Korupcja jest w dzisiejszych czasach bardzo powszechnym tematem. Co rusz zaskakują nas kolejne przypadki łamania prawa i zasad moralnych, szczególnie w świecie polityki i biznesu. Jesteśmy do tego tak przyzwyczajeni, że zaczynamy żyć w przekonaniu iż ujawnione przypadki korupcji to jedynie wierzchołek góry lodowej.
Wpływ, jaki korupcja ma na społeczeństwo jest bardzo szkodliwy. Jest ona zjawiskiem, które osłabia wiarę obywateli w moc obowiązującego prawa. Co więcej, wywołuje ona konflikty ponieważ to społeczeństwo staje się bierną i często bezradną ofiarą korupcji.
Co zaskakujące, postępowanie ludzi przyjmujących łapówki rzadko jest spowodowane motywami finansowymi. Dużo częściej odczuwają oni satysfakcję z samego wykorzystywania swojej władzy oraz słabości innych na własną korzyść.
“Przez skorumpowanych polityków pozostałe dziesięć procent wgląda źle.”
-Henry Kissinger-
Korupcja na dużą skalę wywołuje oburzenie. Jednak w rzeczywistości jest ona obecna w społeczeństwie na wielu poziomach, na co bardzo przymykamy oko.
Prawo a korupcja
Prawo ustala nakazy i zakazy, których powinni przestrzegać wszyscy członkowie społeczeństwa. Nie każdy oczywiście musi się zgadzać ze wszystkimi zapisami obowiązującego prawa. Jest to tak naprawdę jedna z najczęściej dyskutowanych na przestrzeni historii kwestii: do jakiego stopnia prawo może ingerować w życie człowieka. Z tych właśnie dyskusji rodzą się całkiem nowe prawo albo powstają nowe wersje starych zapisów.
Jeśli ktoś nie zgadza się z danym prawem, może uruchomić mechanizmy służące do zmiany danego zapisu – od obywatelskiego nieposłuszeństwa, przez debatę polityczną, aż do rewolucji. Nikt nie musi ślepo przestrzegać danego zapisu prawnego. Większość obywateli stara się jednak przestrzegać obowiązującego prawa, chyba że w bezpośredni sposób utrudnia ono życie danej osoby.
Korupcja jest zjawiskiem, które pojawia się, kiedy jakieś potrzeby jednostki nie pokrywają się z tym, co stanowi prawo. Potrzeby te zaczynają podlegać równoległemu systemowi, którego zasady ustala się w zgodzie z potrzebami danej jednostki. Korupcja zatem całkowicie zaniedbuje ogólne dobro społeczeństwa.
W ramach tego równoległego systemu istnieje zezwolenie na wszystko, co służy wspomnianej jednostce. Ignoruje się w tym momencie prawa pozostałych osób, nawet jeśli są one zgodne z ogólnie przyjętymi zasadami. Dodatkowo, osoby te mogą być traktowane jako środek do celu, a nawet być postrzegane jako przeszkoda. Zostaną one jednak zignorowane i pominięte na drodze do celu ponieważ korupcja ma służyć wybranym jednostkom, a nie ogółowi.
Skorumpowane społeczeństwo
Ważne jest, aby zadać sobie pytanie, czy korupcja występuje tylko wśród polityków i ludzi mogących wykorzystać swoja władzę dla osiągnięcia osobistych korzyści. Jeśli bowiem przyjrzymy się z bliska niektórym sytuacjom z życia codziennego, zobaczymy, że wiele osób poddaje się tym samym zasadom, które rządzą skorumpowanym światem.
Wszystko sprowadza się do stawiania potrzeb jednostki na pierwszym miejscu. W niektórych przypadkach dochodzi do skrajnych nadużyć. Prawo staje się zbiorem słów, które nie mają żadnego znaczenia. Zamiast niego, to najbardziej skorumpowane grupy zaczynają wyznaczać zasady funkcjonowania społeczeństwa.
Ludzie zaczynają przestrzegać prawa tylko kiedy ktoś patrzy im na ręce. Wówczas korupcja przenika do codziennego życia w postaci pozornie mało znaczących aktów, jak np. wykorzystywanie swoich kontaktów do osiągnięcia jakiegoś celu.
Niestety, społeczeństwo bardzo często przymyka oko na te niby mało znaczące przykłady korupcji. Bardzo często dzieje się tak, ponieważ chcemy móc wykorzystywać czyjeś niewłaściwe zachowanie jako usprawiedliwienie dla naszego własnego przekraczania granic. Stajemy się biernymi obserwatorami kolejnych sytuacji, które nie powinny mieć miejsca albo boimy się zareagować na to, co widzimy.
Warto jednak pamiętać, że korupcja ma szkodliwy wpływ nie tylko na życie polityczne czy gospodarcze, ale również na normy społeczne, kulturowe i moralne, które pod jej wpływem ulegają osłabieniu. Korupcja zmniejsza zakres zaufania w społeczeństwie i obniża poziom szacunku dla władz.
W wyniku tego obywatele zaczynają traktować przestrzeganie prawa jako jedną z opcji, a nie jako obowiązek. A pamiętajmy, że prawo traci całą swoja moc, jeśli obywatele danego społeczeństwa go nie przestrzegają.