Na świecie istnieją okrutni ludzie, którzy przebierają się za dobrych. Tacy ludzie ranią i atakują innych za pomocą szantażu emocjonalnego, według Machiavellego opartego na strachu, agresji i poczuciu winy. Sprawiają wrażenie osób przyjaznych, ale pod fasadą kryją ukryte motywy i głębokie frustracje.
Mówi się, że ludzie krzywdzą, ponieważ sami zostali zranieni w pewnym momencie swojego życia. Także ci, którzy zostali zranieni, będą ranić innych. Jednak nawet jeśli te założenia mają jakieś podstawy w prawdzie, jest jeszcze jeden aspekt, do którego nie zawsze lubimy się przyznać. Zło istnieje. Czasami okrutni ludzie mają w sobie pewne składniki biologiczne, które skłaniają ich do agresywnych zachowań.
“Nie ma bardziej okrutnego zła niż to, które wyrasta z nasion dobroci”.
-Baldassare Castiglione-
Naukowiec i pisarz Marcelino Cereijido zauważa, że ”nie ma czegoś takiego jak zły gen, ale istnieją pewne biologiczne i kulturowe okoliczności, które mogą obudzić okrutne zachowanie.” Najbardziej skomplikowaną rzeczą jest to, że mamy skłonność do przyklejania etykietek i patologizowania zachowań, których nie ma w żadnym diagnostycznym poradniku.
Złe działania mogą wystąpić bez obecności ukrytej choroby psychicznej. Wszyscy spotkaliśmy ludzi, którzy pasują do tego typu profilu. Ludzi, którzy prawią komplementy i poświęcają ci swoją uwagę, dobrze dopasowują się do otoczenia, odnoszą sukces społeczny, ale prywatnie rzucają bardzo długi, ciemny cień. Pustka w ich sercach jest domem dla okrucieństwa, apatii a nawet agresji.
Okrutni ludzie i molekuła moralna
Tak jak powiedzieliśmy, nikt nie był jeszcze w stanie zidentyfikować istnienia złego genu. Jednak w ciągu ostatnich kilku lat pojawia się coraz więcej badań nad tak zwaną “cząsteczką moralną”. Aby lepiej zrozumieć co to jest, przedstawmy poniżej autentyczną historię. Straszną historia, która niestety zdarza się zbyt często.
Hans Reiser jest programistą ze Stanów Zjednoczonych, który stworzył system plików komputerowych ReiserFS. Od 2008 roku przebywa w więzieniu oskarżony o zabicie swojej żony. Nie miał żadnych skrupułów, by przyznać się do winy i ujawnić, gdzie pochował ciało Niny Reiser. Warto zauważyć, że człowiek ten jest bardzo inteligentny, do tego stopnia, że rozpoczął naukę w collegu w wieku 15 lat.
Po krótkim procesie i rozpoczęciu odsiadywania wyroku w więzieniu w San Quentin, postanowił przygotować własną apelacje. Na 5 ręcznie pisanych stronach przekonywał, że jego mózg działa inaczej. Wiedział o badaniach nad hormonem oksytocyny i użył ich jako argumentu. Według niego urodził się z mózgiem, który nie wytworzył tak zwanej “cząsteczki moralnej”. Brakowało mu empatii.
Jak można się było spodziewać, argument ten nie pomógł mu w uniknięciu kary dożywocia. Jednak temat pochodzenia zła został ponownie poddany debacie. Dzisiaj w pełni rozpoznajemy fakt, że oksytocyna jest hormonem, który czyni nas “ludźmi” w najprawdziwszym tego słowa znaczeniu. Jest powodem, dla którego umiemy okazywać szacunek i troskę innym oraz posiadamy zdolność do empatii.
Jak bronić się przed ukrytym okrucieństwem
W naszym codziennym życiu nie zawsze wchodzimy w interakcje z ludźmi, którzy są tak okrutni jak wspomniana powyżej osoba. Jednak jesteśmy ofiarami innych rodzajów interakcji: fałszywej dobroci, ukrytej agresji, manipulacji, subtelnego egoizmu, szkodliwego sarkazmu itp.
“Świat jest niebezpiecznym miejscem do życia; nie z powodu ludzi, którzy są źli, ale z powodu ludzi, którzy nic z tym nie robią. “
Takie zachowania mogą być wynikiem różnych przyczyn. Być może osoba ta nie posiada inteligencji emocjonalnej, lub wyrosła w środowisku w którym nie okazywano emocji-a nawet dlaczegóż by nie- ma zbyt niski poziom oksytocyny. Wszystko to może determinować obecność dobrze ukrywanej agresji. Niezależnie od przyczyny, ważne jest, aby pamiętać, że agresja nie odnosi się tylko do przemocy fizycznej.
Agresja emocjonalna, instrumentalna i werbalna są mniej zauważalne, ponieważ muszą zostać udowodnione. Jednak musimy bronić się przed nimi częściej niż przed agresją fizyczną. Powiemy ci, jak to zrobić.
Umiejętność rozpoznawania i unikania okrutnych ludzi
Każdy może paść ofiarą okrutnych ludzi. Nie ma znaczenia, ile masz lat, jaki jest twój status społeczny ani twoje poprzednie doświadczenia. Okrutni ludzie mogą znajdować się wśród naszej rodziny, w miejscu pracy i jakimkolwiek innym miejscu. Ale istnieje wiele sposobów ich identyfikacji.
- Osoba, która ma mrok w sercu, urzeka cię kłamstwami. Będą się maskować za pięknymi słowami i szlachetnymi działaniami, ale powoli będzie się pojawiał i szantaż. A potem nadchodzi strach, poczucie winy i przemoc psychiczna.
- Istnieje tylko jedna możliwość przeciwdziałania temu : brak tolerancji. Nie ma znaczenia, czy to twoja siostra, partner czy współpracownik. Ludzie, którzy zakłócają spokój i równowagę, szukają tylko jednej rzeczy: pragną zgasić twoje poczucie własnej wartości, by móc przejąć nad tobą kontrolę.
- Wyraźnie poczujesz, że nie ma ucieczki, że mają cię pod kontrolą. Trzeba jednak pamiętać, że “najpotężniejszą osobą jest ta, która jest panem samego siebie”. Dlatego musicie z całą siłą przerwać ich grę o dominację i przejawy agresji.
Gra o dominację i ukryta agresja są bardzo zawiłe, więc musisz działać szybko, aby zdemontować pułapki i zareagować na zawoalowane groźby. W momencie, gdy poczujesz zdenerwowanie lub zaniepokojenie pewnymi zachowaniami, jedyną opcją jest ustanowienie dystansu pomiędzy tobą a nimi.