Naukowcy twierdzą, że bezdech senny jest chorobą, która znacząco zmniejsza dopływ tlenu do ludzkiego organizmu i “kradnie” sporo dni z jego życia podczas snu. To coś więcej niż samo tylko chrapanie.
Bezdech senny dotyka prawie 5% osób na całym świecie i wiąże się przy tym ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia także wielu innych chorób.
Niektóre procesy fizjologiczne, które uważamy za zupełnie normalne, w rzeczywistości nie są ani normalne, ani zdrowe. Niektórzy mówią, że wszyscy chrapią w nocy, zwłaszcza mężczyźni. I że to jest zupełnie normalne zjawisko. Nie ma więc powodu, aby choćby myśleć o wizycie u lekarza.
Tymczasem prawda jest zupełnie inna. Bezdech senny jest w rzeczywistości bardzo poważnym stanem chorobowy. Co więcej, jest także o wiele bardziej powszechny, niż nam się wydaje. Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn, a konsekwencje tej dolegliwości mogą być naprawdę ogromne.
Błędem jest mówienie, że nie musisz iść do lekarza, jeśli zdarza Ci się chrapać podczas snu. Bezdech senny może nawet być śmiertelny przy niekorzystnym układzie zdarzeń. Istnieje ku temu bardzo prosty powód. Bezdech senny występuje wtedy, gdy oddychanie zostaje nagle przerwane podczas snu.
Osoba śpiąca może przestać całkowicie oddychać przez 5, 6 lub nawet 10 i więcej sekund. Następnie jej organizm w pełni automatycznie wznawia proces oddychania wykorzystując do tego mechanizmy awaryjne, nie wyrywając przy tym śpiącego ze snu.
Z początku zjawisko to może wydawać się zupełnie nieszkodliwe, ale trzeba pamiętać o tym, że zdarza się to wielokrotnie, czasem ponad 20 razy na godzinę. Teraz można już zobaczyć, dlaczego konsekwencje tego problemu zdrowotnego są tak poważne. Tym bardziej, jeśli zdamy sobie sprawę z tego, że dzieje się to noc po nocy.
To nie jest coś, co jest zupełnie nieszkodliwe, a jedynie irytujące. Myślenie, że bezdech senny dotyczy tylko mężczyzn, jest także całkowicie fałszywe. Istnieją wyniki licznie przeprowadzonych badań, które wskazują, że zarówno mężczyźni, jak i kobiety doświadczają tego problemu w równym odsetku przypadków.
Co to jest bezdech senny i jakie są jego objawy?
Wiele osób zmaga się z tym problemem i nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. Ludzie nie słyszą własnego chrapania podczas snu ani tym bardziej nie zauważają nagłej przerwy w oddychaniu. Ale gdy już wystąpi bezdech senny, w rytmicznym procesie oddychania pojawia się przerwa, drogi oddechowe zwężają się. To powoduje zapadnięcie się płuc, szczególnie intensywne w momencie gdy przestaje do nich docierać powietrze. Twój organizm przestaje otrzymywać tlen, poziom CO2 we krwi wzrasta, a mózg staje się niedotleniony przez przeciętnie 7 do 10 sekund.
Po chwili osoba śpiąca ponownie oddycha normalnie, po znacznie głośniejszym od normalnego chrapnięciu. To jest podobna sytuacja, jak u kogoś, kto po nurkowaniu wynurza się, by zaczerpnąć łapczywie haust powietrza lub w końcu łapie oddech po zadławieniu się. Na podstawie liczby przerw na godzinę można podzielić bezdech senny na 3 kategorie:
- Łagodny: przerwy występują między 10 a 20 razy na godzinę
- Umiarkowany: przerwy występują między 20 a 30 razy na godzinę
- Poważny: przerwy występują więcej niż 30 razy na godzinę
Przyczyny występowania bezdechu sennego
Istnieje kilka różnych przyczyn związanych z występowaniem bezdechu sennego. Kiedy spróbujesz o tym pomyśleć, zapewne od razu jesteś w stanie sobie wyobrazić mężczyznę w średnim wieku z nadwagą.
Kogoś, kto chrapie w nocy i budzi się wyczerpany, przez co następnie w ciągu dnia nie potrafi funkcjonować bez kawy. Cóż, należy tutaj wyraźnie powiedzieć, że problem jest o wiele bardziej rozbudowany i że to zaburzenie snu, jakim jest bezdech senny może mieć naprawdę wiele przyczyn. Należą do nich między innymi:
- Zniekształcenie lub niedrożność przegrody nosowej.
- Polipy w drogach oddechowych.
- Przerost podniebienia.
