Córki narcystycznych matek dorastają w ich groźnym cieniu. Mowa tutaj o rodzaju wychowania opartym na kontroli i braku empatii, gdzie kobieta próbuje ukształtować dziewczynę jako kolejną wersję siebie, przerzucając na nią własne ego i niepewności. Jest to wychowanie przepełnione samozaparciem, zależnością i cierpieniem.
Czy kiedykolwiek będę wystarczająco dobra w oczach mojej matki? Jest to jedno z pytań najczęściej zadawanych sobie przez córki narcystycznych matek.
Jednak wiele z kobiet wychowanych w tych środowiskach dochodzi w końcu do wniosku, że ich matkom całkowicie brakowało instynktu macierzyńskiego. Stały się one specjalistkami w tłumieniu tożsamości i bojkotowaniu wszelkich prób niezależności. Narcystyczna matka jest niewątpliwie jednym z najbardziej złożonych i szkodliwych profili osobowości, jakie istnieją.
“Starzeję się i co z tego mam? Córkę, która nie może się mną zaopiekować, córkę, która nie docenia wszystkiego, co dla niej zrobiłam.”
–Najdroższa mamusia (1981)-
W latach 80. pojawił się film, który świetnie odzwierciedla tę rzeczywistość. “Najdroższa mamusia” była produkcją opartą na bardzo znanej książce Christiny Crawford, córki słynnej aktorki Joan Crawford.
Na stronach tego dzieła, które początkowo miało jedynie przedstawić biografię jednej z najbardziej wpływowych kobiet w przemyśle filmowym, można było odnaleźć opowieść o nadużyciach, o ciągłym psychicznym znęcaniu. O narcystycznej matce, która wbrew tradycyjnym normom rodzicielskim, chciała w swojej córce widzieć kolejną wersję samej siebie. Okazało się to tragiczne w skutkach…
Córki narcystycznych matek – kiedy nigdy nie jesteś wystarczająco dobra
Należy wyjaśnić, że nie wszystkie kobiety z wzorami narcystycznego zachowania cierpią na narcystyczne zaburzenie osobowości zdefiniowane w DSM-5 (Diagnostyczny i statystyczny podręcznik zaburzeń psychicznych). Mogą prezentować pewne cechy, ale nadal normalnie funkcjonować na poziomie społecznym i osobistym. Jednak należy tutaj dodać jeszcze jeden aspekt: całkowita niekompetencja w edukacji i wychowaniu.
Ten macierzyński narcyzm całkowicie psuje więź matka-córka, całkowicie uniemożliwiając tej dziewczynie stanie się niezależną i pewną siebie kobietą.
Z drugiej strony, jeśli przyjrzymy się relacji takiej matki z męskim potomkiem, należy powiedzieć, że też nie jest on najlepszy. Ogólnie rzecz biorąc, w tego typu rodzinach całe życia skupia się wokół narcystycznej matki, a wpływ jej osobowości przenika do niemal każdej sfery życia.
Jednak córki narcystycznych matek cierpią znacznie częściej niż synowie z różnych powodów. Przede wszystkim dlatego, że używają córki do projekcji samej siebie. Są jak dodatek do ich ego, ale jednocześnie postrzegają je jako zagrożenie.
Ponieważ możliwe jest, że okażą się od nich lepsze w jakiejś dziedzinie: będą piękniejsze, bardziej inteligentne, roztropniejsze, bardziej niezależne… Zobaczmy jednak, co zwykle określa tego typu szkodliwe relacje.
Utrzymywanie związku z narcystyczną matką jest skomplikowane i wyczerpujące. Nie możemy ignorować faktu, że tym ludziom brak empatii w stosunku do własnych córek.
Bezsilność córek narcystycznych matek
Narcystyczna matka uwielbia dyscyplinę. Martwi się bardziej o to, jak jej córka jest postrzegana z zewnątrz niż o to, jak się czuje, czego chce czy czego potrzebuje. Stąd też już od bardzo wczesnych lat stara się uciszać emocje córki poprzez obojętność lub krytykę.
Takie zachowanie całkowicie podkopuje rozwój tożsamości tych dziewcząt. Do niskiej samooceny dochodzi brak pewności siebie, bezradność i potrzeby uzyskania matczynej aprobaty w prawie każdej sytuacji.
Ta zależność jest tak duża, że wraz z upływem lat dołącza do niej również poczucie wstydu. To uczucie staje się toksyczne, ponieważ w wielu przypadkach doprowadza do myślenia, że nie jest się godnym miłości.
Nigdy nie konkuruj z narcystyczną matką
Jak już zauważyliśmy córki narcystycznych matek są lustrem, w którym chcą się widzieć. Chcą, aby ich córki były przedłużeniem ich samych, aby zawsze wyglądały idealnie i dokonywały wyborów, których one same by dokonały. Dlatego też starają się kierować nimi przy dokonywaniu wyborów co do gustu, studiów, przyjaźni i relacji.
Jednak zazwyczaj ma to efekt odwrotny do zamierzonego. Zazdrość jest zawsze obecna, jak duszący welon, jak uporczywy cień. Dlatego czasami dochodzi do dziwnych sytuacji. Matki zabraniają córkom spotykać się z pewnymi osobami, ale jednocześnie one same nie wahają się z tymi osobami flirtować. Ponadto, córki narcystycznych matek wiedzą, że ich rodzicielki nigdy nie staną w ich obronie.
Córki urodzone, aby służyć narcystycznym matkom
Narcystyczna matka wymaga stałej uwagi ze strony córki. Będzie ona zmuszona zaspokajać jej potrzeby, spełniać oczekiwania i zbytnio się nie wybijać, aby nie przyćmić swojej matki. Aby przyniosło to zamierzony efekt matki nie wahają się manipulować, poniżać i niszczyć poczucie własnej wartości córek.
Jak wyleczyć ranę spowodowaną przez narcystyczną matkę?
Wiele córek narcystycznych matek musi zmagać się z traumą. Jest to rana spowodowana dorastaniem z nieokreśloną tożsamością, z wieloma ukrywanymi i sprzecznymi emocjami. Musi stawić czoła poczuciu wstydu i uwolnić się od skutków zależności, co, jak możemy się domyślić, nie jest łatwe.
Można to jednak przetrwać, a powrót do zdrowia jest możliwy, o ile otrzymamy właściwą pomoc. Istnieją wyspecjalizowani terapeuci, którzy są przygotowani, aby pomóc nam na każdym kroku. Pierwszym z nich jest zastąpienie wewnętrznego, negatywnego i krytycznego głosu macierzyńskiego naszym. Głos, który należy traktować z miłością, szacunkiem i chęcią rozwoju.
Drugim ważnym aspektem jest odcięcie się od matki, ustalenie limitów. Musimy nauczyć się priorytetyzować i stawiać siebie na pierwszym miejscu, na które zasługujemy. Na miejscu, w którym możemy realizować własne projekty, działać, żyć i oddychać z całkowitą autonomią i wolnością bez przymusu podporządkowywania się narcystycznemu wpływowi.
Osiągnięcie tego wymaga czasu. Co więcej, w wielu przypadkach oznacza to konieczność oddalenia się od narcystycznej matki i zrozumienie, że po raz pierwszy w życiu zrobimy coś, czego tak bardzo się wcześniej obawialiśmy: zawiedziemy ją. Jednak podjęcie tego kroku to inwestycja w zdrowie psychiczne i jakość życia.