Kiedy mówimy o czymś takim, jak postrzeganie własnego ciała, odnosimy się w ten sposób do mentalnej i subiektywnej reprezentacji naszego własnego wyglądu. Czasami ta percepcja jest bliska rzeczywistości.
Ale są także chwile, kiedy nie możemy znajdować się dalej od prawdy. Tak więc problemy obejmujące postrzeganie własnego ciała wynikają w głównej mierze z naszych postaw, uczuć i zachowań wobec siebie samych.
Większość ludzi wykazuje przynajmniej niewielki stopień niezadowolenia z powodu wyglądu swojego ciała. Jest to zupełnie normalne zjawisko, o ile dana osoba nie odczuwa potrzeby podejmowania jakichś desperackich działań w celu zmiany tego stanu rzeczy. Na przykład nie planuje poddawać się operacji plastycznej w celu ukształtowania lub modyfikacji danej części swego ciała.
Termin używany do opisania tej sytuacji jest znany jako zaburzone postrzeganie własnego ciała lub niezadowolenie z ciała. Kiedy ten wysoki stopień niezadowolenia z własnego wyglądu prowadzi Cię do różnego rodzaju szkodliwych zachowań mających na celu zmienić swój wygląd bez względu na wiążące się z tym ryzyko fizyczne i psychiczne, na pewno masz problemy z postrzeganiem własnego ciała.
W naszym dzisiejszym artykule spróbujemy się przyjrzeć nieco bliżej tej właśnie kwestii. Zapraszamy zatem do lektury!
Postrzeganie własnego ciała – geneza i przyczyny związanych z nim problemów
Problemy obejmujące postrzeganie własnego ciała wynikają w głównej mierze z dysonansu między faktycznym obrazem naszego ciała a standardami piękna we współczesnym społeczeństwie. W dalszej części naszego dzisiejszego artykułu przeanalizujemy przyczyny i konsekwencje tego zjawiska u ludzi będących na progu dorosłości i nastolatków.
W społeczeństwie zachodnim bardzo często występują problemy obejmujące ogólnie rzecz biorąc postrzeganie własnego ciała. Właśnie dlatego wielu ekspertów i badaczy przeprowadziło w ciągu ostatnich dwudziestu lat liczne badania, aby ostatecznie ustalić przyczyny tego zjawiska. Przebadali oni wiele warstw społecznych biorąc pod uwagę głównie dwie różne grupy zmiennych:
- Czynniki społeczne. Należą do nich przede wszystkim media, kultura, przyjaciele i rodzina.
- Czynniki psychologiczne. Są to wszelkiego rodzaju negatywne uczucia powstające pod wpływem czynników społecznych. Należą do nich na przykład irracjonalne przekonania generowane przez wpływ rodziców i kultury jednostki.
Oczywiście czynniki psychologiczne mają mnóstwo elementów wspólnych z czynnikami społecznymi. Można powiedzieć, że obie te zmienne są ze sobą w bardzo głębokim stopniu powiązane.
Postrzeganie własnego ciała u młodzieży i nastolatków oraz związane z tym problemy
Jak wspomnieliśmy już powyżej, aspekty percepcyjne, afektywne i behawioralne warunkują obraz naszego ciała. Żyjemy w społeczeństwie, które przywiązuje nadmierną wagę do naszego wyglądu. Ogólnie rzecz biorąc kultura świata zachodniego ceni szczupłą sylwetkę u kobiet i muskularną u mężczyzn o wiele bardziej, niż powinna.
W tym sensie oznacza to, że media nieustannie bombardują nas swoją ideą piękna. W rzeczywistości nawet wszystkie branże zajmujące się w jakimkolwiek stopniu kultem piękna i „idealnego ciała” zwiększyły znacząco swoje zyski w ostatnich latach.
„U dziewcząt powszechnie rozwijają się zaburzenia odżywiania. Jest to efekt tego, że nasza kultura wypracowała standard piękna, którego nie mogą one w żaden sposób osiągnąć, będąc w pełni zdrowymi osobami. Kiedy nienaturalna szczupłość stała się atrakcyjna, dziewczyny zaczęły powszechnie robić różne nienaturalne rzeczy, by być szczupłą. ”
-Mary Pipher-
Chociaż ten problem dotyczy w zasadzie wszystkich grup wiekowych, to jednak zaburzone postrzeganie własnego ciała jest najbardziej szkodliwe w młodości. Okres dojrzewania to okres licznych, intensywnych zmian.
