Mulan to film Disneya z 1998 roku inspirowany chińską legendą Hua Mulan. Film zdobył uznanie krytyków i odniósł sukces. Z biegiem lat stał się prawdziwym klasykiem.
Fa Mulan jest jedyną córką Fa Zhou, byłego żołnierza o złym stanie zdrowia. Mulan musi udać się na ceremonię swatania, aby uhonorować swoją rodzinę. Wszyscy denerwują się perspektywą udania się na ceremonię, ponieważ kobiety w jej czasach z niecierpliwością oczekiwały, że zostaną dopasowane do dobrego męża i uhonorują swoją rodzinę.
Wartości rodzinne i rola kobiet jako dobrych gospodyń domowych są głęboko zakorzenione w ich społeczeństwie i będzie kładziony duży nacisk na Mulan. Ona nie czuje się gotowa; ma inne nadzieje i aspiracje. Wszystko zmierza w kierunku katastrofy, a kobieta czuje się winna za zhańbienie rodziny i brak dopasowania do społeczeństwa.
W tym samym czasie chińska armia prowadziła wojnę z Hunami. Cesarz prosi jednego człowieka z każdej rodziny, by szedł i walczył na wojnie. W rodzinie Mulan jedynym mężczyzną jest jej ojciec. Powinien więc iść i służyć krajowi.
Mulan sprzeciwia się temu pomysłowi i wie, że nie ma mowy, aby wrócił żywy, ze względu na swoją chorobę. Podejmuje radykalną decyzję. Przebiera się za mężczyznę, opuszcza swój dom i wstępuje do wojska.
Honor i obowiązek w Mulan
Wartości tradycyjnej rodziny mówią, że mężczyzna jest bohaterem, a kobieta jest na drugim miejscu. Zasady te są mocno zakorzenione, ale Mulan nie wydaje się do nich w pełni pasować.
Podczas wizyty w ceremonii swatania widzimy młode kobiety, które przestrzegają wszystkich zasad i wyglądają na bardzo podekscytowanych znalezieniem męża. Z drugiej strony Mulan przygotowuje się w ostatniej chwili i pisze “kartkę”, aby pamiętać, co ma do powiedzenia.
Ona naprawdę nie wie, co powinna zrobić. Mulan wie, że musi szanować swoją rodzinę i naprawdę chce przynieść honor swoim rodzicom. Jednak gdy wszystko idzie nie tak podczas ceremonii swatania, zaczyna ponownie zastanawiać się, jakie powinny być jej prawdziwe obowiązki.
W końcu łamie wszystkie zasady. Łamie tradycję i idzie służyć w armii na miejsce ojca. Ona nie robi tego tylko dla swojego ojca; robi to też dla siebie. Mulan musi znaleźć swoje miejsce w społeczeństwie. Musi także udowodnić sobie, że ma swoją godność i wartość a także jest czymś więcej niż tylko wzorową żoną.
Symbolika miecza
Kiedy Mulan decyduje się przebrać za mężczyznę, dzieje się coś bardzo symbolicznego. Tnie włosy za pomocą miecza ojca. Łatwo byłoby przeoczyć ten drobny szczegół. Moglibyśmy po prostu założyć, że jest to część przemiany kobiety i początku nowej przygody. Za tym wszystkim kryje się coś jeszcze. Zarówno włosy, jak i miecz są obciążone symbolicznymi konotacjami.
Jeśli pomyślimy o mitologii, zobaczymy, że miecz zawsze był związany z honorem. Miecz jest połączony z “człowiekiem”. To oznacza zwycięstwo, osobisty rozwój i honor w walce. Każdy wielki rycerz ma swój miecz, którym wygrał bitwy. Miecz, którego używa Mulan, to miecz jej ojca. Jest to miecz, którym przyniósł cześć rodzinie Fa. Mulan bierze ten miecz i tnie nim własne włosy.
