Psychologia transpersonalna jest jedyną szkołą psychologii, która bada procesy, jakie wykraczają poza indywidualną tożsamość i stany świadomości. W tych ramach przedmiotem studiów jest na przykład świadomość transpersonalna oparta na trzech szerokich kategoriach rozwojowych: pre-ego, ego i transpersonalne lub trans-ego. Ta ostatnia jest uważana za najwyższy ludzki potencjał.
Psycholog transpersonalny Ken Wilber opracował te spektrum modelu świadomości. Opisał to jako proces wewnętrznego rozwoju, który prowadzi do rozwoju cechy określanej jako świadomość transpersonalna.
W skrócie świadomość transpersonalna jest stanem umysłu, który umożliwia ludziom połączenie się i zjednoczenie ze swoim otoczeniem.
Wykorzystując pracę Wilbera jako punkt odniesienia, wielu transpersonalnych psychologów studiuje psychopatologię w odniesieniu do poziomu transpersonalnej świadomości pacjenta (przed ego lub trans-ego). Psychiatria konwencjonalna nie bierze tego pod uwagę, jeśli chodzi o leczenie pacjentów.
Czym jest świadomość transpersonalna?
Ta poddziedzina psychologii dowodzi, że nasz normalny stan świadomości, w którym jesteśmy gdy jesteśmy przebudzeni, jest tylko jednym rodzajem ludzkiej świadomości. Transpersonalna psychologia dowodzi, że istnieje więcej stanów świadomości, które są oddzielone od siebie w bardzo subtelny sposób.
„To tak jakby nasza codzienna świadomość była tylko nieznaczącą wyspą, otoczoną rozległym oceanem nieoczekiwanej i niezbadanej świadomości, której fale nieustannie biją nad rafą barierową naszej normalnej świadomości, aż całkiem spontanicznie mogą się przebić, zalewając naszą wyspę świadomości dzięki znajomości rozległej, w dużej mierze niezbadanej, ale intensywnie prawdziwej domeny świadomości nowego świata.”
–Ken Wilber–
Wilber nazwał tę świadomość i zrozumienie „świadomością jedności”. W rzeczywistości, ta koncepcja istnieje od wieków pod różnymi nazwami. Niektórzy nazywają to oświeceniem, nirwaną lub satori. W tym stanie umysłu badani doświadczają siebie poza racjonalną (tożsamością transpersonalną) i czują, że są jednością ze wszechświatem. Znajdują się w stanie świadomości jedności.
Model świadomości transpersonalnej
Spektrum modelu świadomości Wilbura jest modelem hierarchicznym. Każda z trzech kategorii ma własne poziomy:
- Poziom pre-ego charakteryzuje się instynktami somatycznymi i impulsami. Są to impulsy emocjonalne i seksualne oparte na prostej percepcji i uczuciach. Badacze świadomości transpersonalnej nazywają ten poziom „przedosobowym” i mają trzy poziomy lub etapy:
- Zmysłowo-fizyczny.
- Fantazmatyczno-emocjonalny.
- Reprezentacyjny (dla umysłu).
- Poziom Ego. Osiągasz poziom ego po przekroczeniu poziomu pre-ego, głównie poprzez poziom internalizacji. Jean Piaget nazwał to „zmniejszeniem ego”. Innymi słowy, osiągnięcie wyższego poziomu rozwoju oznacza możliwość przekroczenia własnego punktu widzenia i znalezienia wyższego. Ten poziom, zwany również poziomem osobistym ma trzy poziomy, które są zorganizowane hierarchicznie:
- Rola umysłu.
- Formalna refleksja.
- Logiczna wizja (lub Centaur).
- Stan trans-ego. Ten stan rozwija się również w trzech etapach.
- Poziom psychiczny: jest to kulminacja osobistego poziomu logicznej wizji. Charakteryzuje się także wzrostem percepcji i zdolności zwykłego umysłu.
- Subtelny poziom: jest to średni poziom rozwoju duchowego. Oznacza to rozwój osobistego Boga, archetypów i prawdziwego mistycyzmu.
- Poziom przyczynowy: Wilber opisuje ten stan jako uniwersalne, bezforemne „ja”. W słowach Wilbera: świadomość jedności bez granic, wszystko ją przenika. Istota, która jest zasadniczo jednością z Najwyższą Jaźnią.
Koncentracja psychiatryczna
Ogólnie rzecz biorąc, psychiatria konwencjonalna nie wykorzystuje żadnych pojęć z psychologii transpersonalnej do leczenia pacjentów z różnymi psychopatologiami. Dodatkowo, z punktu widzenia psychologii transpersonalnej patologie przejawiające się na poziomie przedosobowym nie są tym samym, co manifestuje się na poziomie transpersonalnym.
Psychologia transpersonalna pojawiła się pod koniec lat 60-tych. Ma jednak starożytnych poprzedników we wschodnich tradycjach filozoficznych. Ponadto jest częścią programów podyplomowych i niezliczonych projektów badawczych na jednych z najbardziej prestiżowych uniwersytetów na świecie.
Mimo to, ta interesująca szkoła psychologii nie jest jeszcze dobrze znana wielu specjalistom z dziedziny psychologii.