Jesteś nieśmiały i chciałbyś być niewidzialny - dlaczego?
Jeśli jesteś nieśmiały, prawdopodobnie wcześnie zdałeś sobie sprawę z tej cechy Twojej osobowości. Odkryłeś, że sytuacje, które dla innych dzieci były normalne i zabawne, dla Ciebie były groźne. Do tego stopnia, że musiałeś się ukryć i szukać schronienia, aby uratować się przed światem społecznym, który powodował u Ciebie taki dyskomfort i udrękę.
Czy jednak nieśmiałość jest po prostu problematyczna, czy też patologiczna? Po pierwsze, jest to cecha osobowości o różnym stopniu nasilenia. Na przykład niektórzy wykazują tylko pewną nieśmiałość w swoim zachowaniu, podczas gdy u innych całkowicie ogranicza ona ich życie. W każdym razie jest to profil, w którym powszechne jest doświadczanie niepokoju społecznego i cierpienia.
Odpowiednim terminem jest tutaj cierpienie, ponieważ jest to element, który odróżnia introwertyka od osoby nieśmiałej. Cierpienie oznacza, że boisz się odrzucenia, boisz się zrobić z siebie głupka i boisz się narażenia na innych. Są to skrajnie ograniczające wymiary spowodowane wysoce krytycznym i wyczerpującym poczuciem samoświadomości, które powoduje cichy, ale nawracający dyskomfort.
Jeśli identyfikujesz się z tym profilem, prawdopodobnie nie zawsze będziesz się dobrze ze sobą czuł. W końcu świat wydaje się należeć do ekstrawertyków, do tych, którzy nie znają strachu i mają odwagę mówić głośno. Dlaczego jednak niektórzy ludzie rodzą się, by być wiecznie świadomymi siebie, podczas gdy inni podbijają każdy etap życia swoją błyskotliwą ekstrawersją?
„Tak wielu ludzi jest zamkniętych w sobie jak pudełka, a jednak otworzyliby się, rozwijając się całkiem cudownie, gdybyś tylko był nimi zainteresowany”.
-Sylwia Plath-
Nieśmiałe drzewa i ich korzenie
Termin nieśmiałość został po raz pierwszy użyty w XVIII wieku w odniesieniu do koni, które łatwo płochały. Jednak zawsze byli też ludzie, którzy dławią się wstydem i niepewnością, żyjąc zza okna, z dala od tłumu i obserwując toczące się życie z bezpiecznej odległości.
Co ciekawe, w świecie przyrody występują tak zwane płochliwe drzewa. W bujnych lasach, na przykład tropikalnych, żadne gałęzie drzew nie stykają się ze sobą. Tak więc, gdy spojrzysz w górę, znajdziesz uderzający geometryczny baldachim oddzielony kanałowymi szczelinami o szerokości od dziesięciu do 50 cm.
Zjawisko to musi mieć jakiś sens ekologiczny, ale nie jest jeszcze do końca jasne. Być może ma to na celu uniknięcie chorób, umożliwienie przenikania światła lub zapobieżenie tarciu wiatru, który mógłby spowodować ich zderzenie. Zdaniem ekspertów to tak, jakby istniała genetyczna determinacja, by unikać takiego kontaktu i tworzyć fantastyczny baldachim.
Czy to samo dzieje się w naturze ludzkiej? Jeśli na co dzień zmagasz się z fobią społeczną i lękiem przed odrzuceniem, prawdopodobnie zadajesz sobie pytanie, dlaczego jesteś taki, jaki jesteś. Co Cię tak ukształtowało?
Introwertycy dobrze się czują ze sobą, lubią swoją osobowość i, kiedy chcą, bezproblemowo udzielają się towarzysko. Jednak nieśmiali ludzie chcieliby narazić się na wiele sytuacji społecznych, ale czują się do tego niezdolni, ogarnięci wstydem i niepewnością.
1. Środowisko jest ważniejsze niż geny
Wiele osób uważa, że nieśmiałe dzieci przychodzą na świat z takim zahamowanym temperamentem. Jednak to nie do końca prawda.
Przeprowadzono wiele badań nad tą cechą osobowości na bliźniakach jednojajowych. Na przykład University of Colorado (Kanada) przeprowadził w 2012 roku badanie, w którym stwierdzono, że chociaż nieśmiałość ma podłoże genetyczne, ta zmienna nie jest w 100% rozstrzygająca ani ostateczna. W rzeczywistości, według naukowców, środowisko jest ważniejsze niż geny w rozwoju nieśmiałego i zahamowanego wzorca osobowości. Czasami nawet bliźniaki rozwijają inny charakter.
