Chaotyczny umysł a kreatywność - jaki jest między nimi związek?

Twórczość działa bez więzów obsesji czy sztywności wymaganej przez reguły porządku. Jednak związek ma również dodatkowe niuanse. W tym artykule ujawnimy te najważniejsze.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Cristian Muñoz Escobar.

Ostatnia aktualizacja: 30 kwietnia, 2023

Chaotyczny umysł i kreatywność to dwa pojęcia, które w teorii nie są ze sobą powiązane. A to dlatego, że nieporządek (synonim dysharmonii) jest sprzeczny z kreatywnością. Jednak aby uporządkować bałagan w umyśle, potrzebujemy czasami swobodnego kojarzenia pomysłów. W tym przypadku kreatywność łączy zdezorganizowane elementy w spójną i harmonijną całość.

Chaotyczni ludzie często usprawiedliwiają swoje zachowanie, zapewniając nas, że wszystko jest w porządku. Doskonale wiedzą, gdzie jest wszystko, czego potrzebują. Uważają, że potrafią lepiej funkcjonować bez sztywnych więzów, których wymaga organizacja myśli.

Dzięki naszym zmysłom w każdej sekundzie nasz mózg otrzymuje ogromną ilość informacji. Co więcej, era cyfryzacji i globalizacji, w której żyjemy, dodatkowo pogłębia ten proces. Ewolucja (filogeneza) obdarzyła nasze mózgi wieloma wyspecjalizowanymi funkcjami, takimi jak na przykład porządkowanie wiedzy w określonej kolejności, aby miała znaczenie i sens.

Jeśli więc mózgi chaotycznych ludzi mają tę wyspecjalizowaną funkcję, dlaczego klasyfikujemy ich jako osoby zdezorganizowane? Czym jest dla nich porządek?

Kreatywność

Kreatywność jest specyficznym rodzajem wiedzy. Zaczyna się od problemu, który wymaga rozwiązania. W większości przypadków jednostka stosuje metody lub techniki, w zależności od potrzeb i problemu, aby uzyskać konkretne, niekonwencjonalne rozwiązanie.

Jednak osoba kreatywna widzi taką sytuację z innej perspektywy. Może zdecydować się na nieoczekiwane działania, które nie są zgodne z klasycznymi i popularnymi metodami. Jednostka zaproponuje nowe, nieoczekiwane i autentyczne ścieżki.

Kreatywni ludzie są w stanie tak działać dzięki elastyczności swojego twórczego umysłu. Potrafią syntetyzować informacje w celu tworzenia niekonwencjonalnych relacji. Tego typu praca organizacyjna pozwala na logiczne następstwo idei i faktów.

Zaburzenia psychiczne i harmonia

W związku między chaotycznym umysłem a kreatywnością ciekawe jest to, że łączy on mentalne sprzeczności i harmonizuje je. Na przykład osoba kreatywna ma tendencję do bałaganienia w miejscu pracy. Jest to sytuacja, która byłaby niekomfortowa dla osób potrzebujących określonego porządku, aby być produktywnym.

Chaotyczna osoba niekoniecznie jest jednak kreatywna. Na przykład bałagan w pokoju, nieporządek w biurze lub gromadzenie naczyń w zlewie nie czyni nas bardziej kreatywnymi. Oznacza to tylko, że jesteśmy bałaganiarzami. Ponadto dezorganizacja umysłowa jest przeszkodą w zapamiętywaniu nowych informacji. Jest to widoczne zwłaszcza wtedy, gdy próbujemy odzyskać nasze wspomnienia, niezależnie od tego, czy są to myśli i pomysły, czy obrazy doświadczeń.

Elastyczność, kreatywność i porządek psychiczny

Elastyczność to cecha, która pozwala kreatywnej osobie płynnie, prosto i praktycznie rozumować w celu rozwiązywania problemów. Można powiedzieć, że kreatywność to proces szukania różnych alternatyw w naprawie lub rozwiązaniu błędów.

Problem ze sztywnością polega na tym, że możemy stracić spontaniczność, aby znaleźć bezpośrednie rozwiązania dylematów. Co więcej, zamienia to naszą percepcję w perfekcyjną siatkę, która wszystko mierzy i kontroluje. Jeśli jednak nie możemy zmierzyć lub przewidzieć pewnych ewentualności lub jeśli problemy wymkną się nam spod kontroli, chaos i niepewność będą nieuniknione w obliczu naszych własnych problemów i błędów innych.

Wolne skojarzenia: spójna organizacja myśli

Wolne skojarzenia były metodą stosowaną przez Zygmunta Freuda. Polega na analizie osób, które swobodnie wyrażają swoje idee, doświadczenia, emocje, uczucia i wspomnienia, niezależnie od tego, czy ich treść jest nieodpowiedni, haniebny lub zuchwały.

Wolne skojarzenia mogą wystąpić w każdej sferze życia, nie tylko w terapii psychoanalitycznej. Doskonałym przykładem jest na przykład sztuka, zwłaszcza poezja i literatura.

Poeta pozwala płynąć myślom, często niezależnie od ich kolejności. Pisze to, co mu przyjdzie do głowy. Następnie werbalizuje to na papierze, nie zwracając uwagi na pisownię ani gramatykę. Następnie porządkuje swoje pomysły zgodnie z zasadami pisowni, nie zapominając jednak o poetyckim spojrzeniu.

Siła asocjacyjna wyobraźni twórczej

Nieporządek naszych myśli (reprezentacje werbalne) stanowi przeszkodę, jeśli chodzi o zapamiętywanie szczegółów. Z drugiej strony jest to bardzo korzystne dla kreatywności. Choć może to zabrzmieć dziwnie, kreatywna jednostka, wspierana niesamowitą wyobraźnią, jest w stanie znaleźć właściwą kolejność idei w swoich nieuporządkowanych reprezentacjach werbalnych, zgodnie ze swoimi potrzebami lub przypadkowością, na którą jest narażona.

Niektórzy kreatywni ludzie wiedzą, jak uporządkować swoje chaotyczne pomysły. Wydaje się, że każdy z nich znajduje się w innym wszechświecie. Co więcej, osoby te dysponują nieskończoną liczbą oryginalnych metod organizowania nieuporządkowanych elementów swoich myśli w spójne i logiczne jednostki.

Możemy stwierdzić, że wyobraźnia porządkuje nieuporządkowane myśli. Sprzyja pozytywnemu związkowi między nieuporządkowanymi umysłami a kreatywnością, zgodnie z następującymi punktami:

• Osoba kreatywna ma trudności z zapamiętywaniem szczegółów.
• Rzeczy, które wydają się „nieistotne”, mogą stać się mostami do wyrażania kreatywnych i oryginalnych pomysłów.
• Twórcze myślenie odzyskuje i asocjacyjnie łączy reprezentacje werbalne, aby wygenerować logiczną wiedzę.