Konsekwencje emocjonalnego unieważnienia

Unieważnienie emocjonalne polega na cichym rodzaju szkód, jakie sobie nawzajem wyrządzamy. Jest ciche, ponieważ często robimy to nieświadomie. Albo nie zauważamy tego, gdy inni nam to robią.
Konsekwencje emocjonalnego unieważnienia
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 05 listopada, 2022

Co sądzisz o dzieleniu się z otoczeniem emocjami, które aktualnie odczuwasz? Myślisz, że zostaną one zrozumiane czy raczej nie? Jeśli uważasz, że druga opcja jest bardziej prawdopodobna, możesz być ofiarą emocjonalnego unieważnienia. To pułapka, w którą wszyscy kiedyś wpadliśmy. Konsekwencje emocjonalnego unieważnienia są niezwykle szkodliwe.

Uwierzytelnianie emocji, czy to w pierwszej czy trzeciej osobie, polega na daniu jej przestrzeni i pozwalaniu jej tam być. Oznacza uznanie, że jej obecność ma sens w tych konkretnych okolicznościach i spełnia cenną funkcję.

Z tej perspektywy możesz odnosić się do wszystkiego, co czujesz. Powinieneś również otrzymać taki sam szacunek i akceptację od tych, z którymi dzielisz swoje uczucia. Jednak często dzieje się inaczej i inni namawiają Cię do stłumienia, ukrywania lub zmiany emocji.

Unieważnienie emocjonalne

Unieważnienie emocjonalne ma miejsce, gdy ktoś umniejsza lub odrzuca emocje własne lub innej osoby. Dla umniejszacza emocje te są postrzegane jako niezrozumiałe, bezpodstawne lub niegodne uwagi. Dzieje się tak zwykle dlatego, że postrzega się je jako wywodzące się z problemu o minimalnych konsekwencjach lub takiego, który jest nieprawdopodobny lub łatwy do rozwiązania. Jest to rodzaj postawy, która uniemożliwia empatię i oznacza, że danej osobie naprawdę trudno jest zapewnić jakąkolwiek skuteczną pomoc emocjonalną.

Podoba sytuacja zdarza się, gdy wyrażasz negatywne emocje. Możesz mieć trudności w radzeniu sobie z dyskomfortem innych. Być może ich uczucia sprawiają, że czujesz się niekomfortowo lub przytłaczają Cię i nie wiesz, co z nimi zrobić, więc decydujesz się je unieważnić. Może się to jednak zdarzyć również w obliczu pozytywnych emocji. Widać to u dorosłych, którzy upominają dziecko za bycie entuzjastycznym.

Oto kilka zwrotów, które ilustrują unieważnienie emocjonalne:

  • “Czemu się tym martwisz? To nic takiego”.
  • “Musisz być silny”.
  • “W czym problem? Nic się nie stało”.
  • „Przeżyłem coś gorszego”.
  • „Przestań owijać w bawełnę, bądź bardziej proaktywny”.
  • „Przesadzasz i dramatyzujesz” lub „Chcesz zwrócić na siebie uwagę”.
  • „Przestań być taki nieszczęśliwy, wyjdź do ludzi, baw się”.

Prawie każdy z nas wypowiedział kiedyś tego rodzaju zwroty bez zamiaru zranienia drugiej osoby. Prawdopodobnie po prostu nie wiedzieliśmy, co innego powiedzieć. Na przykład, gdy w Twojej obecności przewróci się dziecko, możesz powiedzieć mu „Jest w porządku, wszystko w porządku”, próbując powstrzymać je od płaczu. Jednak tak naprawdę wszystko nie jest w porządku. Maluch się przewrócił i prawdopodobnie zranił się lub wystraszył. Dlatego, chociaż masz dobre intencje, podchodząc do tej sytuacji w ten sposób, nie idziesz właściwą drogą.

Smutna kobieta
Ciągłe unieważnianie emocjonalne prowadzi do zwątpienia w siebie.

Konsekwencje emocjonalnego unieważnienia

Największy wpływ na ludzi ma doświadczenie emocjonalnego unieważnienia ze strony naszych rodziców i głównych opiekunów w dzieciństwie. Co więcej, kolejne relacje (przyjaźnie, partnerzy, romanse) również mogą nam zaszkodzić, jeśli będziemy w nich unieważnieni. Oto możliwe konsekwencje:

Nie nauczyłeś się regulować swoich emocji

Nie rodzimy się wiedząc, jak zarządzać własnymi emocjami. Jest to umiejętność, którą nabywamy w miarę dojrzewania, dzięki przykładowi i przewodnictwu otaczających nas dorosłych. Jeśli jednak dorastałeś z rodzicami, którzy nieustannie unieważniali to, co czułeś, nie nauczyłeś się akceptować, odczuwać, wyrażać i regulować tych stanów emocjonalnych.

