Zbiorowa nostalgia - tęsknota za przeszłością
Nostalgia – wszyscy czasami ja odczuwamy. Żałujemy, że nie możemy cofnąć sie w czasie, wrócić do pewnej sytuacji, do czegoś, co już się stało. Cierpimy z powodu czegoś co minęło, czegoś, co mieliśmy, a potem straciliśmy. Może chodzi o osobę, grupę (zbiorowa nostalgia), obiekt lub wydarzenie.
Istnieją dwa różne rodzaje nostalgii, a różnica jest bardzo ważna. Pierwszy rodzaj to pozytywne uczucie, miłe wspomnienie osoby lub rzeczy, które zniknęły lub jakie straciliśmy. Drugi rodzaj to uczucie negatywne. To uczucie bólu z powodu czegoś, czego nie możesz odzyskać, ale masz nadzieję, że powróci.
Istnieje także coś takiego jak zbiorowa nostalgia. O tym opowiemy poniżej.
Nostalgia za ludźmi
Prawdopodobnie pierwszą rzeczą, o której myślisz, gdy chodzi o nostalgię, jest pragnienie ujrzenia bliskiej osoby. Rozstanie, odległość lub śmierć to niektóre rzeczy, które sprzyjają tęsknocie. Ale nostalgia nie jest mniej ważna, gdy jej przedmiotem jest miejsce, a nie osoba.
W języku hiszpańskim jest słowo mówiące o takiej nostalgii, takiej, która łączy w sobie melancholię i tęsknotę za Twoją ojczyzną: “morriña”. Słowo pochodzi z języka galicyjskiego. Mówią, że “morriña” oznacza tęsknotę za krajem, z którego pochodzisz. Oznacza to, że brakuje Ci miejsca, z którego się wywodzisz, bez względu na to jakie rzeczy, przedmioty czy sytuacje przychodzą Ci do głowy w związku z tym.
“Spójrz na moją nostalgię i powiedz mi, co widzisz.”
-Xavier Velasco-
Zbiorowa nostalgia
Jest jeszcze jeden rodzaj nostalgii za sytuacjami lub rzeczami z przeszłości. Nazywa się on zbiorową nostalgią. Oznacza to wspólną tęsknotę za tym, czym było kiedyś społeczeństwo.
W pewnym momencie naszego życia wszyscy słyszeliśmy, jak ktoś powiedział: “w moich czasach wszystko wyglądało inaczej”. Porównanie dwóch różnych okresów czasu nigdy nie jest sprawiedliwe. Pamięć z czasem ulega zniekształceniu, więc możesz skończyć na tęsknocie za przeszłością, która nigdy nie istniała. Twoja selektywna pamięć przypomni tylko zdarzenia, które sprawią, że poczujesz jeszcze więcej nostalgii.
W niektórych częściach świata znaczna część populacji ukrywa w sobie nostalgię za dyktaturą. Mówią o tym, jak wspaniale wówczas bywało. Wzdychają z melancholią, że w dzisiejszych czasach nie ma rządów silnej ręki, pragną silnego, charyzmatycznego przywódcy, który sprawi, że ich naród znów będzie wspaniały.
Ale oczywiście taka tęsknota nie pamięta o ważnych fragmentach przeszłości i teraźniejszości. Nie myślą o poczuciu wolności, jakie zyskali, gdy autorytarny reżim upadł. Nigdy nie wspominają o zbrodniach, które popełniono w przeszłości, za którą tak tęsknią.
“Nie ma gorszej nostalgii niż tęsknota za czymś, co nigdy nie istniało”.
-Joaquín Sabina-
Ci ludzie żyją w swoim własnym małym świecie, totalnym zniekształceniu rzeczywistości. A takie fantazje kończą się gloryfikowaniem przeszłości i ludzi, którzy w niej żyli. Pomyśl o ludziach, którzy czczą okropne postacie historyczne, takie jak Hitler czy Mussolini. Nawet jeśli umożliwili oni swoim społeczeństwom pewien postęp, zbrodnie, które popełnili, powinny w ogóle zniszczyć wszelkie nostalgiczne uczucia.
Nostalgia jako motywacja
Zbiorowa nostalgia, będąc emocją grupową, może silnie kształtować zachowanie grupy. Kiedy dzielisz tęsknotę za określonym światem z większością ludzi w swojej grupie, dużo łatwiej jest działać. A jeśli ta duża grupa chce wprowadzić przeszłość w teraźniejszość, może to przemienić się w przemoc, jeśli inne metody nie zadziałają.
“To dziwny ból: umieranie z nostalgii za czymś, czego nigdy nie doświadczysz.”
-Alessandro Baricco-
Zbiorowa nostalgia może być czasem dobrą prognozą dla zbiorowego działania. Im bardziej intensywne są emocje grupy tym bardziej prawdopodobne jest, że ludzie wyjdą na ulice. Bardziej prawdopodobne będzie wołanie o rzeczy, których pragną, o chwalebną przeszłość. Ale związek z nią nie jest tak prosty, a emocje całkowicie go kontrolują. A w dodatku będą one w większości negatywne.
Wściekłość i pogarda mogą zmobilizować grupę, by skierować ją w stronę innych ludzi. Kiedy jedna grupa odczuwa nostalgię w stosunku do dawnego społeczeństwa i decyduje, że inna grupa jest winna temu, że się to skończyło i powstrzymuje pierwszą przed odzyskaniem przeszłości, negatywne emocje i działania obronne są jeszcze bardziej prawdopodobne.
Działania te mogą mieścić się w granicach norm i prawa, ale mogą też wkroczyć na nielegalne terytorium, takie jak wandalizm lub przemoc.
Zbiorowa nostalgia jako pozytywny czynnik
Ale zbiorowa nostalgia nie musi być negatywna. Jeśli tęsknota dotyczy dawnych pomysłów ludzi na ich kraj, będą musieli pomyśleć o tym, jaki ten kraj naprawdę jest. Albo jeszcze lepiej – pomyślą, czego tak naprawdę im brakuje.
Jeśli ich nostalgia dotyczy wartości takich jak otwartość i tolerancja, wszelkie podejmowane przez nich działania będą miały bardziej liberalne cele. To nie znaczy, że metody, które wykorzystują do osiągnięcia tych celów, będą otwarte i tolerancyjne.
Jeśli masz zdolność kształtowania swojej nostalgii, spraw, by stała się Twoją motywacją do tworzenia lepszego świata. Tęsknij za wolnością, a nie ograniczeniami, tęsknij za różnorodnością, a nie wykluczeniem innych.