Oszukiwanie konsumentów: jak je wykryć?

Oszukiwanie konsumentów: jak je wykryć?

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2020

Czy wiesz, że wiele komunikatów reklamowych opiera się na technikach, których podstawą jest nic innego, jak oszukiwanie konsumentów? Nakłaniają one do zakupu produktów lub usług, powołując się na uzyskanie w ten sposób wielu korzyści, które jednak na dłuższą metę wcale nie okazują się tak korzystne. Porozmawiajmy o tym!

Po zakupach

Reklama i handel to sfery, w których stosunkowo często wdrażana się mechanizmy „motywujące” ludzi do zakupu. Czasami mechanizmy te wykorzystują niepełne dane lub technikę niepodawania jakichś informacji klientom, aby sprzedać więcej lub drożej. Tym samym są to formy oszukiwania konsumentów.

Prawo w większości krajów zabrania wprowadzających w błąd praktyk reklamowych. W rzeczywistości jednak wielu reklamodawcom i handlowcom udaje się nie naruszać kodeksu karnego, ale jednocześnie nie działać tak przejrzyście, jak powinni, w stosunku do swojej grupy docelowej.

Istnieją sposoby pozwalające oszukiwać klientów z taką subtelnością, że pozostają niezauważone. Każdy z nas musi być świadomy, kiedy poddaje się nas manipulacji i nakłania do niepotrzebnych, a czasem wręcz uciążliwych zakupów. Poniżej opiszemy niektóre z technik praktyki, jaką jest oszukiwanie konsumentów. Zaczynamy!

Mało pieniędzy – uświadamia, co mógłbyś kupić; dużo pieniędzy – pokazuje, co nie jest na sprzedaż.

Archie Randolph Ammons

Oszukiwanie konsumentów

Pominięcie informacji

W ten czy inny sposób każde oszukiwanie konsumentów opiera się na umyślnym pominięciu jakiejś informacji. W niektórych przypadkach wręcz jest to podstawowy punkt reklamy produktów. Najbardziej kuriozalne jest to, że wielokrotnie ta strategia jest używana przy jednoczesnym zapewnieniu mnóstwa innych informacji.

Typowym przykładem tej formy oszustwa są promocje, w których posiadaczy kart kredytowych zaprasza się do wzięcia udziału w konkursie, w którym można wygrać wycieczkę. Na spotkaniu otrzymują mnóstwo informacji na temat korzyści płynących ze zdobycia nagrody, ciekawych miejsc, które obejmuje, hoteli itp.

Natomiast nie mówi się o tym, jak można wykorzystać wakacyjny bon. Często okazuje się, że jedynie w najgorszej dla danego miejsca porze roku, a ze sobą można wziąć ograniczoną liczbę współpodróżnych.

Przekazanie konsumentowi dodatkowych kosztów

Ten rodzaj oszustwa wobec konsumentów ma miejsce, gdy ilość towarów lub jakość usługi okazuje się inna bez uprzedniego lub bezpośredniego powiadomienia tych, którzy z nich korzystają. Tak czy inaczej, kończy się to sprzedażą czegoś innego niż to, co zwykle było oferowane.

Przykładem tego są niektóre karty kredytowe, które oferują udogodnienia. Jakie? Na przykład zachęcają klienta brakiem opłat za dane usługi lub naliczaniem punktów itp., ale tylko wtedy, kiedy karta jest używana. W ten sposób korzyści czasami okazują się nikłe – w przeciwieństwie do obowiązków, które generują.

Ukrywanie limitów i warunków

To jeden z najczęściej stosowanych mechanizmów oszukiwania konsumentów. Polega on na oferowaniu istotnych udogodnień lub korzyści w zamian za subskrypcję usługi czy zakup produktu. Potem okazuje się, że korzyści są ograniczone, a warunki bardzo restrykcyjne.

Przykłady obejmują niektóre usługi online lub korzystanie z telewizji kablowej. Firmy oferują przykładowo sześć miesięcy bezpłatnej usługi, ale aby uzyskać do tej opcji dostęp, musisz podpisać umowę, która wymaga wykonywania płatności przez dwa lata lub dłużej, często przy wysokich opłatach.

Technika polega na odzyskaniu pieniędzy, których producent nie otrzymał w miesiącach początkowej „bezinteresowności”.

Wiele kart płatniczych

Braki, niedoskonałości a korzystanie z produktu

Jest to mistyfikacja typowa dla witryn poświęconych wyłącznie „specjalnym okazjom”. Produkty oferuje się po cenach bardzo atrakcyjnych dla konsumentów, ale nie informuje się w sposób pełny lub jasny, że mają one określone wady albo że były już wykorzystywane.

Wiele razy te braki stają się zauważalne dopiero po czasie. Zdarza się to na przykład w przypadku zrekonstruowanej, odnowionej lub powystawowej elektroniki, która wygląda na nową, ale oczywiście nowa nie jest. Podobnie ze źle wykonaną odzieżą. Niektóre wady można zauważyć tylko wtedy, gdy dana osoba zakłada ubranie i odkrywa niedogodności.

Kosztowne gratisy

Nie bądź naiwny: nic nie jest za darmo. Byłoby to absurdalne, ponieważ logika każdej prywatnej firmy polega na osiąganiu zysku, a nie przestrzeganiu zasady bezinteresowności. Ważne, aby o tym pamiętać.

Na przykład gdy otrzymasz „bezpłatną próbkę”, jasne jest, że producent nie prosi cię o nic w zamian, przynajmniej bezpośrednio. Jednakże koszt wszystkich tych „darmowych próbek” dodano już do promowanego produktu. W rzeczywistości gdyby nie reklama, ten sam produkt udostępniono by w niższej cenie.

Wszystkie te środki oszustwa wobec konsumentów bywają często pomijane. Dzisiaj zakupy nie są już takie, jak kiedyś. W przeszłości kupowałeś(-aś) to, co było potrzebne. Teraz kupowanie stało się całościowym doświadczeniem, zawierającym elementy takie jak zabawa i przyjemność. Dlatego trzeba być czujnym, aby nie paść ofiarą manipulacji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Guillén, I. (2012). La protección de los consumidores contra el engaño y la falta de Información. El Foro, (12), 32-45.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.