Nieufność: jego neurobiologia i wpływ na życie
Eksperci twierdzą, że naszą kulturę często wypełnia nieufność. Ludzie nie wierzą już instytucjom ani informacjom, które otrzymują, zwłaszcza jeśli podchodzą one od innych ludzi. Wszystko to wywołuje na poziomie mózgowym bardzo specyficzny rodzaj stresu.
Neurobiologia nieufności sugeruje, że mózg z natury pozwala człowiekowi wykryć niebezpieczeństwa i zagrażające mu bodźce. W rzeczywistości w ostatnich latach mechanizm ten ewoluował. Niektóre zjawiska, takie jak fake newsy, cały czas zwiększają znaczenie jakie w naszym życiu ma nieufność.
Ale czy ludzie rzeczywiście stają się coraz bardziej nieufni? To całkowicie możliwe, chociaż z takiego nastawienia nie płyną żadne korzyści. To prawda, że ludzie muszą nauczyć się twardo stąpać po ziemi i wykorzystywać swoje filtry do oddzielania prawdy od kłamstwa.
Jednak nic nie jest smutniejsze od braku pewności żywionego wobec świata. To przekonanie prowadzi jedynie do dystansowania się od innych. Nieufność nie pozwala Ci uwierzyć w instytucje i może stanowić pożywkę dla teorii spiskowych.
Poza tym uczucie nieufności wyczerpuje Twoje zdrowie psychologiczne. O tym wspomina niewiele osób. Chociaż ludzki mózg posiada mechanizmy do wykrywania ryzyka i zagrożenia, jego priorytet stanowią związki społeczne. Ludzie to zwierzęta stadne, które potrzebują grupy, aby przetrwać, wchodzić w interakcje, śmiać się, płakać, dzielić się i budować.
Nieufność jest stresująca i buduje ściany, które uniemożliwiają nawiązanie kontaktu z innymi osobami. Ludzie są w stanie tworzyć wspaniałe rzeczy, gdy ze sobą współpracują. Jednak jest to możliwe jedynie gdy połączymy swoje synergie i wykorzystamy powszechne zaufanie jako mechanizm pchający nas do rozwoju.
“Nigdy nie ufaj poradom człowieka znajdującego się w trudnej sytuacji.”
-Ezop-
Neurobiologia i wpływ nieufności
Oto kilka przykładów, które pomogą zrozumieć na czym polega neurobiologia nieufności. Kto z nas przynajmniej raz w życiu nie wpadł w pułapkę fake newsów? Ktoś przesyła Ci wiadomość i ją czytasz. Ponieważ jest zaskakująca, uważasz, że jest istotna i przesyłasz ją innym.
Jednak potem dowiadujesz się, że jest fałszywa i czujesz, że byłaś naiwna. Właśnie dlatego zaczyna Cię to dręczyć.
Jeśli jednak zdarza Ci się to kilka razy, coś się zmienia. Stajesz się sceptyczna i mniej otwarta. Dzieje się tak ponieważ w Twoim wnętrzu coś się zmieniło.
Podobnie dzieje się w Twoich związkach. Kiedy ktoś, kto ma dla Ciebie znaczenie, naruszy Twoje zaufanie, możesz poczuć ukłucie, które wykracza poza złość i irytację. Dzieje się tak ponieważ naprawdę doświadczasz emocjonalnego bólu.
Te dwie sytuacje ujawniają, że emocje różnicują się na poziomie mózgu. Tym samym negatywne i niewygodne uczucia nie wpływają jedynie na Twój nastrój.
Mogą nawet sprawiać, że zmienisz swoje zachowanie. Dzieje się tak ponieważ stajesz się bardziej rygorystyczna pod względem dawania wiary wiadomościom i przestajesz ufać ludziom, głównie po to, aby uniknąć dalszych rozczarowań. No dobrze, brzmi to rozsądnie, ale na co wskazuje neurobiologia nieufności?
Zaufanie i nieufność wywierają wpływ na różne części ludzkiego mózgu
Można powiedzieć, że istnieje ufający mózg i podejrzliwy mózg. Pierwszy z nich znajduje się w obszarze kory przedczołowej, w którym odbywają się takie procesy jak bardziej złożone myślenie oraz działania wykonawcze, czyli choćby uwaga, zastanawianie się, dedukcja, rozróżnianie i empatia.
- Zaufanie uwalnia w ludzkim mózgu silne związki neurochemiczne, takie jak oksytocyna. Nie pomyliłabyś się stwierdzając, że to jeden z najbardziej transcendentalnych wymiarów każdego człowieka. Wszystko dlatego, że ufanie innym dodaje nam otuchy.
- Z kolei neurobiologia nieufności sugeruje, że ten stan pojawia się w wyniku bardziej prymitywnych mechanizmów. Kiedy ludzie go doświadczają, aktywuje się ciało migdałowate i inne regiony układu limbicznego.
- Mózg doświadcza nieufności w podobny sposób jak doświadcza stresu. To stan, w którym uwalniasz kortyzol (który zmniejsza myślenie krytyczne i refleksyjne oraz empatię).
Nieufność sprawia, że stajesz się bardziej ostrożna. Jednak w niektórych przypadkach prowadzi również do niemożliwości zareagowania, myślenia i postrzegania rzeczy z szerszej perspektywy, a nawet wzrostu agresywnych zachowań, aby zablokować przedmiot nieufności.
Wymiary, na które należy zwracać uwagę w “kulturze nieufności”
Może okazać się, że żyjesz w kulturze nieufności i masz trudność z uwierzeniem w cokolwiek co czytasz i słyszysz. Jak już wspomnieliśmy na samym początku tego artykułu, takie postrzeganie świata jest nie tylko smutne, ale również odbija się negatywnie zarówno na Tobie, jak i na całości społeczeństwa.
Z tego powodu neurobiologia nieufności sugeruje, że musisz postarać się odwrócić swoje nastawienie. Wszystko dlatego, że będziesz musiała zapłacić wysoką cenę za doświadczanie tego nastawienia, ponieważ mózg odbiera je tak jak stres.
Brak możliwości ufania osobom, które Cię otaczają, codziennym wiadomościom, ludziom rządzącym krajem i instytucjom publicznym wrzuca Cię w stan ciągłej niepewności i dyskomfortu. Zawsze jesteś nastawiona defensywnie.
Rozmyślania nad wpływem nieufności
- Powinnaś wykazywać się nieufnością jedynie wobec określonej sytuacji lub osoby. Głównie tych, z którymi miałaś już kiedyś problem lub którzy Cię zawiedli czy oszukali. Nie uogólniaj.
- Nie możesz iść przez życie wyznając nastawienie “wszystko albo nic”. Ludzie ani społeczeństwo nie są idealni. Każdy popełnia błędy. Ale to, że ktoś raz Cię zawiódł nie oznacza, że zawsze będzie to robił.
- Jeżeli brakuje Ci zaufania, inni nie będą ufać Tobie. Dlatego też powinnaś wykazywać się ufnością wobec innych.
- Nie ulegaj presji społecznej. Często bywa tak, że osoby z Twojego otoczenia zachęcają Cię do nieufności, zasłaniania uszu, zamykania oczu i serca na wiele rzeczy i ludzi. Myśl samodzielnie.
Podsumowując, w trudnych czasach nie ma nic ważniejszego od darzenia siebie nawzajem zaufaniem. Odgrywa ono tak kluczową rolę jak tlen, którym oddychamy. Tylko Ty możesz podarować komuś swoje zaufanie. Odważ się dać mu drugą szansę!