Zaburzenia somatoformiczne – objawy i leczenie

Zaburzenia somatoformiczne ujawniają trudność w oddzieleniu wpływu jaki ciało i umysł wywiera na zdrowie danej osoby. Silne wzajemne połączenie między tymi dwoma wymiarami utrudnia diagnozowanie i leczenie zaburzeń tego typu.

Zanim przejdziemy dalej, ważne jest odróżnienie ich od zaburzeń psychosomatycznych. Chociaż oba typy mają bodziec psychologiczny z objawami fizycznymi, zaburzenia psychosomatyczne obejmują uszkodzenie układu fizjologicznego, podczas gdy zaburzenia somatoformiczne nie wykazują zademonstrowanej fizycznej patologii organicznej.

Dlatego są to zaburzenia somatoformiczne, gdy występują fizyczne objawy bez obecności dolegliwości organicznych lub fizjologicznych. Dodatkowo, ta symptomatologia obejmuje pewne konflikty psychologiczne.

Ludzie z tego rodzaju zaburzeniami sprawiają, że ich objawy są centrum uwagi w ich życiu. Ten dyskomfort może nawet wchłonąć ich w codziennych czynnościach. Jednak w wielu przypadkach ich niepokój budzi nieproporcjonalny związek z ich faktycznymi objawami.

Nadmierne powiększanie symptomów

Jak wspomniano wcześniej, pacjenci cierpiący na zaburzenia somatoformiczne mają objawy fizyczne, ale ich pochodzenie jest psychologiczne. Towarzyszy im wysoki poziom zmartwień, niepokoju i trudności w codziennych czynnościach. Poniższe kluczowe punkty podsumowują ich obraz kliniczny:

• Nadmierne obawy dotyczące swoich objawów i/lub intensywnych zaburzeń emocjonalnych.
• Powracające, stałe i obsesyjne myśli o możliwym nasileniu objawów.
• Ekstremalny niepokój o swoje zdrowie i katastrofalne konsekwencje ich objawów.
• Nieproporcjonalnie dużo czasu i pieniędzy wydanych na problemy zdrowotne.

Zależność

Ludzie mogą zacząć uzależniać się od innych, co spowodowane jest przewlekłością fizycznych symptomów i przekonaniem, że ich smutek doprowadzi do katastrofalnych konsekwencji. Tacy pacjenci wymagają stałej opieki. Z jednej strony wymykają się odpowiedzialności a z drugiej wymagają nadmiernej uwagi, pomocy i wsparcia ze strony ludzi wokół nich.

Ponadto mają tendencję do złości gdy czują, że nie otrzymują czasu lub uwagi na którą zasługują lub gdy ich potrzeby są niedoceniane. Mogą doświadczać silnej emocjonalnej niestabilności, co może nawet skutkować próbami samobójczymi w ciężkich przypadkach. Najwyraźniej, zaburzenia somatoformiczne mogą być bardzo poważne, jeśli nie zostaną wcześnie wykryte.

Trudne wykrywanie

Jaka jest diagnoza dla serii dolegliwości, które nie wykazują żadnych oznak zaburzeń fizycznych? Odpowiedź na to pytanie leży w psychologicznej części tych zaburzeń. Aby je zdiagnozować, “nie powinno być żadnych dowodów na istnienie bazy somatycznej wyjaśniającej objawy” zgodnie z DSM-IV.

Niemniej jednak, lekarze nie powinni diagnozować tego jako zaburzenia psychicznego, gdy nie znajdują fizycznej przyczyny objawów. Wcześniej powinni oni przeprowadzić niezbędne testy.

Niektóre osoby mogą reagować w przesadny sposób, ponieważ mają niższy próg bólu niż większość ludzi. Ale to nie znaczy, że cierpią na chorobę psychiczną. Aby zdiagnozować ten typ zaburzeń, lekarze muszą najpierw wykluczyć możliwość innych zaburzeń fizycznych lub organicznych.

Zaburzenia somatoformiczne: Rodzaje

Aby zaklasyfikować zaburzenia somatoformiczne, musimy zwrócić uwagę na odpowiedź pacjenta na występujące objawy. Innymi słowy: zmartwienia, niepokój i stopień ingerencji jaki te dolegliwości mają w ich życiu codziennym. Dlatego, w zależności od tych reakcji, możemy następnie rozróżnić następujące konkretne zaburzenia (DSM-IV i ICD-10):

• Somatyzacja: zwykle wykrywane po wielu latach. Objawy mogą objawiać się w dowolnej części ciała, ale najczęściej występują problemy żołądkowo-jelitowe (ból, ból głowy, wymioty, nudności itp.) Oraz problemy skórne (oparzenia, mrowienie, zaczerwienienie). W niektórych przypadkach możemy również zauważyć oznaki depresji i niepokoju.
• Niezróżnicowane: charakteryzuje się wieloma dolegliwościami fizycznymi, które są zmienne i trwałe, ale nie mają żadnego wyjaśnienia. Oznacza to, że ich objawy nie są wystarczające do ustalenia diagnozy somatycznej.
• Hipochondria: prawdopodobnie jeden z lepiej znanych rodzajów zaburzeń objawów somatycznych. Jego głównymi objawami są obawa i lęk przed rozwinięciem się jednej lub wielu poważnych postępujących chorób. Pacjent często kategoryzuje normalne lub częste odczucia jako wyjątkowe zjawiska.
• Konwersja: jej objawy pojawiają się w narządach związanych z autonomicznym układem nerwowym (układ sercowo-naczyniowy, żołądkowo-jelitowy lub oddechowy). Również w połączeniu z obiektywnymi objawami nadaktywności (pulsacje, pocenie się, zaczerwienienie i drżenie) oraz innymi subiektywnymi i niespecyficznymi objawami.
• Ból: charakteryzuje się intensywnym bólem, który objawia się głównie w sytuacjach konfliktowych lub problematycznych.
• Inne: zmiany wrażliwości na zaburzenia somatyczne związane z problemami lub stresującymi zdarzeniami. Na przykład epizody histerii lub zgrzytanie zębami (bruksizm).

Terapia poznawczo-behawioralna

Chociaż istnieją badania na temat leczenia farmakologicznego bólu, brak jest wystarczających dowodów naukowych aby uzyskać uzasadnione zalecenia terapeutyczne. Pacjenci powinni jednak poszukiwać psychoterapii a zwłaszcza terapii poznawczo-behawioralnej. To może pomóc zmniejszyć ich udrękę i lęk przed ich objawami.

Kolejnym skutecznym leczeniem może być integralne skupienie się na poznawczej terapii behawioralnej i terapii interpersonalnej. Ta kombinacja uwzględnia dwie główne cechy pacjentów z tendencjami somatycznymi: nadmierne postrzeganie i ocenianie ich zdrowia oraz nieodpowiedni sposób, w jaki komunikują swoje dolegliwości innym.

Ten typ schorzenia ma duże znaczenie w naszym społeczeństwie. Jednak nie możemy myśleć o nim obsesyjnie ani się martwić. W niektórych przypadkach objawy fizyczne są wynikiem stanu psychicznego. I tak jak ustaliliśmy na początku artykułu, jest to wynik związku między umysłem a ciałem. Jasne pytanie, które wynika z tego to: gdzie jest linia, która rozdziela fizyczne i psychiczne objawy?