Ludzki umysł nigdy nie przestanie nas zadziwiać. Naukowcy spędzili wiele lat na jego badaniu, ale wciąż jesteśmy bardzo daleko od poznania jego najgłębszych sekretów. Im głębiej wnikamy, tym więcej nowych puzzli się pojawia – ciągle pojawiają się nowe eksperymenty naukowe.
Zacznijmy od tego, że twój umysł pozwala ci zrozumieć, co jest prawdziwe. Lub daje złudzenie, że im bardziej jesteś racjonalny, tym bliżej jesteś prawdy. Różne eksperymenty naukowe pokazały, że te założenia nie są do końca prawdziwe.
“Zmysły są naszym mostem między tym, co niezrozumiałe i co niepojęte”.
-August Macke-
Istnieje mnóstwo sposobów na oszukanie umysłu. Różne badania wykazały, że ludzie mogą wierzyć w rzeczy, które nie są rzeczywiste i zniekształcić postrzeganie rzeczy, które są realne.
Zatem umysł jest nie tylko zorientowany na organizację i rozumowanie, ale także na zapełnianie naszego świata fantazjami. Poniżej wyjaśnimy pięć takich eksperymentów.
1. Złudzenie ręki z marmuru
W 2014 roku grupa neuronaukowców z Uniwersytetu w Bielefeld w Niemczech przeprowadziła ciekawy eksperyment dotyczący percepcji. Naukowcy zebrali grupę wolontariuszy i poprosili ich, aby usiedli i położyli ręce na stole.
Następnie lekko uderzyli w prawą rękę uczestników małym młotkiem, jednocześnie odtwarzając odgłos ogromnego młota uderzającego o marmurową płytę.
Kilka minut później wszyscy uczestnicy mówili, że ich ręce są sztywniejsze, cięższe i bardziej twarde – tak, jakby były zrobione z marmuru.
Ich mózgi połączyły wrażenia dotykowe i słuchowe, a ponieważ bodziec słuchowy był silniejszy, przeważył nad dotykowym i stworzył iluzję posiadania marmurowej ręki.
2. Dylemat więźnia
Dylemat więźnia jest hipotetyczną sytuacją zaproponowaną w teorii gier, która stwierdza, że aby osiągnąć najlepsze rozwiązanie dla wszystkich osób zaangażowanych w konkurencyjny problem, wszyscy muszą współpracować w zorganizowany sposób.
Załóżmy, że jest dwóch więźniów, którzy są współsprawcami przestępstwa. Są oddzieleni od siebie, ale każdy został poproszony o wskazanie drugiego jako winnego.
Oferowane są im różne alternatywy, w tym wycofanie wszelkich zarzutów, jeśli tylko zdradzą kolegę. Nie wydają siebie nawzajem i w rezultacie obaj otrzymują jeden rok odsiadki.
Zostało to odtworzone jako eksperyment w prawdziwym życiu, dodatkowo jednemu więźniowi umieszczono w ręce gorący przedmiot a drugiemu lód. To samo powtórzono z różnymi parami więźniów, a wyniki zawsze były takie same: więzień, który trzymał gorący przedmiot, był mniej samolubny.
Wydaje się, że temperatura wpływa na sposób przetwarzania informacji przez umysł.
3. Skutki przedłużającej się izolacji na umysł
Udowodniono, że długotrwała izolacja ma znaczny wpływ na umysł. Jednym z przykładów jest Sarah Shourd, która przez 10 000 godzin była więziona i izolowana przez Irańczyków. Przez cały czas cierpiała na halucynacje, które zaszły tak daleko, że w pewnym momencie nie była w stanie stwierdzić, czy to ona krzyczała, czy też ktoś inny.
Udowodniono również, że przedłużona izolacja w połączeniu z ciemnością powoduje poważne zmiany w postrzeganiu rzeczywistości. Najbardziej znaczącym przykładem jest utrata poczucia czasu i rytmu dobowego, który może trwać do 48 godzin zamiast 24 (36 godzin aktywności i 12 godzin snu).
4. Eksperymenty naukowe – efekt McGurka
Nauka mówi nam, że wszystkie zmysły są z sobą połączone. Słuchanie nie jest niezależne od wzroku, dotyku lub zapachu. Mózg łączy te percepcje i nadaje im ogólne znaczenie.
Niektóre badania wykazują na przykład, że ludzie odczuwają większy ból, gdy patrzą na igłę strzykawki podczas wstrzyknięcia, niż gdy tego nie robią. Wniosek nasuwa sie sam – patrzenie w drugą stronę, gdy ktoś wbija ci w ciało igłę wcale nie jest takie głupie.
Przeprowadzono wiele eksperymentów na ten temat, używając różnych zmysłów. Podczas jednego z badań robionych w Anglii podawano ochotnikom do zjedzenia stek w ciemności i wszyscy uważali, że jest pyszny.
Jednak po włączeniu świateł, gdy zobaczyli, że stek był niebieski, większość ludzi miała ochotę zwymiotować.
5. Iluzja niewidzialnego ciała
Ludzki mózg zaskakująco łatwo miesza rzeczywistość z fantazją. Szwedzki Instytut Karoliński testował tę ideę kilka lat temu, dając grupie 125 wolontariuszy okulary do wirtualnej rzeczywistości.
Kiedy ochotnicy założyli, zobaczyli, że siedzą obok osoby, która przesuwa po nich pędzelkiem. Z każdym pociągnięciem pędzla ich ciała coraz bardziej znikały.
W tym samym czasie realna osoba przejeżdżała przez ich prawdziwe ciała pędzlem. W rezultacie każdy uczestnik czuł się niewidzialny.
Później wolontariuszy umieszczono na przeciwko publiczności, a ich reakcje były monitorowane. Wszyscy odczuwali niższy poziom stresu przed publicznością, gdy czuli się niewidoczni. Tego typu eksperymenty naukowe dostarczają nam wielu informacji na temat nas samych.
Jak widać, nie jest tak trudno oszukać umysł. Wszystkie te eksperymenty pokazują, że percepcja może znacznie oddalić się od rzeczywistości.
Powyższe eksperymenty dotyczyły doświadczeń fizycznych, ale są również prawdziwe w przypadku doświadczeń abstrakcyjnych. Wierzcie lub nie, prawdopodobnie nie jesteście wcale tak blisko rzeczywistości, jak wam się wydaje.