Czy wiesz, czym jest szczęście? Potrafisz je zdefiniować? Czy wiesz, jak je osiągnąć? Zapewne wiele razy zdarzyło Ci się nad tym rozmyślać, w samotności lub w gronie znajomych. Możliwe też, że nie doszedłeś do żadnych konstruktywnych wniosków. Niezależnie od tego, postaramy się podać Ci dzisiaj pomocną dłoń.
Od dziesięcioleci psychologowie koncentrują się na negatywnych aspektach człowieka, takich jak choroby czy różnego rodzaju dolegliwości i zaburzenia. Jednak w ostatnich latach nowa dziedzina nauki, której nazwa w zasadzie mówi sama za siebie, czyli “psychologia pozytywna” bardziej skupia się na pozytywnych cechach i walorach ludzi. Przykładem tego jest na przykład szczęście.
Poczucie humoru, uczucia, prężność, odporność, miłość, harmonia czy wdzięczność to stany psychologiczne i emocjonalne, które pomagają nam osiągnąć nasze cele i czynią nas nośnikami pozytywnych emocji. Ale ile jest tych emocji i jak intensywnie powinniśmy je czuć, żeby uznać je za szczęście?
Przyjrzymy się temu zagadnieniu i postaramy się sformułować odpowiedź na to pytanie już za chwilę, w dalszej części naszego dzisiejszego artykułu. Zapraszamy do lektury!
Pozytywne emocje: główny element, z którego składa się szczęście
Niektórzy autorzy definiują pozytywne emocje jako te, w których przyjemność lub dobrostan przejmują nad nami inicjatywę. Pozwalają nam kultywować mocne cechy charakteru i cnoty osobiste. A te zawsze prowadzą do pożądanego efektu końcowego, jakim jest szczęście.
Jednak klasyfikowanie emocji i dzielenie ich na pozytywne lub negatywne wiąże się ze sporym ryzykiem. Na przykład smutek nie zawsze musi mieć tak negatywną konotację. Uczucie smutku z powodu utraty bliskiej osoby, oprócz tego, że jest w pełni naturalnym zjawiskiem, jest adaptacyjne, konieczne i pokazuje dojrzałość osoby, która go odczuwa. Chociaż tego typu emocje nie zawsze są szkodliwe, są jednak nieprzyjemne. Doświadczanie ich często stawia nas w niepożądanym stanie emocjonalnym.
Jak możemy zdefiniować “szczęśliwą osobę”?
Szczęście to stan umysłu, stan emocjonalny i stan psychiczny. Ale jak możemy zdefiniować osobę szczęśliwą? Możemy spojrzeć na jej emocje i stopień przyjemności lub niezadowolenia, który odczuwa.
W terminologii eudajmonicznej (obejmującej “szczęście” same w sobie) najszczęśliwszymi ludźmi nie są ci, którzy doświadczają przyjemnych emocji w bardziej intensywny sposób, ale rzadko. Zamiast tego są to osoby, które często mają pozytywne emocje o umiarkowanej intensywności. Niezwykle intensywne chwile zadowolenia, nawet dla najszczęśliwszych ludzi oznaczają dodatkowe szczęście. Tak więc szczęście wiąże się z poczuciem wewnętrznego spełnienia i psychologicznego dobrego samopoczucia.
Jeśli zapytamy ludzi wokół nas, czy są naprawdę szczęśliwi, prawdopodobnie wspomną konkretne wydarzenia, które sprawiły, że poczuli oni chwilową ekstazę. Na przykład narodziny dziecka lub wnuka, zakup nowego domu lub wygrana w loterii to wydarzenia, które zazwyczaj wiążą się z chwilami radości, satysfakcji i spełnienia. Ale strzeż się czyhającej tutaj pułapki! Tego typu zdarzenia nie zdarzają się często. Dlatego opieranie swojego szczęścia na nadziei na nadzwyczajne wydarzenia może zakończyć się niepowodzeniem.
Jednak ogólnie rzecz biorąc mówimy tutaj o ludziach, którzy lubią często występujące umiarkowane emocje pozytywne o umiarkowanej intensywności.
