Inteligencja ośmiornic i jej niezwykłe wręcz tajemnice
Inteligencja ośmiornic jest naprawdę niezwykle interesującym tematem. Te niepozorne i niezbyt lubiane przez nas stworzenia mają niesamowity wręcz umysł. Co ciekawe, ponad 500 milionów neuronów, z jakich składa się układ nerwowy ośmiornicy znajduje się przede wszystkim w ich mackach. Tak, to prawda – macka ośmiornicy pomaga jej czuć, wąchać, a nawet podejmować decyzje.
Naukowcy, którzy pracują na co dzień z tymi dziwnymi zwierzętami, wiedzą doskonale, że mogą być kłopotliwe. W wielu przypadkach to właśnie inteligencja ośmiornic jest głównym powodem stwarzanych przez nie problemów. Istnieje wiele opowieści na przykład o zwierzętach uciekających ze swoich siedlisk lub o ich bezproblemowym przedostawaniu się do nawet szczelnie zamkniętych zbiorników w celu kradzieży pożywienia.
Niektórzy naukowcy uważają także, że inteligencja ośmiornic nie jest niczym szczególnym, a ich rzadko spotykane umiejętności są po prostu inteligencją o podłożu ekologicznym i przetrwaniowym. To z kolei oznacza, że zwierzę to potrafi tworzyć różne strategie postępowania w zależności od środowiska. Zatem ośmiornice są pod tym względem jak każde inne zwierzę na podobnym poziomie ewolucji próbujące opracować sposób na zdobycie jedzenia.
Niemniej jednak Piero Amodio, badacz z Uniwersytetu Padewskiego (oryg. Università degli Studi di Padova), udostępnił nie tak dawno nagranie wideo, które stało się niezwykle popularne na całym świecie. Na filmie tym widać ośmiornicę, która znajduje starą skorupę i ukrywa się w niej. Później zwierzę to zabiera ze sobą tę właśnie skorupę, ponieważ zdaje sobie sprawę, że to świetne schronienie, które może okazać się być przydatne w przyszłości.
To właśnie w taki sposób przejawia się między innymi inteligencja ośmiornic. Jeśli chcesz więc poznać bliżej fascynującą tajemnicę związaną z niesamowitą błyskotliwością tego tak niepozornego zwierzęcia, jak ośmiornica, to z pewnością zainteresuje Cię ten artykuł. Zapraszamy zatem do poświęcenia kilku minut na jego przeczytanie!
Inteligencja ośmiornic: jej charakterystyka i nierozwiązane tajemnice
Ponad 275 milionów lat temu ciała żyjących na Ziemi głowonogów zaopatrzone były w twardą skorupę. Zapewniała ona im skuteczną ochronę przed drapieżnikami, ale jednocześnie znacząco utrudniała zdobycie pożywienia tym zwierzętom. Pozbycie się twardej skorupy pozwoliło im o wiele bardziej swobodnie eksplorować ich otoczenie, przedostawać się do wąskich otworów, zyskać na rozbijanie pancerzy innych zwierząt oraz nawet skał oraz na o wiele bardziej precyzyjne polowania.
Jednak brak takiego twardego pancerza może mieć również swoje poważne wady. Właśnie w tym momencie w grę weszła inteligencja ośmiornic. Otóż zwierzęta te opracowały swoje własne sposoby na ochronę swojego ciała.
Ale, co zapewne może Cię teraz zdziwić, inteligencja ośmiornic wykracza daleko poza to pojedyncze zastosowanie. Profesor Peter Godfrey-Smith, australijski filozof i ekspert od ośmiornic, zbadał bliżej kwestię tak rozwiniętej świadomości, jaką dysponują te głowonogi.
„Inne umysły. Ośmiornice i prapoczątki świadomości” (oryg. Other Minds: The Octopus, the Sea, and the Deep Origins of Consciousness) to niezmiernie interesująca książka, która może pomóc Ci lepiej zrozumieć zagadki, jakie kryją w sobie te zwierzęta. W niektórych przypadkach pozwoli Ci ona spojrzeć nawet na siebie samego z zupełnie innej perspektywy.