- Nieprawidłowości w budowie czaszki lub twarzy: kształt twarzy, wymiary żuchwy, długość szyi itp.
- Nadwaga lub otyłość.
- Nadczynność tarczycy.
- Palenie papierosów: tytoń może powodować stan zapalny w drogach oddechowych.
- Choroba mózgu, w której mózg przestaje wysyłać bodźce oddechowe przez krótkie momenty w w trakcie nocy. Ta przyczyna występuje jednak niezwykle rzadko, na tyle, że praktycznie można ją pominąć.
Ponownie musimy tutaj podkreślić jeden fakt: bezdech senny dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Jednak u kobiet występuje częściej po menopauzie, gdy różne zmiany metaboliczne w organizmie zaczynają stawać się przyczyną występowania tego problemu.
Konsekwencje, jakie może powodować bezdech senny
Główny efekt bezdechu sennego wydaje się być dość oczywisty: osoba chora nie jest w stanie się dobrze wyspać w nocy, więc jest senna i zmęczona w ciągu dnia. W poważnych przypadkach tego schorzenia może czuć się całkowicie niezdolna do pracy, jej wyczerpanie osiąga aż tak ekstremalne poziomy.
Inne możliwe objawy powodowane przez bezdech senny to między innymi:
- Suchość w ustach.
- Nadmierne pocenie się.
- Mówienie przez sen.
- Ból głowy.
- Obrzęk w nogach (w poważnych przypadkach).
- Problemy z koncentracją.
- Utrata pamięci.
- Nadpobudliwość (u dzieci – ADHD).
Bardziej poważne konsekwencje, stanowiące istotny problem zdrowotny lub nawet zagrożenie dla zdrowia, którego nie należy lekceważyć są następujące:
- Nadciśnienie.
- Astma.
- Migotanie przedsionków.
- Wyższe ryzyko rozwoju niektórych rodzajów nowotworów.
- Problemy z nerkami.
- Zaburzenia poznawcze i behawioralne: zmniejszenie uwagi, problemy z umiejętnościami motorycznymi oraz obniżona pamięć werbalna i wzrokowo-przestrzenna.
- Zwiększone ryzyko rozwoju demencji.
- Choroby serca i naczyń krwionośnych, takie jak miażdżyca, zawały serca, niewydolność serca i udar.
- Zaburzenia i choroby oczu, takie jak jaskra, suchość spojówek itp.
- Zaburzenia procesów metabolicznych, w tym nietolerancja glukozy i cukrzyca typu 2.
- Powikłania w trakcie ciąży, takie jak cukrzyca ciążowa.
Metody leczenia bezdechu sennego
Leczenie zależy od danego pacjenta i konkretnej przyczyny. Na przykład jeśli bezdech senny będzie spowodowany nadczynnością tarczycy, leczenie będzie się różnić od przypadku spowodowanego przez zniekształcenie lub niedrożność przegrody nosowej. Skoro już o tym wspomnieliśmy, pora zaprezentować najczęściej stosowane metody leczenia:
- Zmiany w stylu życia: lepsza dieta i większa aktywność fizyczna.
- Korzystanie z nocnego aparatu oddechowego, takiego jak urządzenie CPAP (Continuous Positive Airway Pressure – stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych), które usuwa sprężone powietrze i łączy się z maseczką na twarzy.
- Urządzenie do zmiany położenia żuchwy: akcesoria, które zakrywają górną i dolną szczękę utrzymując ją w pozycji takiej, aby nie blokowała drożności górnych dróg oddechowych.
- Urządzenie przytrzymujące język: ustniki, które utrzymują język w pozycji wysuniętej do przodu tak, aby zapobiec jego zapadaniu się i blokowaniu przez to drożności dróg oddechowych.
- Edukacja dotycząca ćwiczeń pozwalających poprawić pozycję języka i wzmocnić mięśnie, które kontrolują usta, język, podniebienie miękkie, boczną ścianę gardła i twarz.
- I wreszcie, w najpoważniejszych przypadkach tej choroby należy poddać się, operacji chirurgicznej, której wykonanie pozwoli poprawić proces oddychania podczas snu.
Jak widać, leczenie będzie dostosowane do odpowiednich przyczyn choroby u danej osoby, ale celem jest zawsze poprawa jakości jej snu, co przekłada się na zauważalne podniesienie komfortu jej życia.
Bibliografia
García Urbano, J. (2012). Roncopatía y Apnea Obstructiva – Soluciones a los problemas del sueño. ISBN 978-84-937238-9-7.
Friedman, Michael (2009). Apnea del sueño y roncopatía: tratamiento médico y quirúrgico. Elsevier España.