Opuszka węchowa: działanie i charakterystyka

Opuszka węchowa: działanie i charakterystyka
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Opuszka węchowa to część węchomózgowia, która odgrywa kluczową rolę w zmyśle węchu. Dowiedz się o niej więcej czytając poniższy artykuł!

Zapachy mają moc budzenia przyjemnych wspomnień. Zmysł węchu może nie tylko przenieść Cię do przeszłości, ale również pomaga Ci podejmować ważne decyzje każdego dnia. Dzisiaj zajmiemy się bardzo ważną częścią zmysłu węchu, którą jest opuszka węchowa.

Aby pomóc Ci zrozumieć działanie tej ważnej części mózgu, zdefiniujemy ją, przedstawimy jej funkcje i opiszemy każdą z jej części. Następnie podzielimy się ciekawymi faktami na temat zmysłu węchu. Zaczynamy!

Zmysł węchu a opuszka węchowa

Wiele osób nie docenia swojego zmysłu węchu. W końcu Twój nos pomaga rozpoznać rzeczy, które są toksyczne i niebezpieczne dla Twojego organizmu. Co dzieje się, jeśli na przykład wyczujesz dym? Twój zmysł węchu pomaga Ci zidentyfikować jego źródło i zapewnia bezpieczeństwo.

Kobieta wąchająca kwiaty

Twój zmysł węchu nie tylko ostrzega Cię przed niebezpieczeństwem, ale również odgrywa ważną rolę w codziennym podejmowaniu decyzji. Podpowie Ci na przykład, czy Twoje ubrania są na tyle czyste, byś mogła ich dalej używać albo pomoże Ci zidentyfikować produkty spożywcze, które lubisz.

Zapachy wywierają także wpływ na emocje. Niektóre zapachy są na tyle przyjemne, że wywołują pozytywny wpływ na Twoje samopoczucie. Aromaty wywierają na tyle znaczący wpływ na Twój nastrój, że niektóre firmy używają ich w kampaniach marketingowych, aby przyciągnąć klientów.

Czym jest opuszka węchowa?

Według Beara, Connorsa i Paradiso, autorów książki Neuronauka: Eksploracja mózgu, opuszka węchowa to struktura mózgowa. Wywodzi się z kresomózgowia (łac. telencephalon) i odpowiada za odbieranie informacji z receptorów węchowych.

Każdy z nas ma dwie opuszki węchowe, a każda z nich mieści się w innej półkuli mózgu. Łączą się również z wnętrzem jam nosowych.

Zanim omówimy funkcje opuszki węchowej, należy podkreślić, że chociaż ta część mózgu jest odpowiedzialna za wychwytywanie zapachów, to cały proces nie zaczyna się w tym miejscu.

Zapach dostaje się do organizmu przez nozdrza, jest absorbowany przez błonę nosową, a informacje o nim są przetwarzane przez neurony podczas transdukcji czuciowej. Następnie informacje pozyskane w ten sposób przechodzą przez nerw węchowy i docierają do opuszki węchowej.

Funkcje opuszki węchowej

Neurony znajdujące się w opuszce węchowej wytwarzają synaptyczne połączenia z komórkami mitralnymi w kłębuszku nerwowym, grupie neuronów w opuszce węchowej, która ma różne wzorce aktywacyjne i pomaga identyfikować różne zapachy. Aktywacja zależy od prędkości, z jaką substancja jest transportowana oraz od tego, z czego jest zrobiona.

Gdy informacja zostanie przetworzona przez kłębuszek nerwowy, jest przekazywana do różnych części mózgu, na przykład do pierwszorzędowej lub drugorzędowej kory węchowej, kory okołooczodołowej, hipokampu i ciała migdałowatego.

Części opuszki węchowej

Opuszka węchowa składa się z kilka warstw. Każdą z nich tworzą różne komórki.

Opuszka węchowa
  • Warstwa kłębuszkowa. W tej warstwie mieszczą się kłębuszki nerwowe. To tu pojawiają się synapsy, zgodnie z postrzeganymi bodźcami. W rzeczywistości kłębuszki nerwowe tworzą grupy, aby określone grupy neuronów były w stanie rozpoznać podobne zapachy.
  • Warstwa splotowata zewnętrzna. Składa się z neuronów łączących ze sobą różne neurony, umożliwiając tym samym proces hamowania obocznego. W tej warstwie znajdują się również ciała komórek pędzelkowatych.
  • Warstwa komórek mitralnych. W tej warstwie komórki mitralne przekazują informacje węchowe do innych struktur połączonych z opuszką. Tym samym komórki znajdujące się w tej warstwie otrzymują informacje od receptorów.
  • Warstwa splotowata wewnętrzna. W tej warstwie znajdziesz aksony komórek pędzelkowatych i komórek mitralnych. To tu informacje są retransmitowane.
  • Warstwa komórek ziarnistych. To najgłębsza warstwa, składająca się z komórek ziarnistych, które pomagają komórkom mitralnym połączyć ich dendryty.

Centrum informacji węchowych

Opuszka węchowa to główne centrum przetwarzania informacji węchowych. Umożliwia:

  • Odbieranie informacji węchowych.
  • Rozróżnianie różnych zapachów.
  • Przetwarzanie zapachów i kojarzenie ich z emocjami i wspomnieniami.
  • Blokowanie niektórych bodźców, aby umożliwić koncentrację tylko na jednym na raz.
  • Wychwytywanie smaków.
  • Regulowanie zachowań seksualnych poprzez przetwarzanie feromonów.

Czy wiedziałaś, że Twoja opuszka węchowa ma aż tyle zadań? To robi wrażenie, prawda? Twoja opuszka węchowa odgrywa tak kluczową rolę, bo bez niej straciłabyś swój zmysł węchu.

Skoro już wiesz, co dokładnie robi opuszka węchowa, z pewnością o wiele bardziej doceniasz znaczenie swojego zmysłu węchu. Odgrywa on kluczową rolę w Twoim przetrwaniu, podejmowaniu decyzji, emocjach, zachowaniach i wspomnieniach.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Bear, M. F. Connors, B. W., PAradiso, M.A. Nuin, X.U., Guillén, X.V & Sol Jaquotor, M.J. (2008). Neurociencias la exploración del cerebro. Wolters Kluwer/Lippicott Williams & Wikins.
  • Kandel, E. R., Schwartz, J. H., & Jessel, T.M. (2001). Principios de neurociencia. Madrid: McGrawHill Interamericana.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.