoczeniem, aby osłabić tę osobę. Poznawcza i emocjonalna perswazja zmieniają sposób myślenia i odczuwania emocji. To z kolei wprowadza w stany transu, dzięki którym łatwiej jest ją przekonać.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Rodríguez-Carballeira, Á. (1992). El lavado de cerebro. Psicología de la persuasión coercitiva. Barcelona: Editorial Boixareu Universitaria.