Falakrofobia – strach przed łysieniem: objawy i leczenie

Irracjonalny strach może być powodowany każdym bodźcem, słowem czy symbolem. Tego typu lęk czasami jest niezrozumiały, a czasami ma racjonalne przyczyny, jak falakrofobia, czyli strach przed łysieniem.

Każdy z nas boi się okaleczenie czy utraty jakiejś części ciała. To atawistyczny lęk wchodzący w zakres instynktu przetrwania. Chociaż włosy nie są konieczne dla zdrowia, stanowią część naszej anatomii i stąd właśnie bierze się falakrofobia.

Nie ma jednak sensu pozwalać takim lękom rosnąć do dużych rozmiarów. Falakrofobię uważa się za zaburzenie, gdyż wiąże się ona z ekstremalnym strachem przed łysieniem. Czasami samo myślenie o tym procesie wywołuje ataki niepokoju.

“Myślenie o tym, co mamy do stracenia sprawia, że boimy się tego, o czym możemy pomyśleć”.

-Francisco de Quevedo-

Falakrofobia: definicja

Falakrofobia to przesadzony strach przed łysieniem. Ekspozycja na jakiekolwiek bodźce powiązane z utratą włosów powoduje intensywne ataki paniki. Przy tym zaburzeniu samo wyobrażanie sobie łysienia czy kontakt z łysą osobą wywołuje duży niepokój. Mowa o niekontrolowanej reakcji powodującej złe samopoczucie.

Ten typ fobii dotyka zarówno kobiet jak i mężczyzn, chociaż łysienie częściej dotyczy mężczyzn. Osoby cierpiące na ten rodzaj irracjonalnego strachy są przewrażliwione na punkcie komentarzy na temat swoich włosów.

Objawy

Strach przy falakrofobii jest tak silny, że dochodzą do niego reakcje fizjologiczne takie jak tachykardia, drżenie mięśni, zawroty głowy i napięcie typowe dla ataku paniki.

Osoby dotknięte tym problemem ciągle sprawdzają stan swoich włosów i bardzo się martwią, gdy zauważą ich wypadanie. Koncentrują się na pielęgnacji włosów do absurdalnego stopnia.

Przyczyny

Psychologowie twierdzą, że fobia ta ma swoje źródło w lękach przed łysieniem. Strach przed utratą włosów powiązany jest z obawą przed spadkiem własnej atrakcyjności i pojawieniem się oznak starzenia. Czasami ma to związek z martwieniem się o męskość.

Jednak wyjaśnienia te zakładają istnienie wielu możliwych motywów, ale nie tłumaczą niekontrolowanego poziomu strachu. Psychoanaliza wskazuje, że fobia ta zaczyna się on nieuświadomionych skojarzeń, które nie muszą mieć związku z wyglądem, atrakcyjnością czy młodością.

W ujęciu psychoanalitycznym za fobiami stoi mechanizm przeniesienia znany jako metonimia. W rzeczywistości źródło lęku stanowi coś innego, na przykład niewygodna skłonność seksualna czy nieświadomie odrzucana agresja.

Odsuwanie od siebie pragnienia sprawia, że wikłamy się w sferę mentalną i przenosimy lęk na inny obiekt czy wymiar, w tym przypadku na włosy. Tak powstaje fobia, której rolą jest zagłuszanie nieświadomie odrzucanego impulsu czy pragnienia.

Leczenie

Najczęstszym sposobem leczenia fobii jest “odwrażliwianie“. Polega ono na eksponowaniu pacjenta na czynnik wywołujący lęk stopniowo i przy odpowiednim wsparciu. Pacjent wchodzi wówczas w kontakt z tym, czego się boi otrzymując pomoc psychologa.

Innym sposobem leczenia jest restrukturyzacja poznawcza. Polega ona na dekonstrukcji przekonań stojących za irracjonalnym strachem. W przypadku falakrofobii chodzi o myśli związane z utratą atrakcyjności, starzeniem się czy przywiązywaniem przesadnej wagi do wyglądu.

Fobie można także leczyć za pomocą psychoanalizy, ale wymaga to głębszej analizy kontekstu począwszy od doświadczeń z wczesnego dzieciństwa. Konieczna jest wówczas długa praca wymagająca zaangażowania ze strony pacjenta.