W psychologii bardzo znanym terminem jest zarażenie społeczne. Są to sytuacje, w których emocje rozprzestrzeniają się i ostatecznie wywołują skrajny stres, zmartwienie, a nawet panikę. Lęk przed koronawirusem jest obecny u nas wszystkich. A to oznacza, że wszyscy musimy powstrzymać jego działanie i odpowiednio zarządzać tą sytuacją.
To uczucie paniki nie tylko zmienia nasz styl życia. Fale jego oddziaływania wpływają na gospodarkę, a co gorsza, prowadzą do nieprzydatnych, a nawet irracjonalnych zachowań. Jako przykład możemy podać, że obecnie niektórzy ludzie przechowują wystarczającą ilość papieru toaletowego, aby przetrwać przez około trzy miesiące. Czy to ma jakiś sens? Z pewnością nie wydaje się.
Musimy to jasno powiedzieć. Lęk przed koronawirusem jest częścią nas wszystkich i jako taki ma swój cel i znaczenie. Dzięki temu możesz reagować na niebezpieczeństwo, co pomaga Ci przetrwać te trudne chwile.
Jednak w kontekście niepewności i niepokoju, takich jak obecnie, ważniejsze niż kiedykolwiek jest utrzymanie go pod kontrolą. Lęk przed koronawirusem musi być Twoim sojusznikiem, a nie wyzwalaczem, który tylko wzmaga Twoje zmartwienie i prowadzi do niezrównoważonego, a nawet nielogicznego zachowania.
W tym scenariuszu strach może być wtórnym wirusem, prawie tak niebezpiecznym jak choroba COVID-19. Pozwolenie na to zintensyfikuje nasz dyskomfort psychiczny i pozwoli ludziom zobaczyć najgorszą ich wersję. Teraz nie czas na to. W w obecnej sytuacji musisz wyprzedzić samego siebie i obudzić swoje siły mentalne.
Lęk przed koronawirusem – co możemy zrobić w takim wypadku?
Epidemia choroby COVID-19 całkowicie zmienia nasz styl życia. W scenariuszu pełnym niepewności lęk przed koronawirusem i jego doświadczanie jest całkowicie normalnym zjawiskiem. Musisz jednak sobie z tym poradzić i zrobić wszystko, co w Twojej mocy, abyśmy wszyscy mogli wspólnie przezwyciężyć tę sytuację awaryjną.
Wszyscy znamy klasyczne brytyjskie powiedzenie „Zachowaj spokój i rób swoje” (oryg. “Keep calm and carry on“) . To zdanie pojawiło się po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii w 1939 r. w formie broszury mającej na celu podniesienie morale ludności. Z czasem stało się prawdziwą ikoną o zasięgu ogólnoświatowym. Jednak… czy w tamtym okresie miało ono jakiś konkretny cel?
Ludzie z pewnością docenili ten pomysł, ale w rzeczywistości rada, by zachować spokój, niewiele pomaga.
W takim przypadku potrzebujesz czegoś innego, aby złagodzić lęk przed koronawirusem. Musisz wytrenować swoje mentalne podejście. W rzeczywistości chodzi tutaj o zmniejszenie nadpobudliwości ciała migdałowatego mózgu i emocji oraz aktywację kory przedczołowej. To jest ten region, który pozwala Ci działać i myśleć w bardziej skoncentrowany i refleksyjny sposób.
1. Unikaj „zatrucia” informacjami
„Infoksykacja” to modne obecnie słowo określające przeciążenie natłokiem informacji na jeden konkretny temat.
Światowa Organizacja Zdrowia (oryg. World Health Organization)WHO) uznała, że obecny kryzys generuje stres w populacji. Ponadto jednym ze sposobów zmniejszenia tego wpływu jest unikanie narażenia przez 24 godziny na dobę na wiadomości i informacje na temat koronawirusa i jego skutków.
Tak, musisz być poinformowany, ale nie popadaj w obsesję. Nieustanne śledzenie liczb, wskaźników infekcji i spekulacji tylko budzi niepokój o całą sytuację i lęk przed koronawirusem.
2. W obliczu negatywnych myśli zracjonalizuj swoje postępowanie
Lęk przed koronawirusem oraz strach jest logiczny i należy się go spodziewać. Jednak ten strach musi być racjonalny. Na przykład „boję się zarażenia”. Co powinieneś wtedy zrobić? Podejmij środki zapobiegawcze. „Obawiam się, że mój ojciec lub dziadek zachoruje”. Co powinieneś zrobić? Podejmij kroki, aby ochronić te osoby.
Lęk przed koronawirusem i strach muszą być mechanizmem, który pozwala podejmować działania i użyteczne środki. Przede wszystkim jednak musisz kontrolować wszystkie negatywne myśli, które Cię negatywnie mobilizują i wzmagają dodatkowo panikę.
