Inteligencja emocjonalna jest nieodzownym elementem, który służy naszemu zdrowiu. Co jednak sprawia, że jest ona tak ważna? Przeprowadzono na ten temat wiele badań, ale trudno jednoznacznie ją opisać. Jakby nie patrzeć inteligencja emocjonalna stanowi niezwykle złożone zagadnienie.
Kiedy szukamy na ten temat dodatkowych informacji, prawie zawsze okazują się one nie do końca wyczerpujące. Inne opisują zagadnienie w sposób na tyle złożony, że trudno wyciągnąć jasne i jednoznaczne wnioski. Dlatego artykuł ten ma na celu przybliżenie zagadnienia, jakim jest inteligencja emocjonalna.
Bardzo ważne jest, abyśmy dobrze zrozumieli, że inteligencja emocjonalna w żaden sposób nie stanowi przeciwieństwa do inteligencji rozumianej w sposób ogólny. Nie oznacza też tryumfu serca nad rozsądkiem. W rzeczywistości stanowi ich połączenie
-David Caruso-
Czym jest inteligencja emocjonalna?
Aby dobrze zrozumieć czym w rzeczywistości jest inteligencja emocjonalna, trzeba wspomnieć o kilku ważnych aspektach. Przede wszystkim powinniśmy wiedzieć, że nie utrzymuje się ona na jednakowym poziomie w trakcie całego naszego życia. Można ją zarówno trenować, jak i skutecznie rozwijać.
Innym prostym wnioskiem jest ten, że skoro inteligencję tę nazywa się emocjonalną, oznacza to, że istnieją również inne rodzaje inteligencji. Nie oznacza to oczywiście, że jedna jest lepsza, czy ważniejsza od innej. Głębsza analiza tematu skłoni nas raczej do wniosku, że wszystkie jej rodzaje wzajemnie się uzupełniają, aby osiągać coraz to bardziej zaawansowany rozwój.
Zajmijmy się zatem tą, która najbardziej nas interesuje. Czym jest inteligencja emocjonalna? Według Salovey i Mayera (1990), którzy ukuli wspomniany termin, polega ona na umiejętności odczuwania, oceniania i wyrażania dokładnie tej emocji, którą się w danej chwili przeżywa.
Jak to działa?
Jest ona niezbędna do tego, by w pełni zaakceptować i generować uczucia, które właśnie odczuwamy, by zrozumieć wytworzony w ten sposób ładunek emocjonalny, a także by przeżywane emocje w odpowiedni sposób regulować. Co to oznacza w praktyce? Że inteligencja emocjonalna składa się z czterech podstawowych umiejętności:
- Dokładne odczuwanie przeżywanych emocji: chodzi o to, by potrafić zidentyfikować to, co właśnie przeżywamy na podstawie miny, głosu i wielu innych czynników, które w takiej chwili odczuwamy.
- Stosowanie emocji w sposób, który pomoże uwolnić myśli i sposób rozumowania. Wystarczy uznać fakt, że zawsze dochodzi do konfrontacji emocji i przyczyny, która ją wywołała. Tak więc nasz sposób rozumowania może się polepszyć, pod warunkiem, że weźmiemy pod uwagę informację wysyłaną na płaszczyźnie emocji.
- Zrozumienie danej emocji. Operacja ta sprowadza się do nadania jej konkretnej nazwy, która pozwoli dokładnie ją zidentyfikować i odróżnić od innych. Ćwicząc rozpoznawanie emocji zrozumiemy też zależności, jakie między innymi zachodzą.
- Regulacja odczuwanych emocji, zarówno swoich, jak i cudzych. Należy to robić niezależnie od tego, czy dana osoba przeżywa emocje pozytywne, czy negatywne. Jeśli tak zrobimy, możemy wywołać efekt, w którym przeżywane emocje będą wpływać na nasze życie w pożądany i kontrolowany sposób.
Jak łatwo zauważyć, każda umiejętność bazuje na poprzedniej. Tak więc, żeby dana emocja mogła umożliwić nam prawidłowy sposób rozumowania, najpierw trzeba ją uznać. Aby ja natomiast dobrze zrozumieć, trzeba poprawnie ją zidentyfikować. Na sam koniec, aby nie wymykała się spod kontroli, powinniśmy rozwijać zrozumienie, zastosowanie i percepcję.
Jak dobrze rozwinięta inteligencja emocjonalna wpływa na nasze zdrowie?
Nie ulega wątpliwości, że posiadanie pewnych cennych umiejętności, które pozwolą nam zintegrować się z naszymi emocjami okazuje się bardzo użyteczne.
W rezultacie udowodniono, że osoby, które cechuje inteligencja emocjonalna osiągają większe sukcesy zawodowe i na poziomie akademickim. Maja ponadto bogatsze i bardziej satysfakcjonujące więzi z innymi ludźmi.
Ludzie z odpowiednim nastawieniem są lepsi w indukcyjnym rozumowaniu, a także w kreatywnym rozwiązywaniu problemów
-Peter Salovey-
Inteligencja emocjonalna nie przyczynia się jednak do osiągania sukcesu jedynie we wspomnianych dziedzinach. Udowodniono bowiem, że ma ona bezpośredni wpływ na nasze zdrowie fizyczne. Pomaga również zapobiegać powstawaniu różnych chorób i dolegliwości psychologicznych, między innymi depresji i niepokoju.
Udowodniono na przykład, że osoby, które zbyt mocno skupiają się na emocjach, nie posiadając umiejętności ich regulowania, prezentują większy poziom emocji o zabarwieniu negatywnym.
Wynika stąd, że inteligencja emocjonalna jest czynnikiem, który wskazuje na mniejsze ryzyko występowania nieprawidłowości psychosomatycznych.
Wspomniane patologie wywołują fizyczny ból, którego bezpośrednią przyczyną są czynniki psychologiczne. Przykładem może być opryszczka, która u wielu osób pojawia się na ustach w wyniku stresu. Emocje mogą jednak wywołać również inne choroby, między innymi różne rodzaje nowotworu czy cukrzycę.
Dzięki inteligencji emocjonalnej można skutecznie wyeliminować emocje o zabarwieniu negatywnym. To pozwala poradzić sobie ze złym samopoczuciem w kontekście emocjonalnym i ograniczyć odczuwane dolegliwości fizyczne wywołane na skutek negatywnych emocji.