Unieważniający rodzice zwiększają ryzyko zaburzeń psychicznych u swoich dzieci

Rodzice, którzy unieważniają emocje swoich dzieci, krytykują i utrudniają budowanie ich tożsamości, są często źródłem pojawienia się wysoce upośledzających stanów klinicznych, takich jak zaburzenie osobowości typu borderline w wieku dorosłym.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 15 maja, 2023

W życiu można mieć wiele przywilejów. Nie wszystkie wiążą się z korzyścią finansową. Jeden z najważniejszych rodzajow jest związany ze sferą emocjonalną. Dorastanie w środowisku rodzinnym, w którym rodzice nieustannie zapewniają swoim dzieciom bezpieczeństwo, miłość i uznanie, jest największym darem. To sposób nie tylko na uszczęśliwienie dzieci, ale także na ochronę ich zdrowia psychicznego. Unieważniający rodzice mogą mieć ogromny wpływ na ten obszar.

Psycho-emocjonalne odżywianie i wzmacnianie dziecka powinno być obowiązkiem rodziców, a nie przywilejem najmłodszych. Często obserwuje się jednak pewien brak ostrożności w tej kwestii, a luki i zmiany w relacji mogą mieć poważne konsekwencje. Unieważnienie rodzicielskie wiąże się z późniejszym rozwojem więcej niż jednego problemu psychologicznego.

Wyraźne odrzucenie wydarzeń i sytuacji, które mają miejsce w wymiarze emocjonalnym dzieci, jest niezwykle intensywnym źródłem psychicznej udręki. Oznacza to, że ich poczucie siebie i swojej tożsamości jest zniekształcone. Co więcej, wmawia się im, że wiele z ich potrzeb jest niewłaściwych. Nikt nie powinien dorastać w takiej dynamice rodzinnej. Rodzicielstwo oparte na bezpiecznym przywiązaniu i właściwej uwadze emocjonalnej jest prawem każdego dziecka.

Unieważniający rodzice: jak się zachowują?

Unieważnienie emocjonalne to mechanizm, który jedna osoba wywiera na drugą poprzez odrzucenie, pomniejszenie lub jawną manipulację jej uczuciami. Niestety, jest to dynamika, która często pojawia się w wielu naszych relacjach z innymi, czy to w sferze rodzinnej, relacyjnej, czy nawet przyjaźni.

Jednak w żadnym typie więzi dbanie o walidację emocjonalną nie jest tak ważne, jak w wychowaniu i edukacji dzieci. Rozpoznanie ich potrzeb, emocji i uczuć bez osądzania i krytykowania sprzyja ich rozwojowi psychoemocjonalnemu. Wpływa to również na ich tożsamość. Gdy nasi najmłodsi są zrozumiani i docenieni, udaje im się zaistnieć na świecie.

Posiadanie unieważniających rodziców jest źródłem wielu zaburzeń psychicznych. Badanie przeprowadzone przez University of Washington (USA) podkreśla, w jaki sposób unieważniający rodzice są związani z pojawieniem się samookaleczeń w okresie dojrzewania. Ponadto w ostatnich latach przeprowadzono badania dotyczące większej liczby konsekwencji unieważnienia rodzicielskiego.

Najpierw wyjaśnimy, w jaki sposób tworzy się mechanizm unieważniania rodzicielskiego.

Kara za wyrażanie potrzeb

Lęk, niepokój, zmartwienie, domaganie się uwagi… Dzieci wyrażają swoje potrzeby poprzez zachowania, które czasami mogą być wyczerpujące dla rodziców. Ale jeśli nie rozumiemy, co kryje się za zachowaniem naszych dzieci, będziemy im umniejszać, zaniedbywać je i odmawiać najbardziej odpowiedniej reakcji w tej sytuacji.

Wielu opiekunów decyduje się na karę: krzyk, który paraliżuje dziecko. Lub, w najgorszym przypadku, klapsa. Jednak kara fizyczna, która ma na celu kontrolowanie negatywnego zachowania, ma poważne konsekwencje i należy o tym pamiętać. Edukacja oparta na strachu i bólu potęguje poczucie niepokoju i winy.

Minimalizowanie: to, co czują, nie jest ważne

Technika minimalizacji jest najczęstszym zasobem używanym przez unieważniających rodziców. Dorośli często pamiętają pewne zwroty, komentarze lub postawy tego ze swojego dzieciństwa. Odrzucają emocje, które ich dziecko odczuwa w danym momencie, bagatelizując je i nie odnosząc się do problemu, który za tym stoi.

„Nie płacz, to nic”, „Nie złość się, bo to nie ma znaczenia”, „To tylko zabawka, nieważne, że się zgubiła” czy nawet „Nie smuć się, są o wiele poważniejsze rzeczy w życiu ” to sposoby na unicestwienie psycho-emocjonalnego doświadczenia każdego dziecka. Nienadawanie znaczenia i odrzucanie tego, co najmłodsi czują, sprawia, że wierzą oni, że ich emocje i problemy są nieistotne.

Emocjonalny gaslighting

Praktyka rodzicielskiego gaslightingu polega na świadomej zmianie tego, co czuje dziecko, w celu uzyskania nad nim władzy. W tym przypadku jego emocje są nie tylko unieważniane, ale także zniekształcane, przez co maluch wierzy, że coś jest z nim nie tak.

Dzieci są również skłonne uwierzyć, że to, co im się przydarza lub czego potrzebują, to coś innego. Oto kilka przykładów tego zjawiska:

• Jesteś bardzo wrażliwym i słabym dzieckiem.
• Zawsze przesadzasz. Nie da się z Tobą żyć.
• Tak naprawdę nie jesteś głodny, jesteś zmęczony.
• Nie masz się o co złościć, oo prostu się nudzisz.
• Zamknij się. Nie masz powodu do płaczu, jesteś po prostu rozpieszczony.

Zaburzenie osobowości typu borderline i unieważniające rodziny

W niedawnym badaniu przeprowadzonym przez dr Stephanie Lee i współpracowników z National University of Singapore wykazano, że w wielu przypadkach zaburzenia osobowości typu borderline przyczyną są unieważniający rodzice. Dane po raz kolejny potwierdzają, że stan ten zawsze wiąże się z traumatycznymi wydarzeniami, które miały miejsce w dzieciństwie.

Naukowcy twierdzą, że zaburzenie osobowości typu borderline można lepiej zrozumieć na podstawie modelu biospołecznego. Innymi słowy, dorastanie w niedostosowanym środowisku społecznym może być druzgocące. Jeśli jednak dziecko od najmłodszych lat wykazuje również większą impulsywność i wrażliwość emocjonalną, istnieje ryzyko, że rozwinie się ono w problem psychiczny.

Zasadniczo przypomina nam to, jak decydujące jest, aby rodzice wiedzieli, jak kierować swoimi dziećmi w każdym emocjonalnym wyzwaniu. Wiemy, że wychowanie dziecka nie jest łatwym zadaniem. Ale promowanie dzieciństwa opartego na bezpieczeństwie i dbałości o każdą ich potrzebę buduje solidny fundament dla dorosłego, którym mają się stać.

Dlatego rodzice muszą upewnić się, że emocjonalnie potwierdzają swoje dzieci, aby zapewnić im osiągnięcie szczęśliwszej dojrzałości lub przynajmniej gotowość do stawienia czoła każdemu istotnemu wyzwaniu w ich życiu.