Symbolika włosów
Włosy także kryją pewną symbolikę związaną z honorem. Pomyśl o Samsonie; jego włosy symbolizowały jego siłę i honor. Ponadto długie włosy kojarzą się z kobiecością.
Podobnie jak w “Poemacie o Cydzie“, broda El Cida była odbiciem jego honoru i im więcej bitew wygrał, tym bardziej rosła jego broda. Dlatego cesarz w Mulan ma tak imponującą białą brodę. Jest symbolem mądrości i wielkiego honoru, który posiada, dlatego ma najdłuższą brodę w swojej społeczności.
Mulan jest teraz porażką. Zhańbiła swoją rodzinę, jak i siebie. Dlatego ścina włosy i robi to za pomocą miecza, który niegdyś był przedmiotem honoru jej ojca. Kiedy w końcu wróciła ze służby w armii, ratując Chiny, Mulan daje swojemu ojcu miecz i inne przedmioty, które dał jej cesarz. W ten sposób zwraca honor swojej rodzinie.
Kobiety w filmie
Jak widzieliśmy, Mulan jest całkowicie nietypową postacią kobiecą i nigdy wcześniej nie widziano jej w Disney. Jest buntowniczką, kobietą, która broni zasad. Pokazuje nam, że każdy z nas może zrobić wszystko, czego chcemy. Żaden mężczyzna nie jest wart więcej niż jakakolwiek kobieta.
Kiedy cesarz prosi o pomoc, prosi o jednego mężczyznę z każdej rodziny. Zastrzegł, że tego mężczyzny nie da się zastąpić kobietą, nawet jeśli jego zdrowie nie jest w dobrej kondycji. Mulan uważa to za niesprawiedliwe. Jest młoda i może służyć Chinom lepiej niż jej ojciec będąc w obecnym stanie. Nigdy nie będzie w stanie przetrwać z powodu złego stanu zdrowia.
Dla Mulan rzeczy na początku nie są łatwe. Jednak wkrótce udaje się jej pokonać te przeszkody i zdobyć szacunek i uznanie innych żołnierzy. Potem odkrywają, że jest kobietą. Niektórzy po prostu nie mogą tego zaakceptować, chociaż uratowała ich i udowodniła, że jest dobrym wojownikiem.
Kobieta w świecie mężczyzny
W filmie jest kilka chwil, które pokazują, jak trudno jest być kobietą w męskim świecie. Wielu mężczyzn nie słucha kobiet, a nawet mówi im, aby “trzymały język za zębami w obecności mężczyzny”. Mówią, że “nigdy nie będą tu niczego warte, ponieważ są kobietami”.
Pomimo przeciwności, Mulan okazuje się być bohaterką. Łamie wszystkie stereotypy i ratuje swój kraj, pokazując, że nie jest gorszą osobą, tylko dlatego, że jest kobietą. Widzimy w niej przed i po. Młoda beztroska Mulan, którą dzieliśmy na początku, zniknęła. Udowodniła, że jest silną i odważną kobietą, tak jak każdy mężczyzna.
“Feministą jest każdy, kto rozpoznaje równość i pełne człowieczeństwo zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn”.
– Gloria Steinem-
Prawdopodobnie nie była świadoma, jak poważna była wojna, dopóki nie przybyła do obozu i nie znalazła żadnych ocalałych. Tam znajduje zagubioną lalkę, lalkę symbolizującą kobiecą i dziecinną stronę, którą zostawiła. To spotkanie z lalką jest spotkaniem z samą sobą, z jej prawdziwym ja. To oznacza także koniec niewinności i krok ku dojrzałości.
Mulan nie jest ślicznotką, a film nie mówi o jej urodzie. Daleko jej do typowej księżniczki Disneya. Reprezentuje normalną kobietę z nadziejami i marzeniami. Kobietę, która chciała pokonać przeciwności i pokazać, że nie jest w żaden sposób gorsza od mężczyzn.
“Kobieta bez mężczyzny jest jak ryba bez roweru.”
– Gloria Steinem-