W związku z tym łatwiej jest Ci czuć się przytłoczonym i przejawiać nieodpowiednie reakcje. Badania dowiodły, że emocjonalne unieważnienie w dzieciństwie jest związane z zaburzeniem osobowości typu borderline.

Ciągle wątpisz w siebie

Emocje to naturalny kompas. Mówią Ci, w jakim kierunku się poruszać, w oparciu o to, co czujesz. Pozwalają określić, co lubisz, co Cię przeraża, rani lub motywuje. Niemniej jednak, kiedy ktoś je unieważnia, prowadzi to do odłączenia się od Twoich emocji i ich przesłania.

Inni ludzie mogą sprawiać, że wierzysz, że to, co czujesz, jest złe lub nieodpowiednie. Dlatego też nie możesz traktować swoich emocji jako przewodnika. W konsekwencji kończysz nie wiedząc, kim jesteś i czego chcesz, ponieważ ciągle wątpisz w siebie.

Doświadczasz wstydu, gdy łączysz się z innymi

Jako człowiek potrzebujesz uwagi i emocjonalnego związku z innymi ludźmi. Kiedy jednak ci ludzie Cię unieważniają, sprawiają tym samym, że czujesz się wyśmiewany z powodu potrzeby dzielenia się. Czujesz, że posiadanie emocji i wyrażanie ich oraz pragnienie, aby druga osoba je zrozumiała, jest czymś, czego należy się wstydzić.

Jest więc prawdopodobne, że wycofasz się i ukryjesz swoje wewnętrzne stany. To utrudni Ci tworzenie zdrowych i głębokich relacji.

Masz problem z rozwijaniem empatii

Jeśli od dzieciństwa byłeś ofiarą takiego traktowania, możesz mieć trudności z rozwijaniem empatii, ponieważ sam jej nie otrzymałeś. Będziesz robić tak samo wobec innych, ponieważ jest to odpowiedź, której się nauczyłeś.

Zostałeś pozbawiony ważnej lekcji

Wszystkie Twoje emocje spełniają swoją funkcję, dzięki czemu możesz się z nich uczyć. Gniew skłania Cię do obrony, smutek do dbania o siebie, a strach do ostrożności. Sygnały te mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju w Twoim codziennym życiu. Jeśli jednak odłączyłeś się od swoich uczuć, nie będziesz wiedział, jak odpowiednio reagować w różnych kontekstach i będziesz bardziej skłonny do popełniania błędów wobec siebie i wobec innych.

Z tego samego powodu podejmowanie decyzji może być dla Ciebie naprawdę trudne i będziesz miał tendencję do nadmiernego analizowania wszystkiego. To dlatego, że nie pozwalasz sobie zwracać uwagi na to, co mówią Ci Twoje emocje.

Twoje relacje stają się skomplikowane

Konsekwencje emocjonalnego unieważnienia dotykają obie zainteresowane strony. Oczywiście nikt nie lubi czuć się samotny, niezrozumiany lub wyśmiewany przez innych. Inni w końcu odejdą lub wywołają silną urazę do Ciebie, jeśli nie będziesz w stanie empatyzować, łączyć się i akceptować ich emocji, gdy je wyrażają.

zła para
Nieporozumienia i uraza w związkach małżeńskich często wynikają z doświadczeń emocjonalnego unieważnienia.

Jak uciec od emocjonalnego unieważnienia?

Dorastanie w zdrowym środowisku rodzinnym i bycie wychowanym z szacunkiem oznacza, że łatwo jest nam wykryć, kiedy ktoś nas unieważnia. Możemy wtedy wyznaczać granice. Jeśli jednak dorastałeś w rodzinie, w której umniejszanie emocjonalne było normą, może być Ci trudno wykryć, jaki ma to na Ciebie wpływ

W takiej sytuacji musisz zastanowić się nad swoimi relacjami i spróbować określić, czy otrzymujesz (i oferujesz) empatię, szacunek i uznanie. Jeśli nie, to czas na pewne zmiany w tym zakresie. Takie działanie nie tylko poprawi Twój nastrój i pewność siebie, ale także Twoje relacje staną się bardziej opiekuńcze i satysfakcjonujące.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Krause, E. D., Mendelson, T., & Lynch, T. R. (2003). Childhood emotional invalidation and adult psychological distress: The mediating role of emotional inhibition. Child abuse & neglect27(2), 199-213.
  • Selby, E. A., Braithwaite, S. R., Joiner, T. E., Jr., & Fincham, F. D. (2008). Features of borderline personality disorder, perceived childhood emotional invalidation, and dysfunction within current romantic relationships. Journal of Family Psychology, 22(6), 885–893. https://doi.org/10.1037/a0013673
  • Westphal, M., Leahy, R. L., Pala, A. N., & Wupperman, P. (2016). Self-compassion and emotional invalidation mediate the effects of parental indifference on psychopathology. Psychiatry Research100(242), 186-191. https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.elsevier-6bc341a5-a117-3d69-b6ce-02f7d1326eb7

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.