Nieprzetłumaczalne emocje: uczucia trudne do wyjaśnienia

Prawdopodobnie w pewnym momencie doświadczyłeś uczuć, których nie potrafiłeś wyrazić słowami. Nieprzetłumaczalne emocje są niezwykle powszechne. Przyjrzymy się im.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Wszyscy doświadczamy uczuć, które są niezwykle trudne do wytłumaczenia lub ujęcia w słowa. Dzieje się tak, ponieważ albo nie potrafimy ich wyrazić, albo dlatego, że w naszym języku nie ma odpowiednich terminów. Obie rzeczywistości są jednakowo powszechne. Te uczucia to tak zwane nieprzetłumaczalne emocje.

Przykładem może być trzy- lub czteroletnie dziecko, które jest sfrustrowane, wybucha płaczem i wpada w złość, ponieważ wciąż brakuje mu odpowiedniej inteligencji emocjonalnej. Maluch widzi, że czuje wiele rzeczy naraz, ale nie wie, jak głośno powiedzieć, co się z nim dzieje. Można zatem powiedzieć, że posiadanie odpowiednich umiejętności w zakresie słownictwa emocji ułatwia życie i współistnienie.

Drugie zjawisko dotyczące nieprzetłumaczalnych emocji pojawia się wtedy, gdy w naszym języku nie ma terminów do interpretacji i przekazywania pewnych doświadczeń psychofizycznych. W takich przypadkach w słowniku po prostu nie ma słowa, które opisałoby to, jak się czujemy.

Na przykład w języku niemieckim jest słowo sehnsucht. Oznacza „tęsknotę, pragnienie i brak czegoś” i określa pragnienie innych życiowych osiągnięć, innych egzystencjalnych celów, nawet jeśli wiemy, że są one nieosiągalne. Niewątpliwie doświadczyłeś tego rodzaju uczucia w pewnym momencie swojego życia. Jednak nie będziesz w stanie wyjaśnić tego po angielsku bez użycia więcej niż jednego słowa.

Nieprzetłumaczalne emocje

Wykształcenie odpowiedniej świadomości emocjonalnej może zająć ponad dekadę. Jest to umiejętność rozpoznawania emocji własnych i innych. A to dlatego, że wiedza, jak rozpoznać pełne spektrum uczuć i jak je nazwać, wymaga czasu. Jest to tak trudne, że wiele osób osiąga dorosłość, nie doświadczając tego w pełni. W końcu ta zdolność nie jest związana z wiekiem, ale z osobistymi umiejętnościami.

Jest jednak jeden niezaprzeczalny fakt. Kiedy jesteś w stanie określić to, co czujesz, rozwijasz znacznie lepsze zrozumienie tego, co się z Tobą dzieje. W tym miejscu pojawia się język. Posiadanie słów, które opisują różne stany umysłu, daje ulgę i ułatwia samoregulację.

Niemniej jednak, zdarzają się chwile, kiedy doświadczasz dziwnych uczuć, których nie możesz zdefiniować. Nie możesz znaleźć żadnego rzeczownika, do którego mógłbyś się odwołać, takiego jak strach lub smutek, co powoduje, że czujesz się sfrustrowany. Dlatego nieprzetłumaczalne emocje to te stany wewnętrzne, których nie da się przełożyć na słowa.

Emocje ponad językami

Jednym z najważniejszych zadań każdego rodzica i wychowawcy jest rozwijanie umiejętności językowych dzieci w kwestiach emocjonalnych. Zrozumienie słów takich jak strach, radość, złość lub obrzydzenie pozwala maluchom zrozumieć, jak się czują w określonych momentach.

Co jednak ciekawe, nie wszystkie stany emocjonalne są obecne w każdym języku. Na przykład w języku japońskim stany emocjonalne są opisane w dość subtelny, ale niezwykły sposób. Japończycy mają słowa opisujące emocje, których wszyscy doświadczyliśmy wiele razy, ale których nie byliśmy w stanie wyjaśnić, ponieważ nie istnieją w naszym języku.

Na przykład natsukashii to słowo, które oznacza jednoczesne uczucie nostalgii, radości i smutku za doświadczeniem, które było intensywnie przeżywane w przeszłości i które nigdy więcej nie powróci. Shinrin-yoku określa natomiast przyjemne uczucie „zażywania leśnej atmosfery” lub „leśnej kąpieli”.

Istnieje wiele nieprzetłumaczalnych emocji, które nie mają odpowiednika w językach indoeuropejskich. Z drugiej strony we wschodnim świecie mają najróżniejszą terminologię do opisywania bardzo złożonych uczuć i emocji.

W poszukiwaniu międzykulturowej leksykografii

Uniwersytet Harvarda opublikował kilka lat temu badanie związane z nieprzetłumaczalnymi emocjami. Odkryto ogromną różnorodność leksykografii międzykulturowej. Naukowcy odkryli również, że w każdym języku istniejącym na świecie słowa są często skrystalizowane w celu opisania rzeczywistości psychologicznych, które choć uniwersalne, nie są dostępne w każdym rejestrze językowym.

Na przykład u Eskimosów znajdujemy piękne słowo iktsuarpok, które opisuje oczekiwanie, jakie odczuwa się, czekając na kogoś bliskiego. Wszyscy kiedyś odczuliśmy to emocjonalne przeżycie, ale nie wszyscy potrafimy wyrazić je jednym słowem, ponieważ nie istnieje ono w naszych słownikach.

Badanie sugerowało, że interesujące byłoby wzbogacenie naszego emocjonalnego krajobrazu poprzez uczenie się takich terminów. Twierdziło, że włączenie słów z innych języków do naszego, aby opisać nasze samopoczucie, byłoby zarówno pozytywne, jak i terapeutyczne.

Nieprzetłumaczalne emocje i szczegółowość

Wszyscy doświadczamy nieprzetłumaczalnych emocji i mamy uczucia, które są trudne do zdefiniowania. Więc co powinieneś zrobić, gdy nie możesz opisać każdego uczucia lub emocji? Zazwyczaj uciekamy się do szczegółowości. Jest to zasób, w którym do zdefiniowania konkretnego stanu używa się wielu synonimów.

Na przykład możesz rozmawiać z przyjacielem i wyjaśniać, że odczuwasz mieszankę nostalgii i smutku za czymś, co w rzeczywistości nigdy się nie wydarzyło. Gdybyś jednak mówił po portugalsku, miałbyś na to słowo – saudade.

Niemniej jednak, jako człowiek, choć często masz do czynienia z emocjami, których nie można przetłumaczyć, zazwyczaj udaje Ci się je przekazać innym na różne sposoby. To równie pozytywne doświadczenie. Bo przede wszystkim najważniejsza jest komunikacja.