Odpowiedzialność afektywna w związku - jak ją rozwinąć?

Czy cierpisz, ponieważ nie jesteś w stanie wyrazić tego, co czujesz? Być może źródłem tego odczucia jest odpowiedzialność afektywna, niezbędna dla dobrego przebiegu relacji we dwoje, przyjaźni i rodziny.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 02 czerwca, 2023

Odpowiedzialność afektywna wynika z określonych filarów relacji. Może to być na przykład dialog, szacunek, empatia, troska i przywiązanie. W poniższym artykule wyjaśnimy, co implikuje odpowiedzialność afektywna. Ułatwi Ci to rozwijanie i nawiązywanie zdrowych i szczerych relacji.

Zanim zagłębimy się w koncepcję odpowiedzialności afektywnej, zastanów się przez chwile, jak oczekujesz i chcesz, aby ludzie traktowali Cię w różnego rodzaju relacjach. Czego oczekujesz od swojego partnera, przyjaciół i rodziny?

Odpowiedzialność afektywna jest niezbędna, aby dany związek był zdrowy. Musisz być świadomy, jak się czujesz w odniesieniu do tego, jak zachowują się inni ludzie. Jednocześnie musisz umieć komunikować to w asertywny sposób. Tylko w ten sposób będziesz mógł cieszyć się zdrowymi relacjami opartymi na komunikacji i szacunku.

Odpowiedzialność afektywna

Jest to sposób rozumienia relacji międzyludzkich. Polega na dbaniu o uczucia i emocje, które pojawiają się w ramach budowania więzi. Według Wojtyły oznacza to emocjonalną świadomość wpływu naszych działań na innych. Wykazując się odpowiedzialnością afektywną, możemy stworzyć trwałe i oczywiście zdrowe więzi.

Afektywna odpowiedzialność w związku wyraża się poprzez:

• Komunikowanie się lub wyrażanie swoich oczekiwań i uczuć dotyczących relacji.
• Wzajemne ustalanie granic z zamiarem zachowania szacunku między Wami.
• Dbanie o siebie nawzajem.
• Zrozumienie wagi swoich działań i ich wpływu na życie partnera.
• Utrzymywanie dobrej komunikacji, zwłaszcza jeśli zamierzasz omówić problem, który Cię niepokoi.

Czego nie dotyczy ten zasób?

Z drugiej strony odpowiedzialność afektywna nie obejmuje:

• Unieważniania emocji partnera i uniemożliwiania mu wyrażania ich.
• Przekraczania granic, nie wyrażania się jasno lub łamania wcześniej ustalonych umów.
• Okazywania zachowań, które prowadzą partnera do łudzenia się, podczas gdy w rzeczywistości nie masz zamiaru się angażować.
• Oczekiwania, że partner odgadnie, co czujesz, potrzebujesz lub myślisz.
• Ukrywania istotnych informacji związanych z Twoimi uczuciami.

Twój sposób stosowania afektywnej odpowiedzialności nie zmienia się z dnia na dzień, po drodze zwykle uczysz się i doskonalisz tę umiejętność. Wszelkie inwestycje, które możesz poczynić w tym kierunku, będą naprawdę opłacalne.

Reperkusje w związkach małżeńskich

Prawdopodobnie łatwiej jest zrozumieć koncepcję odpowiedzialności afektywnej w kontekście romantycznego związku. Jednak ma to również znaczenie w relacjach rodzinnych, zawodowych lub przyjacielskich. Odpowiedzialność afektywna w relacji z partnerem obejmuje:

• Zrozumienie, że Twój związek wykracza poza Ciebie. Oznacza to odłożenie na bok egoizmu i rozwijanie empatii. W końcu w grę wchodzi inna osoba, z własnymi mocnymi i słabymi stronami, a Ty musisz nauczyć się, w najlepszy możliwy sposób, co to znaczy dzielić się z nią wszystkim.
• Zrozumienie, że konflikty zdarzają się we wszystkich relacjach. Wszyscy mamy prawo do popełniania błędów. Odpowiedzialność afektywna oznacza jednak, że musisz wziąć odpowiedzialność za swoje czyny, być w stanie prosić o przebaczenie, a także wybaczyć swojemu partnerowi. Nie powinien to być jednak niekończący się cykl. Jeśli tak się dzieje, możesz mieć do czynienia z toksycznym partnerem.
• Przejęcie kontroli nad swoimi emocjami. Musisz zrozumieć, że nie możesz winić swojego partnera za to, co czujesz. Musisz zrozumieć, skąd pochodzą Twoje uczucia i co próbują Ci powiedzieć.

