Wytrzymałość to niezwykle istotna cecha. Rozumiemy ją jako umiejętność stawiania czoła trudnej sytuacji, która pozwala nam wyjść z niej jeszcze silniejszymi. Wytrzymałość to rezystencja w połączeniu z wyciąganiem wniosków z trudności, jakie przyszło nam znosić. Mamy z nią do czynienia, kiedy problemy przeciągają się w czasie, na przykład w obliczu długotrwałego stresu czy cierpienia.
Wytrzymałość może być poddana próbie w sytuacji, gdy tracimy kogoś bliskiego, dotykają nas kataklizmy, skutki trudnego dzieciństwa i wiele innych.
Z drugiej strony długotrwała rezystencja może czasem doprowadzić do rozwinięcia się stresu pourazowego. Kiedy przeżywamy traumatyczną sytuację, każdy z nas reaguje na swój indywidualny sposób. Również samo zdarzenie postrzegamy zupełnie inaczej, niż inni.
Według D’Alessio, rezystencja emocjonalna, czy też wytrzymałość mają ścisły związek z cechami osobowości, a także z mechanizmami obronnymi rozwiniętymi już w dzieciństwie. Mechanizmy te pozwalają znosić trudności przez długi czas nie dopuszczając jednocześnie do wystąpienia zaburzeń psychicznych.
Wytrzymałość z neurobiologicznego punktu widzenia
Mózg stanowi centrum systemu biologicznego odpowiedzialnego za wytrzymałość. Reguluje on mechanizmy neurobiologiczne, psychiczne i poznawcze danej osoby występujące w stresujących sytuacjach. Mózg działa w sposób niezwykle dynamiczny, a dzięki swej neuroplastyczności może modyfikować strukturę funkcjonowania.
Regenerowanie neurogenezy w zawoju zębatym oraz wewnętrzna przebudowa hipokampu to podstawowe zmiany, do których dochodzi w strukturach związanych z wytrzymałością. Mogą one wykazywać zbyt dużą aktywność, jeśli duży poziom stresu utrzymuje się zbyt długo.
Czynniki odpowiedzialne za to, że każda osoba reaguje w inny sposób na potencjalnie stresujące sytuacje mają różną naturę. Należą do nich czynniki genetyczne, zależne od sytuacji, zależne od tworzonych więzi i inne.
U osób cechujących się wysoką wytrzymałością zmienne czynniki biologiczne i genetyczne pokrywają się ze zmiennymi środowiskowymi i wynikającymi z wyuczonych sposobów postępowania.
Właśnie to sprawia, że potrafią one skutecznie rozwiązywać określone problemy. Dzieje się to między innymi w celu uniknięcia różnego rodzaju zaburzeń psychicznych. Nie można więc mówić o jednym konkretnym czynniku, który miałby decydować czy dana osoba jest odporna, czy nie.
Czynniki mające wpływ
Istnieje mnóstwo czynników mających wpływ na sposób stawiania czoła problemom, jakie nas spotykają. Na przykład większą odporność na sytuacje stresujące wykazują osoby, które wychowały się w rodzinie, w której matka okazywała duży stopień opiekuńczości i zainteresowania.
Stres jest mechanizmem fizjologicznym nieodzownym do tego, by organizm podejmował niezbędne działania. Dzięki niemu organizm może również odpowiednio reagować na sytuacje stanowiące zagrożenie. Jednak jeśli zwykły stres przeradza się w stres chroniczny, zaczyna powodować w mózgu zachodzenie szkodliwych zmian. Organizm jest wtedy stale wystawiony na działanie kortyzolu i adrenaliny.
Innym czynnikiem, który wpływa na naszą odporność jest to, czego nauczyliśmy się w dzieciństwie. Wyuczony sposób reagowania na przytrafiające się trudności już od wczesnego dzieciństwa działa na korzyść bądź ogranicza ostateczną wytrzymałość na stres.
Przeciwności traktuj jako trening
Wytrzymałość nie tylko pozwala nam na spokojnie podchodzić do poważnych problemów, które u innych osób wywołują chroniczny stres bądź zaburzenia psychiczne.
Charakteryzuje się również tym, że zdobywamy się na wysiłek, który wynika z negatywnego doświadczenia. Uznajemy je, a doświadczenie, które zdobywamy rozwiązując dany problem zmienia nas raz na zawsze. Dany problem staje się nam znany i nigdy nie zapomnimy sposobu na jego rozwiązanie.
Sytuacje traumatyczne zawsze znajdują odbicie w naszym życiu. Najważniejszym zadaniem, które przed nami stawiają jest nauczenie się transformowania bólu w siłę, która pozwoli nam pokonywać owe przeciwności i zmierzać naprzód. Na przykład wiele ofiar kataklizmów generuje w ten sposób tak wielką energię, że zamiast się załamywać, stają się tymi, którzy pomagają osobom znajdującym się w podobnym położeniu.
Zaakceptowanie, że nie możemy zmienić tego, co się wydarzyło, że nie zawsze możemy mieć pełną kontrolę nad sytuacją, stanowi doskonałą strategię. Pozwala ona skutecznie pokonać różnego rodzaju przeciwności. Kolejną jest odważne proszenie bliskich o pomoc. Jest ona szczególnie skuteczna zwłaszcza wtedy, gdy zdobyli już oni doświadczenie w podobnej sytuacji. Wiara w to, że jesteśmy zdolni wyjść zwycięsko nawet z najcięższych opresji, to najważniejsza z nich.