W swojej publikacji profesor Godfrey-Smith opowiada o swoim spotkaniu z gigantyczną mątwą w Australii. To zwierzę zupełnie się go nie bało. Podeszło bliżej bez żadnych obaw i wykazywało ogromną dozę ciekawości względem zupełnie nieznanego jej wcześniej stworzenia, jakim był właśnie Godfrey-Smith. Ten pełen wzajemnej fascynacji kontakt był naprawdę wyjątkowy dla tego filozofa i naukowca.
Ośmiornice mogą w pełni świadomie modyfikować swój kod genetyczny
Profesor Eli Eisenberg, naukowiec pracujący na Uniwersytecie Telawiwskim (oryg. Universitat Tel Aviv), także prowadził intensywne badania nad inteligencją ośmiornic, aby odkryć, w jaki sposób te stworzenia mogą manipulować własnym kodem genetycznym.
Te głowonogi dostosowują swój układ nerwowy do zmian klimatu w ich otoczeniu. Ich organizm na bieżąco modyfikuje swój kwas rybonukleinowy (RNA) i wysyła nowe białka do swoich genów tak, aby lepiej dostosować się do zmian środowiskowych. Ludzie też są w stanie to robić, ale w boleśnie powolnym tempie zwanym ewolucją. Natomiast inteligencja ośmiornic pozwala im realizować te procesy dosłownie od ręki (czy też raczej „od macki”) w oparciu o ich bieżące potrzeby.
Ośmiornice mają tę samą liczbę neuronów, co psy
Ośmiornice mają około 500 milionów neuronów. To liczba zbliżona do tej, którą możemy znaleźć na przykład u psów. Układ nerwowy tych głowonogów przechodzi w dużej mierze przez ich macki. A to oznacza, że w pewnym uproszczeniu ośmiornice mają aż dziewięć mózgów. Są to mózg centralny i osiem mózgów obwodowych.
Zatem macki są niezbędnym narzędziem wspomagającym procesy decyzyjne i inteligencję każdej ośmiornicy. To właśnie macki pomagają im odkrywać otoczenie i zapachy, poznawać smaki, a nawet podejmować decyzje. I chociaż każda macka może także podejmować własne, zupełnie niezależne decyzje, to jednak z reguły postanawiają one współpracować w celu wypracowania rozwiązania, które prawdopodobnie okaże się najbardziej optymalne z możliwych.
Inteligencja ośmiornic powoduje, że są one komunikatywne, zabawne i kreatywne
Biolodzy odkryli także, że niektóre ośmiornice komunikują się między sobą za pomocą języka podobnego do kodu Morse’a. Ponadto ci, którzy widzieli takie zwierzę w akcji, wiedzą doskonale o tym, że mogą być one niezwykle kreatywne.
Ośmiornice są w stanie budować swoje własne kryjówki, w twórczy sposób rozwiązywać napotkane problemy, omijać przeszkody, otwierać skrzynki, polować, a nawet pokazywać także zachowania podobne do ludzkich.
Jeśli poczują się zagrożone lub coś po prostu im się nie spodoba, wypuszczają wtedy strumień wody w stronę potencjalnego napastnika. Mogą cierpieć na różnego rodzaju manie, jak również tworzyć rozbudowane skojarzenia. Mają także ulubione zabawki, a także te, których raczej nie lubią i w konsekwencji starają się ich pozbyć lub je zniszczyć.
Ośmiornice mogą także się źle zachowywać (doskonale o tym wiedząc) i tworzyć więzi pełne bliskości z innymi zwierzętami, nie tylko swojego gatunku. A nawet odczuwać nienawiść do innych.
Krótko mówiąc, poznanie rozbudowanej inteligencji ośmiornicy może pomóc Ci także lepiej zrozumieć swoją własną świadomość!
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Godfrey-Smith, Peter (2017)Otras mentes. El pulpo, el mar y los orígenes profundos de la consciencia. Paidós.