Błędy poznawcze sprzyjające umocnieniu władzy

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 12 grudnia, 2018

Myślenie racjonalnie wymaga wysiłku, przygotowania i wiarygodnych źródeł informacji. Staramy się, aby prowadziły nas nasze lęki, upodobania i inne przekonania. Czasami nie kwestionujemy naszych pomysłów (szczególnie jeśli mają one związek z tym, co myśleliśmy wcześniej), po prostu je zatwierdzając lub odrzucając, w zależności od tego, jak się czujemy. Jest to wyraźny przykład na to, jak działają błędy poznawcze.

Podczas wyborów politycznych i innych działań, w których ludzie sprawują władzę, jednostki wykorzystują błędy poznawcze, by manipulować opiniami innych osób. Ludzie zaczynają wierzyć, że to, co jest dobre dla mniejszości, jest również dobre dla większości (lub odwrotnie). Przeanalizujmy pięć z tych mechanizmów kontrolnych:

Błędy poznawcze

Tolerancja karmy

Tolerancja karmy to jeden z najbardziej destrukcyjnych błędów poznawczych, ponieważ prowadzi do niesprawiedliwości. Składa się z błędnej i uproszczonej interpretacji zasady działania i reakcji. Zakłada się, że coś nie może się komuś przydarzyć, jeśli nie zrobił on nic, aby to mogło się wydarzyć.

Uważamy, że jeśli ktoś jest w złej sytuacji, to dlatego, że na to zasługuje. Ubodzy są winni swojej biedy, ofiary są winne agresji, a chorzy są winni ich bólu. Mimo że nie ma danych, które to potwierdzają, często myślimy, że zawsze coś „stoi za” każdą złą sytuacją.

Jest to powszechne uprzedzenie, które daje nam iluzję bycia w kontrolowanym świecie. Sprawia, że ​​wierzymy, że zawsze jest coś, co możemy zrobić, aby nie skończyć tak jak oni. Ta stronniczość niesie ze sobą wewnętrzne wzmocnienie, które ją utrwala.

Efekt potwierdzenia

Efekt potwierdzenia polega na podawaniu jedynie tych danych, które potwierdzają nasze dotychczasowe przekonania. W takim przypadku ludzie nie oceniają źródła tych danych ani nie porównują go z innymi danymi, po prostu mocno w nie wierzą. Być może ta tendencja niesie ze sobą wewnętrznie silne wzmocnienie: sprzyja to naszej gospodarce kognitywnej, a przynajmniej na początku.

Aby zobrazować efekt potwierdzenia, można posłużyć się w szczególności przykładem wyborów politycznych lub wyborów religijnych. Ogólnie rzecz biorąc, przekonania te są dziedziczone i nigdy nie są kwestionowane. Ludzie tak naprawdę nie znają innych stron, automatycznie zakładają, że ich przekonania są właściwe. Właśnie dlatego jedynymi danymi, które uważają za prawidłowe, są te, które popierają ich sposób myślenia.

Efekt sformułowania

Ten błąd poznawczy jest bezpośrednio związany z mediami. Ma związek z tendencją do przechodzenia do różnych wniosków, w zależności od tego, w jaki sposób uzyskujemy dostęp do informacji lub w jaki sposób są one nam przedstawione.

Klasycznym przykładem są stwierdzenia typu: „Ponad 30% nie zgadza się z X”. Zamiast powiedzieć, że 70% populacji zgadza się z X, przekaz skupia się na sporze, nadając mu negatywną konotację zamiast pozytywnej.

Iluzja grupowania

Iluzja grupowania dotyczy do tendencji do tworzenia powiązań między dwiema zmiennymi, nawet jeśli korelacja między nimi tak naprawdę nie istnieje. W ten sposób połączenie dwóch rzeczywistości pochodzi z nieprawidłowych zmiennych. Zwykle ma to na celu ukrycie prawdziwej sytuacji lub stworzenie iluzji prawdy.

Bardzo częstym tego przykładem są fakty strukturalne związane ze specyficznymi, niezwiązanymi ze sobą zdarzeniami. Na przykład, mówienie, że miasto wspaniale prosperowało, kiedy zarządzał nim prezydent X, nie biorąc pod uwagę, że w tym samym czasie ludzie odkryli pole naftowe. Przyczyną postępu nie był prezydent, ale odkrycie pola naftowego. Może się również zdarzyć na odwrót.

Nieodwracalna strata

Jest to również jeden z najbardziej szkodliwych błędów poznawczych, ponieważ u jego podstaw leży nietolerancja. Polega na przywiązaniu się do własnych idei, tak jakby były prawdziwą częścią nas jako jednostek.

Dlatego uważamy zmianę naszego umysłu za trudne zadanie. Z jednej strony sądzimy, że możemy pozbyć się czegoś, co uważamy za „nasze”. Co ważne, uważamy to za stratę. Z drugiej strony oznacza to dla nas wielki wysiłek. Odejście od tego, w co wierzymy i przyjęcie innego sposobu myślenia nie jest łatwe. Może być trudne, ale może być również fascynujące.

Najważniejsze to być świadomym, jakie błędy poznawcze nas dotyczą, aby móc je wykryć i regulować ich wpływ na nasze myśli. Jeśli zależy nam na byciu dobrze poinformowanym, musimy samodzielnie prowadzić badania w danym temacie.

Należy jednak uważać, aby ufać tylko sprawdzonym źródłom. Koniec końców, jeśli chcemy wyeliminować błędy poznawcze, musimy zwrócić uwagę na rzeczy, które przekazują nam zainteresowani, w szczególności ludzie na stanowiskach władzy.