Abulia: kiedy zawodzi wola, pragnienie i motywacja

Abulia wykracza poza apatię i brak motywacji. W większości przypadków może wystąpić utajona depresja. W innych chodzi o pewne zmiany w mózgu, które pośredniczą w braku energii i otępieniu emocjonalnym.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Czasami lenistwo również może boleć. Kiedy świat ciąży nam bardzo i nie tylko brakuje nam entuzjazmu i motywacji, ale także czujemy, że nie jesteśmy w stanie nic zdecydować ani nic zrobić. To inny rodzaj zmęczenia, bardzo różniący się od tego, jakie odczuwamy po długim dniu w pracy. Abulia pojawia się bez uprzedniego wysiłku i jest w istocie stanem, w którym trudno nawet myśleć.

Kiedy ktoś wchodzi w taki stan, często jego otoczenie próbuje go rozweselić i zasugerować jakieś proste rozwiązanie. Coś tak prostego, jak „weź kilka dni wolnego”. Albo „wyjdź i spróbuj się rozerwać, trochę ożywić”. Jednak żadna z tych rzeczy nie działa, to bezużyteczne rozwiązania zastępcze w obliczu tej psychologicznej rzeczywistości.

Abulia bowiem nie rozumie już, czym jest radość i nie znajduje ulgi podczas snu trwającego nawet 10 godzin pod rząd.

Abulię można czasem pomylić z innymi podobnymi terminologiami, takimi jak anhedonia lub astenia. Prawdą jest, że te trzy stany orbitują bardzo blisko zaburzeń depresyjnych i czasami mogą pojawić się razem, tworząc bardzo wyczerpujący trójząb. Jednak każda z nich ma swoje własne osobliwości.

Zobaczmy zatem, na czym polega abulia, stan, która dotyka setki ludzi.

Abulia, patologiczna demotywacja

Abulia dosłownie oznacza „bez woli”. Sama w sobie nie stanowi zaburzenia psychicznego, jest raczej objawem, wymiarem, za którym może kryć się wiele poważnych stanów klinicznych. A wszystkie wiążą z ogromnym cierpieniem. Z medycznego punktu widzenia jest to ubytek motywacji, który w wielu przypadkach ma swoje źródło w zmianie neurologicznej.

Prawdą jest, że wszyscy możemy przejść przez taki okres, kiedy nic nas nie motywuje i tracimy pragnienia, energię i wolę. Jednak prawie zawsze są to sytuacje specyficzne, które nie pogarszają się z czasem. Istnieją jednak przypadki, w których brak motywacji idzie znacznie dalej.

Są ludzie, którzy nawet przestają się komunikować. Ludzie, którzy przechodzą w milczenie, aby zamanifestować ewidentną potrzebę odizolowania się od wszystkich i od wszystkiego. To są skrajne przypadki. Abulia bowiem również występuje w ramach pewnego spektrum.

To znaczy, że są osoby które wykazują łagodniejsze objawy, u innych natomiast dochodzi do bardzo patologicznych i bolesnych stanów, zarówno dla samego pacjenta, jak i dla otoczenia. Poznajmy więcej danych na ten temat.

Jakie objawy daje abulia?

Abulia nie objawią się tylko apatią i niską chęcią wypełnienia swoich obowiązków. To coś głębszego, trwałego, i przez bardziej zwraca uwagę:

• Brak energii do wykonywania codziennych zadań.
• Zmęczenie, brak motywacji, inicjatywy.
• Powolne ruchy motoryczne.
• Brak zdolności reagowania na bodźce.
• Niezdolność do podejmowania decyzji, reagowania na wymagania środowiska.
• Niezdecydowanie.
• Dużo wolniejsze i cichsze wypowiadanie słów. Drugiej osobie trudno jest nawet usłyszeć, co mówi pacjent.
• Emocjonalne otępienie: odczuwa się wiele emocji, ale wszystkie one występują w tym samym czasie, co powoduje wyczerpanie.
• Są osoby, którzy w końcu nie mogą już nawet mówić, przechodząc w ciszę.

Należy również zauważyć, że trzeba zachować szczególną ostrożność w przypadku dzieci i osób starszych. Często możemy pomyśleć, że ta apatia i brak motywacji są spowodowane wiekiem (w przypadku kogoś bardzo młodego lub bardzo starego). Abulia występuje również w tym segmencie populacji, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, co ją powoduje.

Przyczyny braku woli

Kilkadziesiąt lat temu uważano, że abulia jest formą upośledzenia lub opóźnienia umysłowego. Uznano za pewnik, że u kogoś może nagle wystąpić takie intelektualne, emocjonalne i motoryczne cofnięcie, w którym ewidentnie widać rodzaj psychicznego rozwoju wstecznego. Na szczęście dzisiaj trochę lepiej rozumiemy to zaburzenie.

• Zwykle abulia jest objawem dużej depresji.
• Z drugiej strony może to być również objaw zaburzenia neurologicznego. Wypadek, udar lub jakikolwiek inny stan, który wpływa na mózg, może prowadzić do pojawienia się abulii
• Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Washington pokazują, że uszkodzenie w prążkowiu lub jądrze wzgórza prowadzą do takiego stanu.
• To samo dzieje się, gdy cierpimy na jakąkolwiek zmianę w ośrodkach motywacji i ruchu, takich jak przednia część mózgu, zwoje podstawy lub przedni zakręt obręczy.
• Z drugiej strony warto również jest wiedzieć, że skopolamina (burundanga) wprowadza w stany abulii, w których osoba całkowicie traci własną wolę.

Jakie wygląda leczenie abulii?

Leczenie abulii zawsze zaczyna się od znalezienia źródła: zaburzenia lub choroby, która powoduje ten stan. Zupełnie inaczej należy podejść do pacjenta, który doznał urazu mózgu w wyniku wypadku, niż leczyć kogoś z dużą depresją.

Jednak w większości przypadków rozpoczyna się leczenie farmakologiczne. Badania przeprowadzone przez lekarzy dr. Daniela A. Drubacha, Gabriela Zeiliga, donoszą o przydatności karbidopy i lewodopy w leczeniu objawów u pacjentów z abulią. Leki te są skuteczne, ponieważ zwiększają produkcję dopaminy i korzystnie wpływają na ośrodkowy układ nerwowy.

• Z drugiej strony bardzo dobrze sprawdza się również terapia psychologiczna. W tym przypadku celem byłoby dostarczenie pacjentom narzędzi, dzięki którym poprawią swoją motywację, zadbają o swoje myśli, wyregulują emocje i zainicjują nowe zachowania, by odzyskać kontrolę nad rzeczywistością.
• Podobnie, ciekawe rezultaty zaobserwowano w terapiach fizycznych i sportowych, a także w fizjoterapii. Zachęcanie osoby do ponownego poruszania się, do uruchomienia ciała poprzez proste, ale motywujące czynności, zwiększa produkcję endorfin i umożliwia ponowne nawiązanie kontaktu z płaszczyzną fizyczną.

Podsumowując, abulia jest objawem, którego nie należy lekceważyć. W przypadku, gdy zauważymy u bliskiej osoby zniechęcenie i niechęć jako stan trwały i bardzo ograniczający, konieczna jest konsultacja u specjalisty. Miejmy to na uwadze.

Przeczytaj na Piękno umysłu

Apatia – gdy nie masz motywacji i czujesz się wyczerpany

Ludzie mówią, że apatia jest jak przekleństwo. Kiedy Cię dopadnie nie pozwala odejść. Zepsuje Ci życie, ugasi ogień, który masz w środku.