Wykrycie demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

W przypadku pojawienia się oznak zaburzeń poznawczych ważne jest, aby udać się do wyspecjalizowanych specjalistów. Zatem wykrycie demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej może być kluczem do opóźnienia przebiegu choroby i utraty autonomii. Na przykład w przypadku upośledzenia funkcji poznawczych może to oznaczać spowolnienie jego postępu.

Według tego, co mówi Pastor i in. (2003) zbyt późne wykrycie demencji ma konsekwencje dla jakości życia pacjentów i ich rodzin. Z drugiej strony zaobserwowane objawy mogą być konsekwencją niektórych zaburzeń przejściowych, dlatego ważne jest postawienie właściwej diagnozy różnicowej.

Co daje wczesne wykrycie demencji?

Z tego powodu, zgodnie z cytowanym autorem, wczesna diagnoza ułatwia identyfikację etiologii. To z kolei pozwala na wyleczenie niektórych odwracalnych demencji. Ułatwia także zastosowanie na czas środków farmakologicznych i behawioralnych, których skuteczność w utrzymaniu funkcji poznawczych została udowodniona.

Ponadto, wczesne wykrycie demencji pozwala rodzinie stopniowo dostosowywać się do nowej sytuacji. Ponieważ zmiana, której będzie doświadczać osoba chora i jej otoczenie, nastąpi w sposób nagły, możliwość stopniowej asymilacji choroby stanowiłaby także okazję do zmniejszenia stresu.

„O wiele ważniejsze jest wiedzieć, która osoba ma chorobę, niż jaką chorobę ma dana osoba”.

-Hipokrates-

Znaki i symptomy ostrzegawcze

Według Arenillas i in. (2018), znaki alarmowe, które możemy zaobserwować, można podzielić na poznawcze, behawioralne oraz psychologiczne i funkcjonalne. Zatem głównymi objawami poznawczymi, które ułatwiają wykrycie demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, byłyby:

• Problem z zapamiętywaniem ostatnich zdarzeń, tras lub nazw. Ponadto zapominanie treści przekazów informacyjnych i powtarzalne formułowanie tych samych pytań.
• Trudności z przystosowaniem się do zmian.
• Trudności w znalezieniu właściwych słów.
• Zwiększona trudność wykonywania zadań i czynności wymagających organizacji i planowania.

Natomiast główne objawy behawioralne lub psychologiczne, które ułatwiają diagnozowanie demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, to:

• Zmiany osobowości i nastroju.
• Apatia lub brak motywacji i inicjatywy.
• Zaburzenia zachowania
• Obecność objawów psychiatrycznych u osób, u których wcześniej to nie występowało.

Z kolei głównymi objawami funkcjonalnymi, które ułatwiają wykrycie demencji na etapie podstawowej opieki zdrowotnej, są:

• Trudności w wykonywaniu zadań związanych z nawykami w domu, pracy lub czasie wolnym.
• Zmniejszenie lub zaniechanie higieny osobistej i dbania o siebie.
• Rezygnacja z pracy lub zajęć towarzyskich.
• Problemy z posługiwaniem się pieniędzmi.

Ocena i wykrycie demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

Pierwszej profesjonalnej pomocy, której potrzebuje osoba z objawami zaburzeń poznawczych, zwykle udziela lekarz ogólny. Tak więc na początku, aby zająć się danym przypadkiem, lekarz przede wszystkim przeprowadza dokładny wywiad. Innymi słowy, „przesłuchuje” pacjenta i osoby z jego otoczenia, aby poznać objawy, które przedstawia, a także jego historię medyczną.

Podczas tego wywiadu lekarz systematycznie zbiera dane, które pozwolą mu opracować patografię, czyli historię i dokładny opis choroby (Redondo, V. 2017). Miedzy innymi historia ta obejmuje, w jaki sposób i kiedy rozpoczęła się choroba, jak ewoluowała według obserwatorów, czy zauważono zmiany osobowości i / lub zachowania itp.

Dlatego ostatecznym celem tego pierwszego testu jest postawienie hipotezy diagnostycznej.

Protokół wykrywania demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej

Pastor i in. (2013) opisuje go w książce Kluczowe elementy do wykrywania i wczesnej interwencji w demencji w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Według tego źródła, specjalista podstawowej opieki zdrowotnej powinien zebrać następujące informacje:

• Po pierwsze, historia osobista i rodzinna: przypadki z zakresu neurologii, patologii naczyniowej, infekcje i urazy czaszki lub mózgu, a także patologiczne zaburzenia psychiatryczne, choroby współistniejące i zażywanie narkotyków.
• Wykonuje również pełne badanie fizykalne.
• Z drugiej strony, powinien przeprowadzić różne badania uzupełniające: badania analityczne, badania neuroobrazowania, poznawcze badania przesiewowe, ocenę czynnościową i neuropsychiatryczną.

Ponadto, gdy lekarz pierwszego kontaktu dokona wszystkich powyższych czynności, powinien rozważyć skierowanie sprawy do różnych wyspecjalizowanych oddziałów służby zdrowia takich, jak:

• Neuropsychologia
• Psychiatria
• Geriatria

Celem tego skierowania byłoby potwierdzenie określonego rodzaju demencji. Ale te bardziej wyspecjalizowane jednostki przeprowadzą również szczegółowe badania, które ułatwią wdrożenie najbardziej wskazanego leczenia.

Krótko mówiąc, aby możliwe było wczesne wykrycie demencji niezbędne jest kompleksowe i spersonalizowane podejście do pacjenta. W tym sensie opieka wielodyscyplinarna i interdyscyplinarna ma bardzo duże znaczenie. Przede wszystkim liczy się to w sytuacjach, które mogą w sposób intensywny wpłynąć na życie pacjenta i opiekunów.