Brak akceptacji własnego ciała nie jest wrodzony

Żadne dziecko nie przychodzi na świat z poczuciem wad z powodu swojego wizerunku ciała. Więc co się dzieje, że w pewnym momencie swojego życia czują się tak niekomfortowo ze swoim odbiciem w lustrze? Dowiedz się tutaj.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 03 lipca, 2023

Co czujesz, gdy patrzysz w lustro? Czy lubisz to, co widzisz? Akceptujesz swoje ciało, czy też chciałbyś je zmienić, jak stare ubranie na coś nowszego? W rzeczywistości wielu z nas przez całe życie utrzymuje złożone relacje miłości i nienawiści ze swoją fizycznością. Chcielibyśmy zaakceptować i pokochać siebie bardziej, ale nie zawsze jest to łatwe. Brak akceptacji własnego ciała to w naszym społeczeństwie zjawisko niezwykle powszechne.

Mówi się, że nasze ciało opowiada historie o zmianach i doświadczeniach, które miały na nas głęboki wpływ. Jednak nie zawsze łatwo nam patrzeć na nasze własne zdjęcia czy filmiki. W rzeczywistości często kamuflujemy je filtrami, aby dostosować się do kanonu piękna narzuconego przez dzisiejsze społeczeństwo. To zaciera naszą indywidualność i zapisaną na naszym ciele historię naszego życia.

Żyjemy w społeczeństwie, które chce, abyśmy wszyscy byli tacy sami. Wpaja ono uporczywy wstyd osobom, które nie dopasowują się do ogólnie przyjętych kanonów piękna. Z tego powodu widząc swoje odbicie, postrzegają siebie jako innych, a nawet szpetnych. Przerażający jest fakt, że zjawisko to pojawia się w życiu naprawdę wcześnie. Według historii opublikowanej niedawno w The Guardian troje na czworo dzieci poniżej 12 roku życia wstydzi się swojego ciała.

Co się dzieje? Dlaczego już od dzieciństwa zaczynamy wykazywać brak akceptacji własnego ciała?

Brak akceptacji własnego ciała – nie rodzimy się z nim

Czasami traktujemy nasze ciało w taki sam sposób, w jaki traktujemy nasze umysły: negatywnymi osądami i dysfunkcyjnymi myślami. Spośród wszystkich naszych relacji najbardziej złożone są te, które nawiązujemy za pomocą naszych fizycznych obrazów. Rzeczywiście, często doświadczamy wzlotów i upadków w tym zakresie. W rezultacie czasami lubimy nasze ciała, a czasami nie.

Na przykład czasami nienawidzimy swoich włosów, kształtu nosa i cellulitu na biodrach. Albo myślimy, że jesteśmy za wysokie lub za niskie, za grube lub za szczupłe. To tylko pozory, ale czasami nie czujemy się nawet godne pokazania się.

Nikt z nas nie rodzi się z nienawiścią do swojego ciała. Takie samoodrzucenie kształtują raczej nasza edukacja i kultura. Badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w 2016 r. wykazało, że 47 procent dziewcząt w wieku od 11 do 21 lat czuło się niekomfortowo ze swoim wyglądem. To ograniczyło ich potencjał w wielu sytuacjach społecznych. Nic dziwnego, że tego rodzaju postrzeganie i przekonania mają poważny wpływ na zdrowie psychiczne.

Badania przeprowadzone przez Deakin University (Australia) wykazały sposób, w jaki zniekształcony obraz ciała pojawia się u dzieci w wieku od 6 do 11 lat. Co więcej, często przekłada się to na wczesne zaburzenia odżywiania. Jak to możliwe, że dzieci rozwijają poczucie odrzucenia w stosunku do swojego ciała?

Edukacja i kontekst rodzinny

„Emma jest pulchna tak jak jej ciocia i babcia”. „Piotr jest jak jego brat, mały i chudy jak grabie”. Gdy tylko pojawiamy się na świecie, otaczają nas ludzie, którzy opisują nasz wygląd. Musimy jednak pamiętać, że każde słowo zawiera ocenę wartościującą. To właśnie przez te pierwsze zdania, budowana jest nasza samoświadomość.

Kształtuje nas nie tylko nasza rodzina. Również komentarze innych, kształtują nas poprzez narracje, które internalizujemy, aby budować własny obraz. Nie zawsze jednak są one korzystne.

Społeczne ideały piękna

Męskie i kobiece ideały piękna zmieniły się w latach 60. i wczesnych latach 70. (Agarwal i Banerjee, 2018). Nagle zaczęto wychwalać szczupłość. Zniknęły krągłości, a kobiety namawiano do kultywowania niemal niemożliwych do osiągnięcia sylwetek. Coś podobnego stało się z mężczyznami. Od tego momentu wysocy i muskularni młodzi mężczyźni byli postrzegani jako ideał.

