Nietolerancja wobec niepewności: źródła depresji i lęku

Nietolerancja wobec niepewności jest jednym z kluczowych czynników wywołujących depresję i lęk. Jej genezę można bardzo dobrze wyjaśnić, biorąc pod uwagę, że ludzie na ogół nie postrzegają zmian jako czegoś pozytywnego lub konstruktywnego.

Nietolerancja wobec niepewności pełni wyjątkowo ważną rolę, jeśli chodzi o naszą tendencję do odczuwania nadmiernego niepokoju. Sposób, w jaki musimy zaakceptować niepewność lub coś nieznanego może doprowadzić do załamania naszego stanu emocjonalnego. Może nawet sprzyjać pojawianiu się problemów emocjonalnych, takich jak lęk i depresja.

Czasami możne się wydawać nawet, że mamy alergię na nowe rzeczy, na zmiany i komplikacje, które one wywołują. Boimy się zaakceptować, że rzeczy nie będą takie, jak dotychczas. Prowadzi to do tego, że zamykamy się w sobie i nie zwracamy uwagi na inne możliwości, które mogłyby poprawić naszą sytuację.

Czym jest nietolerancja wobec niepewności i na czym ona polega?

Z definicji nietolerancja wobec niepewności jest cechą osobowości składającą się z negatywnych przekonań na temat niepewności i tego, co ona implikuje.

Najnowsze dane wskazują, że nietolerancja wobec niepewności jest ukierunkowana na przyszłość. Nie jest to jednak to samo, co nietolerancja wobec niejednoznaczności, która ma wpływ na chwilę obecną.

W związku z tym warto podkreślić, że reprezentują ją dwa wymiary:

• Nietolerancja skupiona na przyszłości jest przekonaniem, że nieprzewidziane zdarzenia są bardzo uciążliwe. Ten schemat rozumowania jest uważany za szczególnie istotny czynnik wpływający na podatność na problemy związane z lękiem i depresją.
• Hamująca nietolerancja występuje, gdy najmniejsza wątpliwość blokuje Cię i sprawia, że ​​przestajesz wykonywać to, czym aktualnie się zajmujesz. Ten specyficzny czynnik występuje zwykle w patologiach, takich jak OCD (zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne).

Nietolerancja wobec niepewności jest pojęciem transdiagnostycznym, które skupia się głównie na ocenie problemów emocjonalnych, takich jak lęk i depresja. Zrozumienie jego wartości może ułatwić radzenie sobie z tymi wszystkimi uciążliwymi myślami i emocjami. Tymi myślami i emocjami, które niszczą nas od wewnątrz, wywołując ogromny dyskomfort.

Znaczenie uelastycznienia myśli

Przede wszystkim powinniśmy zdać sobie sprawę z tego, że dążenie do absolutnej pewności prowadzi jedynie do nieszczęścia. Nie wszystko ma przyczynę i skutek. W rzeczywistości w naszym życiu nic nie jest absolutne ani pewne. Wszyscy mamy tendencję do zadawania sobie rozmaitych pytań, typu: „A co jeśli wszystkie te dolegliwości są objawami ukrytego raka?”albo „A co jeśli nie znajdę dobrej pracy?”.

Zarówno odpowiedzi, jakie dajemy na tego rodzaju pytania, jak i częstotliwość oraz rodzaj zdarzeń, które je powodują są czynnikami decydującymi o uznaniu tej tendencji za niebezpieczny nawyk. Ludzie cierpiący na depresję, stany lękowe lub problemy tego rodzaju zazwyczaj mają skłonności do dramatyzowania, a ich charakter składa się z wielu negatywnych cech.

Nasze reakcje na niepewność są bardzo silne, ponieważ jesteśmy zakochani w pewności. Uwielbiamy mieć wszystko zaplanowane, wszystko kontrolować. Przez to często przypisujemy nieodpowiednio wysoką wagę negatywnym konsekwencjom zdarzeń, o których niewiele wiemy. Lub też wszelkim wydarzeniom które nie pasują do oczekiwań, które uważamy za „normalne”.

Nasze próby zwiększenia pewności powodują, że zwiększa się nietolerancja wobec niepewności i nasila się intensywność naszych zmartwień. Z drugiej strony próba zwiększenia tolerancji wobec niepewności zmniejsza poczucie niepokoju. Jest to synonim bycia bardziej elastycznym.

Naprawdę możemy nauczyć się lepiej znosić niepewność. W gruncie rzeczy chodzi o nawyk, nad którym można pracować. Po pierwsze możesz przeanalizować swoje reakcje w obliczu nieznanych sytuacji. Następnie wyraźnie przyjmij fakt, że dane wydarzenie może potoczyć się na wiele różnych sposobów. Sposobów, które mogą odbiegać od Twoich oczekiwań.

Nietolerancja wobec niepewności ogranicza nas i czyni nas nieszczęśliwymi, natomiast pogodzenie się z rzeczywistością i tym, że nic nie jest pewne pomaga być elastyczniejszym, a co za tym idzie – szczęśliwszym. Często kluczem do zmiany i osiągnięcia pełnego zdrowia emocjonalnego jest sytuacja, w której najmniej się spodziewamy tego rodzaju zmian. I to odkrycie jest tego doskonałym przykładem.

Lektura uzupełniająca dla specjalistów i osób zainteresowanych tematem:

Sandín, B., Chorot, P. Valiente, R. (2012). „Transdiagnóstico. Nueva frontera en Psicología Clínica. Revista de Psicopatología y Psicología Clínica”