Plan kryzysowy na wypadek, gdyby coś poszło nie tak

Ile razy powiedziałeś sobie: gdybym tylko wiedział o tym wcześniej, poradziłbym sobie z tym lepiej? Prawdopodobnie często Ci się to zdarzyło. Może za każdym razem, gdy przytrafiło Ci się jakieś nieprzewidziane zdarzenie. Jednak nie jest możliwe przygotowanie planu na każdy zwrot akcji, jaki może przybrać rzeczywistość. Założenie, że masz plan kryzysowy na każdą możliwą ewentualność, jest dalekie od opłacalności z psychologicznego punktu widzenia. Co można więc zrobić w tej kwestii?

Plan kryzysowy to ogólne lub szczegółowe działanie, które podejmujesz, gdy czujesz się przytłoczony. Pozwala Ci naładować się energią do dalszego działania. W efekcie jest to silnik, który prowadzi Cię, abyś mógł iść naprzód w środku burzy.

Plan kryzysowy – jak bardzo jest istotny?

Jak opracować plan kryzysowy? Czy można się nauczyć, jak to zrobić? Wyjaśnimy to metaforą.

Wyobraź sobie zaporę wodną (Twój umysł). Kiedy pogoda jest sprzyjająca, a opady (problemy) są normalne, tama utrzymuje odpowiedni poziom wody, który jest daleki od zagrożenia. Wszystko jest w porządku, a przynajmniej mieści się w swoich normalnych parametrach.

Jednak pogoda zmienia się i nagle zaczyna mocno padać. Do tego stopnia, że tama zaczyna się niebezpiecznie zapełniać (czujesz się przytłoczony problemami). Teraz możesz sobie wyobrazić dwa możliwe scenariusze:

Brak planu kryzysowego

Struktura zapory ledwo się trzyma i zaczynają się tworzyć pęknięcia, spowodowane naciskiem i ciśnieniem. Kiedy dzieje się to po raz pierwszy, tama wciąż zatrzymuje wodę. Nic złego się nie dzieje. Innymi słowy, radzisz sobie z tymi niezwykle stresującymi wydarzeniami „na siłę”. W efekcie walczysz z nimi, nie wiedząc, jak to robić.

Następnie problem się kończy, a Ty, nie wiedząc, jak to zrobiłeś, wychodzisz z walki zwycięsko, ale wyczerpany. Jest to jednak czerwona flaga wskazująca na wypalenie.

Powtarzające się zużycie w czasie może zmniejszyć naszą zdolność radzenia sobie i prowadzić do problemów związanych z wieloma jednostkami klinicznymi, takimi jak lęk, depresja lub uzależnienia.

Wyobraź sobie, że zapora była wielokrotnie zalewana i w rezultacie ma wiele pęknięć. Znowu mocno pada. Tym razem tama nie jest w stanie utrzymać ciężaru i ciśnienia, jakie wywiera na nią deszcz. Eksploduje. Tonie. W rezultacie woda zalewa wszystko na swojej drodze, powodując wielkie zniszczenia. W tym momencie chcielibyśmy zadać Ci kilka pytań, nad którymi mógłbyś się zastanowić:

• Czy trzeba być pod tak dużą presją, nie mając bezpiecznej drogi ucieczki?
• Musisz czekać, aż coś się zepsuje, aby poszukać rozwiązania?
• Czy możesz zrobić coś, aby temu zapobiec?

Czasami pęknięcie tamy jest nieuniknione, ale możesz przyczynić się do jej stabilności i integralności, dbając o siebie.

Plan kryzysowy

Znowu pada deszcz, a tama znów jest niebezpiecznie pełna. Jednak kiedy inżynierowie ją budowali, opracowali mechanizm bezpieczeństwa. Kiedy zapora jest wypełniona do określonego poziomu (na przykład na 90 procent jej pojemności), uruchamiane są mechanizmy, które bezpiecznie ją opróżniają, umożliwiając stopniowe uchodzenie wody, aż znowu osiągnie ona bezpieczny poziom. W związku z tym zadaj sobie pytanie:

• Jakie masz mechanizmy bezpieczeństwa?
• Jak wyglądają Twoje zawory, które pozwalają uwolnić napięcie?
• Czy uda Ci się je uruchomić na czas?

W skrócie, jaki jest Twój plan kryzysowy? Plany mogą być różne, tak jak różni są ludzie. Są to sposoby działania, które są dostosowane do każdej osoby.

Co należy uwzględnić w planie kryzysowym

Jeśli przeniesiemy metaforę tamy na dziedzinę zdrowia psychicznego, istnieje wiele sposobów na ułożenie planu ratunkowego. Plan kryzysowy może obejmować takie aspekty jak:

• Zatrzymanie w celu rozłączenia. Czasami sam fakt zatrzymania się pomaga nam uzyskać lepszą perspektywę. Przyjrzenie się problemom, które Ci się przydarzają, oznacza tymczasowe zdystansowanie się od nich. To tak, jakby patrzeć na nie przez okno. Uważność jest do tego dobrym narzędziem.
• Komunikowanie się. Rozmowa o swoich problemach z ludźmi, którzy są dla Ciebie ważni, jest aktem dbania o siebie. Może pomóc Ci znaleźć sposoby skupienia się na fakcie, który wcześniej ignorowałeś. Dwa mózgi myślą dwa razy więcej (lub lepiej) niż jeden.
• Dzielenie problemów. Juliusz Cezar i Napoleon mieli rację. Podział problemu na mniejsze problemy to pierwszy krok do jego rozwiązania. Dlatego ustawienie punktów kontrolnych w danym celu nie tylko pomoże Ci go osiągnąć, ale także sprawi, że będziesz się nim bardziej cieszyć dzięki małym wzmocnieniom, które zdobędziesz po drodze.
• Znalezienie znikających punktów. Jeśli czytanie, uprawianie sportu lub po prostu zwinięcie się w kłębek na kanapie w celu oglądania Netflixa to zawory, które uwalniają presję, skup się na nich, aż ciśnienie spadnie na tyle, abyś mógł ponownie stawić czoła problemowi. W idealnym scenariuszu, Twój zawór obejmuje czynność, która jest łatwo osiągalna, obejmuje ruch i jest satysfakcjonująca.

Dostosuj plan do własnych potrzeb

To tylko niektóre elementy, które może zawierać plan kryzysowy. Możesz dodać tyle, ile potrzebujesz. Warto pamiętać, że plan kryzysowy to szereg działań, które pozwalają zmniejszyć siłę i presję, z jaką stresujące i problematyczne wydarzenia wdzierają się do Twojego życia

Bycie nieaktywnym oznacza pęknięcie mentalnej tamy. Jakie elementy uwzględnisz w swoim planie kryzysowym?