Odpowiedzialne praktyki na poziomie afektywnym

Teraz, kiedy już wiesz, czym jest odpowiedzialność afektywna, możesz zastosować ją w praktyce. Zrozumienie tego jest pomocne, ale praktyka naprawdę poprawi zdrowie Twojego związku. Odpowiedzialność afektywna oznacza, że wiesz czym jest:

• Asertywna komunikacja. Często trudno jest wyrazić, czego chcesz, co Cię niepokoi i co czujesz. Ale mówienie bezpośrednio, jasno i szczerze pomoże Ci zapobiegać konfliktom i je przezwyciężać.
• Decyzja, która zadowala wszyskich. To najlepszy sposób na przezwyciężenie problemów i konfliktów. Poprzez dialog musisz ustalić, co jest dozwolone, a co nie.
• Przewidywanie komplikacji. Pracuj nad przywiązaniem do swojego partnera i zrozum, że trudne chwile są nieuchronne, ale nie zamierzasz porzucić związku.
• Jasna i rzetelna komunikacja. Stwórz podstawy do wygodnego wyrażania siebie.
• Granice. Są one niezbędne w relacjach międzyludzkich dla zdrowych ćwiczeń afektywnych i wzajemności. Ich brak doprowadzi do różnego rodzaju problemów.
• Wzajemna opieka. Dbanie zarówno o partnera, jak i o siebie.
• Walidacja. Jest to kluczowe dla odpowiedzialności afektywnej.
• Uczciwość. Oszustwo to zachowanie o szerokim spektrum. Ci, którzy ukrywają swoje emocje i ci, którzy starają się wywołać emocje u innych bez konkretnego powodu, są kłamliwi.

Nieodpowiedzialne praktyki afektywne

Oto niektóre nieodpowiedzialne praktyki afektywne:

• Łamanie wcześniejszych umów.
• Przekraczanie granic.
• Zerwanie komunikacji.
• Ghosting.
• Gaslighting lub inny rodzaj manipulacji.

Co więc zrobisz, jeśli wykryjesz brak odpowiedzialności afektywnej u swojego strony partnera? Może spróbuj mu o tym powiedzieć? W końcu może nie być tego świadomy lub po prostu nie rozwinął jeszcze tej zdolności. Pamiętaj jednak, że nie możesz próbować go zmienić. Tylko Ty możesz decydować i podejmować działania.

Ćwicz afektywne negocjacje

Jeśli się nad tym zastanowić, odpowiedzialność afektywna jest podobna do procesu negocjacji, w którym za pośrednictwem komunikacji osiąga się korzystne porozumienie dla zaangażowanych stron. Ważne jest, aby podkreślić, jak ważne jest utrzymanie komunikacji w różnych typach relacji.

Bez wątpienia rozmowa to najlepszy sposób, aby dowiedzieć się, czego potrzebuje druga osoba i to przekazać. Aby wprowadzić odpowiedzialność afektywną w życie, niezbędna jest praca nad asertywnością. Tylko wtedy możesz powiedzieć, czego chcesz, co Cię niepokoi i co czujesz – jasno, szczerze i bezpośrednio.

Spójność w Twoich relacjach

Odpowiedzialność afektywna ma na celu zbudowanie bardziej wzbogacających więzi w Twoich relacjach. Oznacza to zatem, że nie należy sprawiać partnerowi cierpienia ani akceptować konsekwencji wynikających z jego sposobu myślenia i działania. Chodzi również o zachowanie spójności między myślami, emocjami, słowami i działaniami. W końcu napełnianie partnera wątpliwościami lub fałszywą nadzieją wyrządzi mu niepotrzebną krzywdę

Wreszcie, odpowiedzialność afektywna nie oznacza doskonałego działania. Doskonałość nie jest możliwa do osiągnięcia. Obejmuje działanie i mówienie z empatią i szacunkiem, zawieranie umów (poprzez dialog) i szanowanie partnera. A jeśli popełnisz błąd i spowodujesz konflikt, oznacza to bycie odpowiedzialnym i zaakceptowanie konsekwencji.