Cierpienie emocjonalne i ból fizyczny

Cierpienie emocjonalne i ból fizyczny idą w parze. Gdy się martwimy, gdy czujemy się zdradzeni, gdy się boimy...Jak działa to zjawisko?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Cierpienie emocjonalne i ból fizyczny pozostają w ścisłej zależności, o czym wiele z nas miało szansę się przekonać. Problem w pracy może doprowadzić do bólu żołądka, a kłótnia w związku skończyć się migreną. Długotrwałe zmartwienia mogą z kolei przekształcić się w ból pleców czy skurcze…

Innym przykładem tego zjawiska jest “złamane serce“. Doświadczenia tego typu powodują ogromne cierpienie emocjonalne, które niszczy nas na wiele sposobów. Ciało również odczuwa tego konsekwencje.

Pojawia się zmęczenie, brak energii, odrętwienie mięśni i stawów. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego ciało reaguje tak na zmartwienia czy problemy?  Przeanalizujmy to.

Cierpienie emocjonalne i ból fizyczny są od siebie zależne

Już od dekad zarówno psychologia jak i medycyna obserwują bliskie powiązanie pomiędzy cierpieniem emocjonalnym a bólem fizycznym. Zjawisko to, zwane “somatyzacją” dowodzi jedności ciała i ducha, której istnienie ustalono już w modelu kartezjańskim.

Depresja prowadzi do zwiększenia częstotliwości występowania migren, bólu mięśni i problemów trawiennych oraz pogarsza stan pacjentów cierpiących na przewlekłe bóle. Badania z obszaru neurobiologii wskazują na to, że wiele form bólu fizycznego ma związek ze złym samopoczuciem emocjonalnym.

Badania takie jak to przeprowadzone na uniwersytecie Duke w Karolinie Północnej (USA) dowodzą, że w diagnostyce szczególnej uwagi wymagają  czynniki psychologiczne i emocjonalne. Ból brzucha może być wynikiem nie wrzodów, a zaburzeń lękowych.

Smutek i gniew – emocje o największym wpływie na ciało

Doktor Afton Hassett jest naukowcem pracującym w Ośrodku Badania Zmęczenia i Przewlekłego Bólu na uniwersytecie w Michigan (USA). Ekspert ten podkreśla, że wachlarze emocji doświadczanych przez człowieka ma wpływ na ciało i może on być zarówno negatywny jak i pozytywny.

• Oddziaływanie emocji na organizm może być pozytywnie stymulujące lub bolesne. Najgorzej na ciało wpływają gniew i smutek. Doświadczenie nadużyć w dzieciństwie, utrata rodzica czy skomplikowana przeszłość uczuciowa odciskają się w pamięci organizmu.
• Wachlarz objawów fizycznych jest szeroki, a najpowszechniejszy z nich to ból pleców. Wśród emocji najsilniej wpływających na ciało wyróżnia się gniew. Doktor Hassett twierdzi, że osoby skłonne do odczuwania tej emocji lub tłumiące ją w sobie są bardziej wrażliwe na ból. Częściej pojawiają się też u nich migreny, bóle żołądka i stawów.

Co boli bardziej – cierpienie emocjonalne czy fizyczne?

Co boli bardziej? Utrata bliskiego czy złamanie kości? Rozstanie czy poparzenie? Mimo kontrowersji, które może budzić takie porównywanie, odpowiedź jest prosta: cierpienie emocjonalne boli bardziej niż fizyczne.

Wskazuje na to badanie opublikowane w magazynie Psychological Science, przeprowadzone przez Adrienne Carter-Sowell i Zhanheng Chen. Kluczem do zrozumienia zależności pomiędzy emocjami a bólem są następujące punkty:

• Cierpienie emocjonalne przedłuża się. Ból fizyczny trwa określony czas, a uczucia potrafią pozostać zranione latami lub nawet przez całe żcyie.
• Nie potrafimy dobrze zarządzać negatywnymi emocjami. Nieradzenie sobie z żałobą po stracie czy zerwaniu prowadzi do przejścia cierpienia w formę przewlekłą. To samo dzieje się z gniewem. Jeśli latami tłumimy nasze frustracje i pretensje dotyczące konkretnych wydarzeń i okoliczności, gniew rozlewa się na nasze ciało.
• Autorzy badania wskazują także na pewien ciekawy fakt. Ból fizyczny nie może odżyć tak, jak potrafi  reaktywować się cierpienie emocjonalne. Nie jesteśmy w stanie ponownie poczuć bólu złamanej kości, ale zranione uczucia potrafią odezwać się intensywnie po latach.

Cierpienie emocjonalne i fizyczne to dwie strony tej samej monety. Ból w klatce piersiowej, skurcze, napięcie karku, pulsowanie w skroniach…Jak sobie radzić z tymi objawami? Odpowiedź jest prosta, chociaż trudno wprowadzić ją w życie. Trzeba bowiem nauczyć się zarządzania emocjami. Nie należy jednak zostawiać problemów na później.

Nierozstrzygnięte kłótnie, stres, nierozwiązane problemy, rozstania…To wszystko zostawia ślad na umyśle. Gdy nie jesteśmy w stanie sami poradzić sobie z cierpieniem emocjonalnym, specjaliści służą pomocą.