Friedrich Nietzsche i żądza władzy – poznaj bliżej tę koncepcję

Friedrich Nietzsche był bez cienia wątpliwości jednym z najważniejszych filozofów XIX wieku. Stoi w równym szeregu z innymi czołowymi postaciami filozofii i psychologii, takimi jak Sigmund Freud i Karl Marks.

Wielu specjalistów nazywa postawę prezentowaną przez tych wybitnych myślicieli „filozofią podejrzeń” ze względu na ich szczególne pragnienie zdemaskowania fałszu ukrytego pod oświeconymi wartościami racjonalności i prawdy. W szczególności właśnie Friedrich Nietzsche wielokrotnie zajmował się tematyką żądzy władzy i dążeniem do niej. O tym ciekawym zagadnieniu będziemy rozmawiać w naszym dzisiejszym artykule.

Według Nietzschego kultura świata zachodniego jest obarczona pewną podstawową wadą. Jest nią usilne dążenie do ustanowienia racjonalności we wszystkich aspektach ludzkiego życia. Od początku powstania kultury zachodniej w starożytnej Grecji racjonalność zawsze była oznaką dekadencji. Wszystko, co sprzeciwia się wartościom instynktownej i biologicznej egzystencji człowieka, jest także dekadenckie.

Aby zrozumieć filozofię nietzscheańską, musimy pamiętać o jego ostrej krytyce poglądów Platona dotyczących postulowania świata idei. Jego filozofia odrzuca te pułapki metafizyczne: świat racjonalny, świat moralny i świat religijny. Podstawową zasadą teorii, jaką opracował Friedrich Nietsche, jest koncepcja życia. Aby zrozumieć, co ten myśliciel rozumiał przez „życie”, nie należy zapominać o jego absolutnej negacji racjonalnego świata platońskiego.

Friedrich Nietzsche i koncepcja życia

Dla tego niemieckiego filozofa życie opierało się na dwóch podstawowych zasadach: zasadzie konserwacji i zasadzie wzrostu.

Friedrich Nietzsche uznał, że życie istnieje tylko w takim stopniu, w jakim się ono samo zachowuje. Oczywiście ta zdolność do ochrony wynika z ciągłego ruchu, zmian i potrzeby ekspansji. Jeśli nie mamy chęci rozszerzenia tego, co chcemy zachować, to umrzemy. Życie może się zatem rozwijać dzięki każdej rzeczy, która utrzymuje nas w stanie aktywności. Cała ta żywotna przestrzeń i jej zasady są tym, co nas definiuje. A to z kolei jest rozumiane jako żądza władzy.

Żądza władzy jako podstawa filozofii Friedricha Nietzschego

Żądza władzy odnosi się do ewolucji życia. Można zatem ogólnie powiedzieć, że samo życie jest nieustannym dążeniem do władzy, ponieważ tak naprawdę to życie definiuje zawsze to, za czym tęsknimy i do czego zmierzamy. Jednocześnie życie stara się zdobyć to, czego chcemy i zdominować to, co już posiadamy.

Dążenie do rozszerzenia swojej władzy wypycha nasze cele życiowe w stronę horyzontu. Ale jednocześnie na taką odległość, w ramach której jesteśmy w stanie znaleźć i zdobyć wszystko, czego chcemy. Dlatego też każdy człowiek zawsze chce rozszerzyć to, co już ma.

Jednak w tym momencie musimy także zaznaczyć, że niezwykle ważną kwestią jest także to, że żądza władzy musi także przekładać się na kochanie samego siebie, zanim dopiero zacznie się tęskni za czymkolwiek innym. Tylko w ten sposób człowiek będzie chciał zwiększyć to, co już ma, aby mógł zachować to, co już jest w jego posiadaniu.

Powyższy opis może brzmieć niezbyt jasno, zatem użyjmy bardziej zrozumiałego przykładu. Wyobraź sobie zatem, że chcesz kupić nowy samochód. Jednak w tej chwili nie masz wystarczającej ilości pieniędzy na taki zakup. Zachowanie tego pragnienia będzie możliwe tylko wtedy, gdy podejmiesz jakiś wysiłek w tym celu. W efekcie czego spróbujesz zwiększyć swoje oszczędności tak, aby być w stanie zapłacić za pożądany przez siebie samochód.

Jeśli natomiast nie zrobisz niczego, aby osiągnąć ten cel, to to pragnienie po prostu samoistnie zniknie. Tęsknoty za nim i motywacji do działania już nie będzie wtedy w Twoim życiu.

Żądza władzy chce też wzmacniania samej siebie

Gdy tylko żądza władzy zapragnie zachować samą siebie, to człowiek automatycznie zrozumie, że nie będzie w stanie utrzymać tego wszystkiego, co uzyskał, tylko dzięki samej ochronie tego swojego „terytorium”. Zamiast tego, aby naprawdę je zachować, będzie musiał koniecznie rozszerzyć się na nowe horyzonty i podbić nowe tereny.

Dążenie do władzy jest zatem celowym mechanizmem, skierowanym głównie na świat pełen życia, który jest jedynym miejscem, w którym możesz zdobyć to, czego chcesz. Naturą tej woli jest nieustanny ruch. Życie nie chce się zatrzymać, chce się ciągle rozwijać. Według Nietzschego, jeśli zadowolimy się tym, co mamy w tej chwili i nie będziemy próbować go rozszerzać, umrzemy (w sensie metaforycznym, co oznacza, że nasza żądza władzy zostanie spetryfikowana).

Gdzie zatem leży prawda? Dla tego niemieckiego filozofa jasne jest, że prawda tkwi w dążeniu władzy u każdego człowieka. Według Friedricha Nietzschego istnieje bardzo ścisły związek między prawdą a władzą.

Rzeczywista prawda

Wyobraź sobie, że niektóre media publikują codziennie rano różne wiadomości. Wszystkie pozostałe platformy medialne podążają za nimi i każda z nich opowiada tę historię z perspektywy swojej własnej ideologii. Jest zatem więcej niż prawdopodobne, że każda osoba uzna za „prawdziwy” fakt, który najlepiej pasuje do jej własnych wartości i idei.

Teraz wyobraź sobie, że z powodu różnych wersji tego samego wydarzenia rozpowszechnianych przez media zaczynają pojawiać się liczne kontrowersje,. A nocą ludzie z różnych mediów spotykają się w jednym miejscu, aby omówić rzeczywistą prawdę o tym, co się wydarzyło. Oczywiście prawdy te zderzą się ze sobą właśnie dlatego, że istnieją tak naprawdę tylko własne, subiektywne interpretacje faktów. W tym momencie krytyczny umysł zrozumie, że „prawda jest córką władzy”.

Skoro już o tym wspomnieliśmy, to pociągniemy nieco ten wątek. Oczywiste jest, że władza zawsze popiera hegemoniczną prawdę, biorąc pod uwagę, że jest to potężny wyraz woli, która chce się rozszerzyć tak, aby móc się lepiej zachować i utrzymać. Aby zrozumieć tę koncepcję, pomyśl na przykład o reżimach totalitarnych, w których prawda była jedyną możliwą prawdą…

Friedrich Nietzsche twierdził, że wszelka żądza władzy, której nie zamierza się rozszerzać w celu zachowania, jest po prostu życiem nic niewartym. To coś, co obecnie rozumiemy pod pojęciem „nihilizm” (słowo nihilizm pochodzi od łacińskiego nihil, jest to nieokreślony zaimek znaczący po prostu „nic”).