Te stereotypowe modele zostały włączone do świata kina, mody i reklamy. Od dzieciństwa przekonywano nas, że piękno tkwi w tych formach. Niestety, ta cielesna jednorodność powoduje, że w pewnym momencie naszego dzieciństwa patrzymy w lustro i odkrywamy, że jesteśmy wybrakowani.

Porównywanie się jest naturalnym odruchem człowieka. Porównujemy się, aby ocenić, co czyni nas innymi i podobnymi do innych. Martwimy się, gdy postrzegamy siebie jako innych. Podobieństwo sprzyja integracji społecznej, za którą tęsknimy, odkąd pamiętamy.

Brak akceptacji własnego ciała a media społecznościowe i kultura cyfrowa

Nikt z nas nie rodzi się z nienawiścią do swojego ciała. Uczymy się źle je traktować i odrzucać, ponieważ jesteśmy przekonani, że są wadliwe. Najgorsze relacje ze swoim ciałem mają nastolatki.

Swoją tożsamość i sposób postrzegania świata młodzi ludzie rozwijają za pośrednictwem mediów społecznościowych, gdzie przedstawia się im bardzo zniekształconą wizję rzeczywistości. Pokazane ideały piękna ciała są całkowicie nierealne. Ale to nie przeszkadza im w podejmowaniu licznych wysiłków w celu osiągnięcia tych standardów estetycznych.

Jakby tego było mało, ci, którzy do nich nie docierają, często stają się społecznymi pariasami i są ostro atakowani (zawstydzanie ciała). Co więcej, frustracja wynikająca z braku rzekomo idealnego wyglądu może prowadzić do samookaleczeń i zaburzeń odżywiania (ED).

Brak akceptacji własnego ciała – jak ją pokonać

Jak już wspomnieliśmy, nikt z nas nie rodzi się z nienawiścią do swojego ciała. To społeczeństwo, edukacja i kultura sprawiają, że wierzymy, że jesteśmy niedoskonali. Oczywiste jest również, że nienawiść do tego, co widzimy w lustrze, oznacza nienawidzenie siebie jako człowieka, umniejszanie siebie i myślenie, że nie zasługujemy na pewne rzeczy. To sprawia, że czujemy się bardzo nieswojo.

Nasze ciało to jednak nasz dom. W związku z tym musimy o nie dbać i szanować je, jeśli chcemy czuć się silni psychicznie. Społeczeństwo jest niegościnne, osądzające i okrutne. Opuszcza nas i promuje szkodliwe wiadomości. Musimy tworzyć sojusze ze sobą, aby bezpiecznie iść naprzód, czując się godnymi każdego marzenia i ważnego celu.

Aby więc zacząć akceptować swoje ciało, zapoznaj się z poniższymi radami.

Szanuj swoje ciało

Każdy ma pewne wady i niuanse, których nie lubi w swoim ciele, ale to nie znaczy, że powinniśmy je odrzucać. Więc nie ma problemu, jeśli nie lubisz swoich uszu, które Twoim zdaniem za bardzo odstają, lub cellulitu na udach. Dlaczego po prostu nie zaakceptować tych drobnych niuansów? Uznanie faktu, że Twoje ciało nie jest idealne, zmniejszy Twoje poczucie stresu i samokrytyki.

Rozwijaj wdzięczność

Zatrzymaj się na chwilę i pomyśl. Czy wiesz, ile rzeczy możesz zrobić ze swoim ciałem? Możesz iść pieszo i dotrzeć tam, gdzie chcesz. Możesz tańczyć, przytulać się, poruszać, pracować, czuć… W rzeczywistości życie nie byłoby możliwe bez tej fizycznej otoczki, która pozwala cieszyć się i wykonywać niekończącą się ilość zadań.

Dbaj o siebie

Być może przez troskę o swoje ciało, już od dawna nie cieszysz się sobą. Czas to zmienić. Wybierz się na samotną wędrówkę, idź na zakupy, załóż sukienkę, w której poczujesz się dobrze, zrelaksuj się… Twoje ciało nie istnieje, a Twoim celem jest po prostu cieszenie się życiem.

Mądrze dobieraj sobie przyjaciół i rozwijaj krytyczne myślenie

Ludzie wokół Ciebie powinni Ci dawać zdrowy model obrazu ciała. Unikaj tych, którzy mają obsesję na punkcie swojej sylwetki lub oceniają Cię po Twojej. Przede wszystkim unikaj natomiast tych, którzy popierają zniekształcone ideały piękna. Musisz także rozwinąć krytyczne myślenie. Pomoże Ci to zrozumieć, że nie wszystko, co pojawia się w mediach społecznościowych, odpowiada rzeczywistości.

Zrozum też, że cyfrowy wszechświat jest obsługiwany przez algorytmy, a nie zasady etyczne i zdrowe wartości. Nikt z nas nie rodzi się z nienawiścią do swojego ciała. Niestety jednak wiele z nas dorasta w poczuciu wstydu z powodu swojego wyglądu. Sugeruje to, że jest coś bardzo złego, co robimy jako społeczeństwo. Najwyższy czas, żebyśmy to poprawili.