Nastolatki starają się odkryć, kim naprawdę są, co czyni ich podatnymi na zmiany. Dlatego wpływ wiadomości i przekazów, które otrzymują ze strony społeczeństwa i mediów, mogą mieć na nich o wiele większy wpływ, niż na jakąkolwiek inną grupę wiekową.
Oprócz tego niektóre badania wykazały, że problemy z obrazem własnego ciała pojawiają się u dzieci jeszcze przed okresem dojrzewania. To odkrycie jest dość niepokojące i dlatego samo społeczeństwo powinno podjąć środki, aby zapobiec występowaniu tego niekorzystnego zjawiska u tak młodych osób.
Konsekwencje, z jakimi wiąże się negatywne postrzeganie własnego ciała
Zaburzone postrzeganie własnego ciała prowadzi czasami ludzi do podejmowania zachowań szkodliwych dla ich zdrowia. A przyświeca im wtedy jedynie zamiar uzyskania tego wymarzonego „idealnego ciała”. Na przykład, jeśli chodzi o wagę, ludzie mogą angażować się w takie rodzaje aktywności, jak drastyczne ograniczanie niektórych pokarmów, ścisły post i nadmierna, szkodząca zdrowiu aktywność fizyczna.
Kiedy ludzie zaczynają stosować takie zachowania przed okresem dojrzewania, ich organizmy mogą zacząć cierpieć z powodu zmęczenia, urazów kości, problemów ze strony żołądka i układu pokarmowego lub niedoborów składników żywieniowych.
W ciężkich przypadkach działania te mogą powodować zahamowanie wzrostu, późne dojrzewanie płciowe lub zaburzenia odżywiania. W większości przypadków problemy z wizerunkiem ciała poprzedzają tego rodzaju problemy zdrowotne.
Zaburzenia odżywiania o wiele więcej występują u kobiet, niż u mężczyzn. Jednak w ostatnich latach nastąpił ogromny wzrost częstości występowania tych problemów także u tej drugiej płci.
Mężczyźni często okazują niezadowolenie, gdy postrzegają swoje ciało jako zbyt szczupłe lub zbyt otłuszczone. Zamiast tego wolą marzyć o muskulaturze. Z drugiej strony kobiety najczęściej są niezadowolone ze swojej wagi i figury.
Aby zapobiec występowaniu tych wszystkich problemów, naukowcy opracowali specjalne podejście, które okazało się skuteczne w różnych instytucjach, takich jak szkoły. Koncentruje się ono na zachęcaniu osób do krytycznego podejścia do wiadomości wysyłanych przez media na temat wyglądu fizycznego.
W rezultacie dzieci młodzież i dorośli nauczą się rozpoznawać, co jest zdrowe, a co nie, a następnie wdrażać w swoją codzienność różne zdrowe nawyki.
„To zdrowie jest prawdziwym bogactwem, a nie kawałki złota, czy też srebra”.
-Mahatma Gandhi-
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Amaya Hernández, A., Alvarez Rayón, G. L., & Mancilla Díaz, J. M. (2010). Insatisfacción corporal en interacción con autoestima, influencia de pares y dieta restrictiva: Una revisión. Revista mexicana de trastornos alimentarios, 1(1), 79-89.
- Jiménez-Flores, P., Jiménez-Cruz, A., & Bacardí-Gascón, M. (2017). Insatisfacción con la imagen corporal en niños y adolescentes: revisión sistemática. Nutrición Hospitalaria, 34(2), 479-489.
- Mancilla Medina, A., Vázquez Arévalo, R., Mancilla Díaz, J. M., Amaya Hernández, A., & Álvarez Rayón, G. (2012). Insatisfacción corporal en niños y preadolescentes: Una revisión sistemática. Revista mexicana de trastornos alimentarios, 3(1), 62-79.