Zatem jeśli napadną Cię myśli takie jak „wszyscy umrzemy” lub „nie ma nadziei”, musisz zaprząc do pracy racjonalne myślenie. W jaki sposób? Szukając wiarygodnych informacji. Spójrz na przykład na statystyki z Chin: śmiertelność choroby COVID-19 wynosi około 2,3%.
3. W obliczu niepewności trzymaj się swojej codziennej rutyny
Lęk przed koronawirusem żywi się niepewnością. Rzeczywistość jest taka: mamy do czynienia z czymś, z czym nigdy wcześniej się nie spotkaliśmy. To zupełnie nowy wirus i obecnie nie ma na niego szczepionki.
Nie wiemy też, jak długo potrwają obostrzenia i środki ograniczające poruszanie się. Wszystko to prowadzi nas wszystkich do stanu niepewności, z którym nie każdy może sobie poradzić.
Co możesz z tym zrobić? Najlepiej skupić się na tym, co jest tu i teraz. Najlepszą rzeczą do zrobienia w takich przypadkach jest ustalenie rutyny, której należy się trzymać. Pomoże Ci to skoncentrować się na bieżących sprawach.
4. Dzielenie się emocjami pozwala każdemu z nas żyć lepiej
Lęk przed koronawirusem jest powszechnym uczuciem. Doświadczenie go nie oznacza, że jesteś słabą osobą. Czas zaakceptować wszystkie emocje i podzielić się nimi z innymi osobami, aby znaleźć równowagę w swoim życiu.
Nie chodzi tutaj o pogłębianie strachu, ale radzenie sobie z nim razem i tworzenie sposobów, w jakie możemy nawzajem się dzielić się nadzieją, energią i komfortem emocjonalnym.
5. Bądź realistą: ryzyko nie jest ani minimalizowane, ani też maksymalizowane
Jednym ze sposobów radzenia sobie z lękiem przed koronawirusem jest bycie realistycznym przez cały czas. Nie możesz wpaść w mechanizmy obrony psychologicznej, w których minimalizujesz ryzyko.
Nie możesz sobie powiedzieć tego, że ponieważ jesteś młody lub przebywasz w obszarze o niskiej liczbie zarażonych ludzi, jesteś w mniejszym niebezpieczeństwie.
Z drugiej strony, nie powinieneś popadać także w drugie skrajności, abyś na przykład nie zaczął cierpieć na bezsenność i pozwolił, aby choroba COVID-19 całkowicie wypełniła Twoje myśli.
Istnieje realne ryzyko i musisz je zaakceptować. Ale powinieneś też dostosować się do tej rzeczywistości, będąc odpowiedzialnym za siebie i innych. Jeśli wpadniesz w panikę, nie będziesz w stanie pomóc innym.
Jeśli nie docenisz całej sytuacji, narazisz też siebie i innych na niebezpieczeństwo. Dlatego działaj ze zdrowym rozsądkiem.
6. Nie możesz kontrolować tego, co się dzieje. Ale możesz sterować swoimi reakcjami i działaniami
Aby opanować lęk przed koronawirusem, musisz zaakceptować inną rzeczywistość: nie masz kontroli nad niczym, co ma związek z chorobą COVID-19. Możesz jednak kontrolować swoje reakcje i zachowanie. Czas zadać sobie pytanie, jak chcesz zapamiętać samego siebie po zakończeniu tego kryzysu.
Idealnym rozwiązaniem będzie zapamiętanie siebie jako kogoś, kto zachował spokój, był odpowiedzialny, dbał o siebie i pomagał innym ludziom, nieprawdaż?
7. Codzienne cele i połączenie z innymi
Nikt nie mógł przewidzieć obecnej sytuacji, ale jesteśmy w jej środku i nie można od niej uciec. Jednak może minąć kilka tygodni, zanim będziemy w stanie zmniejszyć krzywą infekcji w taki sam sposób, jak zrobiły to Chiny.
Do tego dnia dwa elementy pomogą nam zmniejszyć obciążenie związane z lękiem przed koronawirusem: ustalanie sobie celów i utrzymywanie kontaktu z ludźmi, których kochamy.
Te cele powinny być zarówno krótko-, jak i długoterminowe. Każdego dnia, gdy się budzimy, dobrym pomysłem jest ustalenie sobie nowego wyzwania (poczytaj książkę, zrób coś nowego ze swoim partnerem lub dziećmi, posprzątaj dom, napisz list lub kolejny wpis w pamiętniku, namaluj obraz i tak dalej).
Cele długoterminowe powinny przypominać Ci, że wyzwania dla Twojego życia są wciąż aktualne, kierując Tobą i dając Ci nadzieję.
Z drugiej strony konieczne jest też utrzymywanie kontaktu z przyjaciółmi i rodziną. Teraz bardziej niż kiedykolwiek dotąd usługi takie jak WhatsApp i połączenia wideo są naszym codziennym pożywieniem. Wykorzystajmy je optymalnie i zachowajmy nadzieję.
Twoje podejście w obecnym kontekście jest wszystkim.