Nieśmiałość wiąże się często poniekąd z izolacją, niezrozumieniem i niepokojem powodowanym przez nie dość rozwinięte kompetencje społeczne.
W XIX wieku po raz pierwszy opisano nieśmiałość jako zjawisko psychologiczne. Miało to miejsce w 1820 roku, gdy eseista Leigh Hunt opublikował serię ciekawych prac przedstawiających ten profil osobowości za pomocą symbolicznych, poetyckich obrazów.
“Milczenie zawsze było moim domyślnym trybem, moją obroną przed światem”.
-Matthew Quick-
Jak pisał, nieśmiałe osoby są jak pewien kwiat, jak “opadający fiołek”. Ich fioletowy kolor przykuwa uwagę, są w stanie wszędzie wzrastać, gdyż mają silne korzenie. Jednak ich głowa jest zawsze zwieszona, a wzrok skierowany ku ziemi.
Sam Goethe uważał te kwiaty za fascynujące i nosił w kieszeniach ich nasiona, które rozrzucał w różnych miejscach, by podarować światu trochę piękna.
W rzeczywistości jednak nieśmiałość ma w sobie niewiele z romantyzmu. Jest bowiem jednocześnie błogosławieństwem i przekleństwem. Doktor Murray B. Stein, profesor psychiatrii uniwersytetu w San Diego, wskazuje na to, że jest to bardzo złożony typ profilu, który wymaga dokładniejszych badań.
Obecnie bowiem dysponujemy jedynie okrojoną, jeśli nie błędną koncepcją tej cechy.
Nieśmiałość ma podstawy biologiczne
Nieśmiałość nie jest tym samym co introwersja. Należy mieć to na uwadze, szczególnie, że o introwertycznym modelu osobowości mówi się ostatnio coraz więcej ze względu na książki takie jak ta autorstwa Susan Cain. Główna różnica pomiędzy tymi dwoma cechami to fakt, że osoby nieśmiałe mają problemy z relacjami.
Niekontrolowany strach przed negatywnymi ocenami sprawia, iż unikają one wielu sytuacji wymagających kontaktów społecznych. Początkowo daje im to ulgę na skutek “ucieczki” przed stresującym czy niepokojącym położeniem, ale na dłuższą metę generuje frustrację, gniew i wstyd, nakręcając błędne koło.
Dlaczego nieśmiałość powoduje niepewność, niskie kompetencje społeczne oraz strach przed pewnymi sytuacjami? Odpowiedź leży w genach. Psycholog Jerome Kagan znany ze swoich osiągnięć w dziedzinie nauki o osobowości wskazuje na to, że nieśmiałość ma wymiar genetyczny, ale nie określa on całkowicie naszego zachowania.
Każdy z nas może się zmienić i nabrać odwagi.
Kryje się tu jednak pewien sekret: dziecko może od przyjścia na świat wykazywać skrajną nieśmiałość. Jednak może ona z czasem ustąpić otwartości i śmiałości, jeśli otoczenie rodzinne będzie temu sprzyjało oferując zaufanie oraz narzędzia do pokonania chęci izolacji.
Wszyscy, niezależnie od wieku, jesteśmy w stanie kreować przestrzeń otwartości pracując nad zaufaniem do samych siebie, poczuciem własnej wartości i kompetencjami społecznymi i w ten sposób walczyć z nieśmiałością.
“Łatwo pomylić nieśmiałość z chłodem i milczenie z obojętnością”.
-Lisa Kleypas-
Jasna i ciemna strona nieśmiałości
Nieśmiałość występuje w różnych stopniach intensywności. Wszyscy jej doświadczamy, nawet jeśli zwykle bywamy ekstrawertyczni i impulsywni. Każdy czasem czuje się niepewnie, wątpi w siebie i obawia się negatywnej oceny. To normalne.
Jednak nieśmiałość to pewna skrajność. Według szacunków około 5% nieśmiałych osób cierpi na fobię społeczną lub zaburzenia lękowe na podobnym tle. Co więcej, dużo ludzi z tym problemem nie korzysta z pomocy psychologicznej ani leczenia nie dając sobie tym samym szansy na poprawę.
Nadzór specjalisty mógłby im bowiem pomóc odzyskać kontrolę nad własnym życiem. Leki takie jak paroksetyna i terapia poznawczo-behawioralna wykazują dużą skuteczność.
Co więcej, warto wspomnieć, że niektórzy charakteryzują się lekką nieśmiałością, która nie upośledza ich kompetencji społecznych. Jak twierdził eseista Leigh Hunt to fiołki ze spuszczoną głową wybierające samotność, głębię i rezerwę.
W amerykańskim stanie Indiana znajduje się “instytut badań nad nieśmiałością” – organ regularnie publikujący prace na ten temat. Niedawno ustalono, że co trzecia nieśmiała osoba uważa swój profil osobowości za zdystansowane i ostrożne podejście do życia, a nie za źródło problemów.
Jednak po drugiej stronie mamy ludzi niezadowolonych i nieszczęśliwych, którzy w nowych technologiach upatrują nadzieję na znalezienie partnerów. Jednak za ich sprawą jeszcze bardziej się izolują. Nieśmiałość obejmuje wiele profili osobowości, co należy zawsze brać pod uwagę.