Asymbolia bólu: całkowity brak bólu fizycznego

Asymbolia bólu wiąże się nie tylko z niezdolnością do reagowania na jakikolwiek szkodliwy bodziec awersyjny. W niektórych przypadkach cierpiący próbuje doświadczyć bólu poprzez samookaleczenie.
Asymbolia bólu: całkowity brak bólu fizycznego
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Asymbolia bólu lub dysocjacja bólu jest zaburzeniem, w którym osoba nie reaguje na ból w normalny sposób. Najczęstszą cechą jest brak odczuwania dyskomfortu, do tego stopnia, że dana osoba jest w stanie tolerować raczej niebezpieczne sytuacje. Podłoże tego stanu jest neurologiczne i chociaż zdarza się on rzadko, nadal jest dość intrygujące, ponieważ obejmuje coś tak pierwotnego jak ból.

W 1927 roku psychoanalityk Paul Schilder i neurolog Erwin Stengel po raz pierwszy opisali ten stan chorobowy. Wspomniany przez nich przypadek jest dobrze znany. Chodziło o kobietę, która zadawała sobie rany, by zrozumieć, co się z nią dzieje. Kiedy przyjechała na konsultację lekarską, całe jej ciało było nimi pokryte.

Pacjentka miała świadomość, że jej sytuacja nie jest normalna – była zdesperowana. Lekarzom udało się wydedukować, że być może doznała urazu mózgu, który spowodował tę afazję typu sensorycznego.

Fakt braku odczuwania bólu jest istotną zmianą, która może mieć bardzo poważne konsekwencje. Jest tak, ponieważ ból ma określony cel w biologii i w samym akcie przetrwania. Ostrzega nas o problemie, ryzyku lub bodźcu, na który musimy zareagować.

Asymbolia bólu wiąże się z niemożnością reagowania na sytuacje powodujące szkody fizycznie. Co więcej, osoba chora nie doświadcza żadnej reakcji emocjonalnej. Innymi słowy, nie odczuwa strachu przed ryzykiem i bólem.

asymbolia bólu

Asymbolia bólu

Ból jest jedną z wielkich tajemnic medycyny, neuronauki i psychologii. Po pierwsze, nie wszyscy doświadczamy go w ten sam sposób. Niektórzy ludzie są bardziej odporni, ale są też tacy, którzy wykazują większą wrażliwość. Ponadto wiemy, że wraz z wiekiem zmienia się sposób, w jaki przetwarzamy ból. Stajemy się bardziej podatni.

Pochodzenie tego schorzenia ma podłoże neurologiczne. Asymbolia bólu pozwoliła nam lepiej zrozumieć rzeczywistość ludzkiego bólu.

Pacjenci z tym stanem rozumieją, że niektóre sytuacje i zjawiska mogą być bolesne. Nie czują jednak ani bólu, ani strachu. Na przykład osoba chora nie miałaby skrupułów przed włożeniem sobie palców do oczodołu, nawet wiedząc, że naraziłoby to jej życie lub zdrowie. Jest to niewątpliwie najbardziej niezwykły, ciekawy i uderzający aspekt tego zaburzenia klinicznego.

Jakie są objawy?

Hiszpańskie Towarzystwo Bólu przeprowadziło niezwykle interesujące badanie dotyczące zaburzeń reaktywności na ból. Asymbolia jest zawarta w tej kategorii. Powinniśmy wspomnieć, że odkąd Paul Schilder i Erwin Stengel po raz pierwszy opisali ten stan na początku XX wieku, przeprowadzono niewiele badań na ten temat.

  • Jak już wspomnieliśmy, osoby cierpiące na asymbolię bólu doskonale wiedzą, jakie sytuacje i przedmioty są dla nich niebezpieczne, mimo że potrafią się na nie narazić bez odczuwania bólu czy dyskomfortu.
  • W wielu przypadkach uciekają się do samookaleczenia z powodu próby zrozumienia ich dziwnego zaburzenia. Niektórzy próbują po prostu znaleźć próg, po przekroczeniu którego będą w końcu w stanie coś poczuć.
  • Autorzy tego badania wspominają, że niektórzy chorzy reagują na ryzykowne sytuacje w niewłaściwy sposób. Na przykład mogą się śmiać, kiedy wkładają rękę do ognia.
  • Należy zauważyć, że asymboliom bólu często towarzyszą inne zaburzenia, problemy lub zmiany. Na przykład często występują deficyty neurologiczne, takie jak afazja i apraksja lub zaburzenia językowe lub niedowład połowiczy (utrata mocy motorycznej po jednej stronie ciała z powodu uszkodzenia mózgu).
Mózg

Początki asymbolii

Jak widzieliśmy, asymbolia bólu objawia się wraz z wieloma deficytami neurologicznymi. Obejmują one te związane z anomaliami w ciele, problemami z percepcją i świadomością bólu. Ponadto obserwuje się defekty agnostyczne i subtelne zmiany osobowości.

Co jednak determinuje tę złożoną rzeczywistość kliniczną?

  • Do niedawna sądzono, że przyczyną może być uszkodzenie lewego dolnego płata ciemieniowego.
  • Pewien skandynawski magazyn opublikował w 2017 roku interesującą pracę naukową. Uważano, że zaburzenie może powstać wewnątrz wyspy. Jest to głęboka struktura mózgu, w której zbiegają się płaty skroniowe, ciemieniowe i czołowe.
  • Ten obszar jest związany nie tylko z przetwarzaniem bólu. Jest również kluczowy w rozpoznawaniu i wyrażaniu emocji. Dzisiaj na przykład zaobserwowano, że wiele osób cierpiących na zaburzenie osobowości typu borderline również wykazuje niewielkie zmiany w tej strukturze.
  • Ponadto pacjenci z asymbolią bólową wykazują również deficyty aktywności ciała migdałowatego. To kolejny region, który reguluje nie tylko aspekty emocjonalne, ale także strach.

Podsumowując, należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt. Asymbolia bólu jest tylko kolejnym objawem innych złożonych problemów, które zwykle wykazują pacjenci. Brak odczuwania bólu jest zawsze oczywistym przejawem faktu, że istnieje ukryta zmiana neurologiczna.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Merskey, H., & Spear, F. G. (1967). The concept of pain. Journal of Psychosomatic Research, 11(1), 59-67
  • Pantoula, Eleonora & Bscpsych, & Damigos, Dimitrios & Poulou, Aikaterini & Gouva, Mary. (2017). Original Article ”Symbolism of Pain: An Alternative Approach to Pain Means between Patients and Healthy Individuals”. Scandinavian Journal of Caring Sciences. 10. 1-153.
  • Pilowsky, I., & Spence, N. D. (1976). Pain, anger and illness behaviour. Journal of psychosomatic research, 20(5), 411-416.
  • Kim, S.Y., Kim, Y.Y. (2012). Mirror therapy for phantom limb pain. The Korean journal of pain.
  • Schilder, P., Stengel, E. (1931). Asymbolia for pain. Archives of Neurology & Psychiatry.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.