Ciągłe zmiany czynią nas nieszczęśliwymi ludźmi
Szukanie wzniosłości lub przyjemności w sposób ciągły i w każdym aspekcie życia prowadzi nas do błędnych wniosków. Nawet wtedy gdy osiągamy pożądane przez nas rezultaty. Ludzie, którzy chcą odnaleźć “pełne, absolutnie szczęście lub maksymalną przyjemność” przez cały czas mają tendencję do wielokrotnego i kompulsywnego zmieniania partnerów lub swoich codziennych rodzajów aktywności. Nie angażują się w długotrwałe relacje przyjaźni lub zawodowe.
Żyją w oparciu o ideę, jaką mają w głowie. Brzmi ona, że “to ciągle za mało” i “zawsze trzeba rozejrzeć się za czymś lepszym”. To właśnie nieustanne poszukiwanie doskonałości i uzależnienie od zmian sprawia, że są oni z reguły pełni desperacji i po prostu znudzeni.
Jednak nie należy mylić chwil poszukiwania maksymalnego poziomu dobrostanu i samopoczucia z negacją możliwości odczuwania szczęścia. Wielu ludzi nie akceptuje tych chwilowych “uderzeń” zapewniających szczęście, ponieważ myślą oni, że życie musi zawsze mieć równowagę (“karma”). Ma ono być oparte zawsze na prawie przyczyny i skutku, w którym dobro zawsze idzie za złem.
Coś podobnego dzieje się z doświadczeniami, które powodują wiele przyjemności. Doświadczanie skrajnego entuzjazmu może być wadą, jeśli porównuje się z innymi pozytywnymi doświadczeniami. To jest coś, co jest przyjemnym wydarzeniem w chwili obecnej, to jednak może stać się zupełnie przeciętną sytuacją, gdy przeciwstawimy ją jakiemuś spektakularnemu wydarzeniu z naszej przeszłości. Nie zapominajmy, że odziedziczyliśmy sposób myślenia, który kojarzy przyjemność i szczęście – szczególnie intensywną przyjemność – z grzechem.
Kobiety są o wiele bardziej emocjonalne niż mężczyźni
Między mężczyznami i kobietami występują również różnice w sposobie ekspresji i odczuwania emocji. Różne badania wykazały, że kobiety doświadczają większej liczby emocji o większej częstotliwości i intensywności niż mężczyźni. Jeśli chodzi o negatywne emocje, to kobiety odczuwają więcej strachu i smutku niż płeć przeciwna.
Interesujące jest przeanalizowanie, ile przypadków kłótni i sporów w związkach dotyczy skarg na zachowanie drugiej strony. Obejmują one między innymi to, że mężczyźni nie wyrażają wystarczająco dużych ilości emocji, a także to, że jak kobiety są zbyt emocjonalne. Na przykład “nigdy Cię nie zrozumiem, jeśli nie powiesz mi, jak się czujesz” lub “nie jest tak źle, jesteś zbyt przewrażliwiona”.
Dlatego też świadomość, że mężczyźni nie wyrażają swoich emocji, ponieważ dosłownie nie doświadczają ich tak często lub tak intensywnie, jak kobiety, może pomóc nam spotkać się w środku drogi. A to z kolei może pomóc nam w zrozumieniu i rozwiązywaniu wielu z pozoru trudnych konfliktów.
Jak zapewnić sobie szczęście?
Kiedy osiągamy postawiony przed sobą cel, odczuwamy także sporą satysfakcję. Ale jeśli nie wiemy, jak sobie z tym poradzić, może to być uczucie natychmiastowe i chwilowe. Może także zniknąć z ogromną prędkością. Na przykład radość z otrzymywania podwyżki może zostać zepchnięta na dalszy plan, jeśli zużyjemy dużo czasu, aby znaleźć miejsce parkingowe dla naszego samochodu i pozwolimy sobie w tym momencie na odczuwanie negatywnych emocji i złości z tego powodu.
Aby osiągnąć szczęście i utrzymać stałe emocje o umiarkowanej intensywności, każde wydarzenie musi mieć należne sobie znaczenie. Spokój, równowaga, roztropność i względność to kluczowe aspekty właściwego zarządzania naszymi uczuciami, takimi jak szczęście.