Ludzie uzależnieni od konfliktu sprawiają, że nasze życie zaczyna przypominać spacer po polu minowym. Powodują, że otoczenie jest ciągle zaniepokojone ich zachowaniem, ponieważ wie, że jeden komentarz, gest lub słowo wystarczą, aby uaktywnić bombę. Ponadto zarażają nas tym napięciem. Ludzie uzależnieni od konfliktu mogą mieć naprawdę toksyczny wpływ na drugich.
Wszyscy znamy lub znaliśmy kogoś, kto zawsze szukał okazji do konfliktu. Nie mówimy o klasycznym kryzysie szkolnym, podczas którego typowy łobuziak próbuje przezwyciężyć kryzys dojrzewania i tożsamości.
Odwołujemy się do bardzo specyficznego profilu charakteryzującego się zachowaniem zorientowanym jedynie na destabilizację, zachwianie rodzinnej równowagi, tworzenie sporów między sąsiadami i wywoływanie kłótni w miejscu pracy.
Mówimy o uzależnieniu, kompulsywnym poszukiwaniu konfliktu. Dlatego zamiast uważać to za coś niepotwierdzonego, autorzy tacy, jak dr Bill Eddy, mediator i twórca instytutu rozwiązywania konfliktów ostrzegają nas przed czymś bardzo konkretnym. W naszej kulturze ten typ osobowości jest obecny niemal w każdej sferze życia. Dlatego musimy zdawać sobie sprawę z tego, co się za nimi kryje, aby lepiej sobie z nimi radzić.
Ludzie uzależnieni od konfliktu, anatomia gniewu
Moglibyśmy powiedzieć, że najlepszą strategią postępowania z osobami uzależnionymi od konfliktów jest ich unikanie. Jednak nie wszystko w tym życiu można rozwiązać wychodząc tylnymi drzwiami, oddalając się od kogoś lub usuwając go z naszej listy kontaktów. Jako istoty społeczne jesteśmy zmuszeni żyć razem, co więcej istnieje możliwość, że sami jesteśmy jedną z takich osób. Ktoś, kto ucieka się do konfliktu, gdy nie wie, jak poradzić sobie z daną sytuacją.
Z drugiej strony pracownicy socjalni, prawnicy, psychologowie lub psychiatrzy często spotykają się z tym typem osobowości. Ponieważ ludzie uzależnieni od konfliktu, możemy wierzyć lub nie, stoją za wieloma sprawami sądowymi, skargami, przypadkami przemocy na tle płciowym i sporami pracowniczymi. Widać tutaj ewidentnie konkretne zachowania, poprzez które dana osoba próbuje wyładować swój gniew na innych.
Dr Eddy szacuje, że 15% dorosłej populacji wykazuje pewne zaburzenia psychiczne zebrane w Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych (DSM-V), a co najmniej 10% z nich okazuje się mieć “wysoce konfliktową osobowość”. Zobaczmy, jakie cechy i zachowania charakteryzują ten typ osobowości.
Ludzie uzależnieni od konfliktu i ich cechy charakterystyczne
Coś, o czym musimy pamiętać, kiedy mamy do czynienia z osobą wysoce konfliktową, to fakt, że problem, spór lub reakcja nie są prawdziwe. Problem nie jest w nas, ale w nich. W ich wnętrzu brak równowagi, zarządzania emocjami, siły psychicznej.
Oto ich cechy:
- Ich styl myślenia to “wszystko albo nic”. Ludzie uzależnieni od konfliktu nie analizują, nie są elastyczni, nie poświęcają czasu na przemyślenie sytuacji. Ograniczają się do odpowiedzi na podstawie agresji lub krytyki, gdy coś im się nie podoba lub nie spełnia ich oczekiwań.
- Niska skuteczność kontroli emocjonalnej. Niektóre konfliktowe osoby mają kontrolę nad swoimi emocjami, ale używają jej tylko w jednym celu: by manipulować drugimi. Inni z kolei ograniczają się do wylewania gniewu i frustracji na ludzi w swoim otoczeniu, aż do stworzenia bardzo negatywnej atmosfery.
- Destabilizują środowiska i ludzi. Ludzie uzależnieni od konfliktów są ekspertami w rozsiewaniu plotek, krytykowaniu, zachowaniach pełnych dominacji, poniżania, obrazy.
- Brak odporności na frustrację i szukanie winnych. Uzależniony od konfliktu nie toleruje rzeczy, które nie idą po jego myśli lub tak, jak tego oczekuje. Powoduje to frustrację, którą zamienia w gniew i zaczyna szukać winnych.
- Ich myśli są wiecznie zdominowane przez negatywne emocje.
- Nie są w stanie analizować własnego zachowania.
- Nie są w stanie postawić się na miejscu innych.
- Unikają jakiejkolwiek odpowiedzialności za problem lub za szukanie rozwiązania.
Jak radzić sobie z ludźmi uzależnionymi od konfliktu?
Są ludzie bardziej konfliktowi i ludzie, którym łatwiej przemówić do rozsądku. Jednak w wielu przypadkach jesteśmy zmuszeni żyć z osobami skomplikowanymi i męczącymi i to właśnie w tych przypadkach musimy podjąć odpowiednie kroki. Pierwszym aspektem, o którym powinniśmy pamiętać jest nie przyjmowanie ich reakcji do siebie, w rzeczywistości osoba ta żyje w konflikcie z samą sobą.
Dlatego też, o ile jest to możliwe, nie traćmy czasu na wyjaśnienia i kłótnie z kimś, kto nie może i nie chce zrozumieć powodów. Nie dajmy się ponieść ich burzom i ograniczmy się do zidentyfikowania ich, aby ograniczyć wpływ, jaki mogą na nas wywierać.
Z klinicznego punktu widzenia ważne jest, aby mówić o tym, jak się zachowywać w tego typu sytuacjach. Sam DSM bada możliwość włączenia osobowości uzależnionej od konfliktu jako rodzaju zaburzenia, dlatego nie powinniśmy pomijać znaczenia otrzymania odpowiedniego leczenia. Możemy tutaj mówić o pracy nad ważnymi aspektami takimi, jak zarządzanie emocjami, samokontrola i źródła gniewu lub uczenie się nawiązywania więzi z innymi poprzez empatię i zachowania pełne szacunku.
Na zakończenie należy stwierdzić, że nikt nie chce mieć konfliktowej osobowości. Powinniśmy ustalić pewne granice, to oczywiste, ale musimy także wziąć pod uwagę, że często za tą maską osoby szukającej problemów kryją się złożone i ukryte rany, które wymagają naszej uwagi.