Kiedy dziecko osiąga 18-20 miesięcy życia, zaczyna rozumieć normy społeczne. W tym czasie albo przekraczają granicę, która dodaje im pewności siebie, albo pozostają w sferze nieśmiałości. Pierwsze doświadczenia, jakie mają ze swoim środowiskiem społecznym od drugiego roku życia, wyrzeźbią znaczną część ich charakteru.
2. Opiekunowie mają wpływ na rozwój nieśmiałości
Kiedy ktoś pyta Cię, dlaczego jesteś nieśmiały, powinieneś spojrzeć wstecz i pomyśleć o swoim dzieciństwie. W tym środowisku i podłożu psychospołecznym, jak nieśmiałe drzewa, zapuszczasz korzenie, aby rosnąć i się rozwijać. Zadaj sobie więc pytanie, jak wyglądała twoja edukacja i jaką dynamikę wprowadzili w życie Twoi rodzice.
Często, nawet jeśli dziecko ma gen nieśmiałości, a jego temperament zmierza w tym kierunku, dynamiczne, otwarte, wspierające i bezpieczne środowisko społeczne osłabia tę cechę. Z drugiej strony, w przypadku dzieci, które dorastają w autorytarnej, krytycznej, pozbawionej emocji i surowej rodzinie, jest wysoce prawdopodobne, że będą nieśmiałe w dorosłym życiu.
Weźmy na przykład pod uwagę dziecko, które zbliża się do wieku dojrzewania i jest zdominowane przez swoją niepewność i strach przed odrzuceniem, kiedy zaczyna szkołę średnią. Jeśli ma rodziców, którzy wiedzą, jak pomóc mu rozwinąć pewność siebie i poprowadzić je do racjonalizacji jego lęków i wzmocnienia mocnych stron, dziecko będzie spokojniejsze.
Wrażliwe, bezpieczne, stymulujące i umiejętne wychowanie i edukacja mająca na celu budowanie u dziecka dobrej samooceny może zamortyzować rozwój nieśmiałości.
3. Internalizacja i nadmierny strach
Oprócz genów i pochodzenia rodzinnego istnieje trzeci element, który karmi korzenie nieśmiałości. Nadmierny strach. Badania przeprowadzone przez dr Nansy Eisenberg dowodzą, że ten rodzaj osobowości koreluje z internalizacją negatywnych emocji. Objawia się w dzieciństwie i jeśli nie jest leczony, nasila się.
Dzieci nieśmiałe chcą angażować się w sytuacje społeczne, bawić się z rówieśnikami, eksperymentować, otwierać się na świat. Chcą tego ze wszystkich sił, ale nie mogą tego zrobić. Dzieje się tak dlatego, że ogarnia je lęk społeczny. Blokuje on wszelkie podejście i kontakt z nowymi sytuacjami i ludźmi.
Intensywnie zinternalizowali strach przed byciem ocenianym i krytykowanym, popełnianiem błędów, narażaniem się i wstydem. To sprawia, że cierpią i mają trudności, ponieważ brakuje im narzędzi do radzenia sobie w obliczu strachu. Więc jeśli jako dorosły zadajesz sobie pytanie, dlaczego jesteś nieśmiały, zajrzyj w głąb siebie i podejmij ostateczną decyzję.
Jeśli uważasz, że życie ucieka Ci z powodu Twoich lęków, jeśli tracisz możliwości pracy i chciałbyś poznać więcej ludzi, zrób to. Zracjonalizuj wszystkie te negatywne emocje, które chwytają Cię i podcinają Ci skrzydła. Istnieją techniki psychologiczne, które pozwolą Ci poradzić sobie z nieśmiałością i lękiem społecznym. Nie wahaj się więc zrobić tego kroku, jeśli tylko go potrzebujesz.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Van Zalk N, Lamb ME, Jason Rentfrow P. Does Shyness Vary According to Attained Social Roles? Trends Across Age Groups in a Large British Sample. J Pers. 2017 Dec;85(6):830-840. doi: 10.1111/jopy.12291. Epub 2017 Jan 10. PMID: 27861890.
- V, Akhila & Thomas, Sannet. (2020). A Study on Shyness and Psychological Well-Being among Young Adults. 10.
- Eisenberg N, Shepard SA, Fabes RA, Murphy BC, Guthrie IK. Shyness and children’s emotionality, regulation, and coping: Contemporaneous, longitudinal, and across-context relations. Child Development. 1998;69:767–790.
- Smith AK, Rhee SH, Corley RP, Friedman NP, Hewitt JK, Robinson JL. The magnitude of genetic and environmental influences on parental and observational measures of behavioral inhibition and shyness in toddlerhood. Behav Genet. 2012 Sep;42(5):764-77. doi: 10.1007/s10519-012-9551-0. Epub 2012 Jul 18. PMID: 22806186; PMCID: PMC3443291.