Skutki dorastania w dysfunkcyjnej rodzinie
Z reguły środowisko rodzinne to miejsce, w którym uczymy się interakcji z innymi. Jakie więc mogą być skutki dorastania w dysfunkcyjnej rodzinie? Jakie ma to konsekwencje dla dzieci?
Każda rodzina jest wyjątkowa pod względem interakcji jej członków. Podczas gdy niektóre rodziny zapewniają dzieciom miłość, czułość i bezpieczne środowisko, wiele innych zachowuje nieprzydatną dynamikę, która negatywnie wpływa na osobowość dorastającego dziecka.
Zdrowe rodziny to takie, w których dziecko czuje, że jest bezpieczne, chronione i wolne. Szanuje się jego granice, docenia wyjątkowość i zaspokaja potrzeby. Z drugiej strony, rodziny dysfunkcyjne charakteryzują się dynamiką, w której rodzice wielokrotnie i konsekwentnie zaniedbują swoje dzieci, wywołują w nich traumę emocjonalną i traktują je w sposób lekceważący.
Rodziny, które nie generują bezpieczeństwa
Żadne dzieciństwo nie jest idealne. Dorastanie w dysfunkcyjnej rodzinie może powodować rany, które są tak głębokie, że bolą dzieci do końca życia. Co zatem definiuje dysfunkcję i skąd wiesz, czy Twoja rodzina pasuje do tej klasyfikacji?
Dorastanie w dysfunkcyjnej rodzinie może oznaczać wiele rzeczy. W większości przypadków dom jest niestabilny i pełen konfliktów. Często zdarza się nadużywanie, zaniedbanie i uzależnienie od narkotyków lub alkoholu, które powodują codzienne cierpienie dziecka.
Rodzaje rodzin
Dysfunkcyjne rodziny tworzą środowiska, które są postrzegane jako chaotyczne i niepewne, ponieważ jeden z rodziców często zachowuje się w nieprzewidywalny i niewłaściwy sposób. Dzieci dorastające w dysfunkcyjnych rodzinach nie mają kontroli nad swoim toksycznym środowiskiem domowym.
Większość dysfunkcyjnych domów to połączenie dwóch lub więcej z następujących niezdrowych dynamik:
- Chaotyczne domy. Rodzice często są nieobecni i zachowują się w nieodpowiedzialny sposób. Są zajęci własnym życiem i zaniedbują potrzeby swoich dzieci.
- Rodziny o wysokim konflikcie. Między rodzicami lub między dzieckiem a rodzicami jest stały konflikt. Dzieci w tego rodzaju rodzinach dorastają w poczuciu niepewności, w ciągłym stresie i niezdolności do tworzenia więzi emocjonalnych.
- Domy z patologicznymi rodzicami. Jeden z rodziców lub oboje rodzice są patologiczni. Oznacza to, że mają zaburzenia osobowości lub nastroju. Alternatywnie mogą cierpieć z powodu nadużywania alkoholu lub narkotyków.
- Domy z dominującym rodzicem. Jeden z rodziców jest dominujący i nadmiernie kontrolujący oraz ignoruje potrzeby i uczucia swojego partnera i dzieci. Zaróno u rodziców, jak i u dzieci, rozwijają się stłumione negatywne i gniewne emocje.
- Gospodarstwa domowe z emocjonalnie zdystansowanymi rodzicami. Tacy rodzice nie wiedzą, jak celowo wyrażać lub tłumić jakiekolwiek emocje. Wynika to zwykle z pewnych środowisk kulturowych. Dzieci w takich rodzinach dorastają z niską samooceną i są równie lub nawet bardziej zdystansowane.
Psychologiczne skutki dorastania w dysfunkcyjnej rodzinie
Dziecku, które dorastało w dysfunkcyjnej dynamice rodzinnej, trudno jest stworzyć zdrowe granice, mieć zdrową samoocenę i budować relacje oparte na szacunku i miłości. Co więcej, często powtarzają wzorce rodzicielskie, których nauczyły się w dzieciństwie, i oddają się autodestrukcyjnym zachowaniom jako sposób ucieczki.
Bóle nadużyć rozbrzmiewają przez dziesięciolecia i mogą zmienić człowieka na całe życie. Czy dorastając, padłeś ofiarą nadużyć lub zaniedbania? Jeśli tak, oto niektóre z długotrwałych skutków, których prawdopodobnie doświadczyłeś.
1. Problemy z zaufaniem
To jedna z najważniejszych kwestii. Kiedy dzieci nie mogą ufać ludziom, którzy dali im życie, dorastają z poczuciem, że nie mogą ufać nikomu.
2. Niemożność ustalenia limitów nadużyć
Dzieci uczą się wybaczać lub ignorować złe zachowania. Ostatecznie dorastają widząc, że ich rodzice, opiekunowie i członkowie rodziny tolerują nadużycia. W związku z tym oczekuje się od nich również, że będą usprawiedliwiać i odrzucać złe zachowanie.
3. Uczenie się, jak nie mówić o problemach i czekanie, aż one wybuchną
Członkowie dysfunkcyjnej rodziny uczą się zamiatać rzeczy pod dywan. Brakuje im umiejętności komunikacyjnych, a ponieważ nikt nie chce rozwiązywać problemów, spędzają mało czasu na interakcji.
4. Problemy z lękiem i depresją
Dorastanie w zmiennych lub nieprzewidywalnych warunkach wpływa na to, jak dzieci radzą sobie ze stresem. Są stale w stanie gotowości, ponieważ nigdy nie wiedzą, co będzie dalej.
Nawet kiedy są dorosłe i mają własny dom, ich mózg jest zaprogramowany do życia w stanie ciągłej czujności. Oznacza to, że ich tryb walki lub ucieczki nie aktywuje się tak szybko, jak u innych, ponieważ ich ciało jest przyzwyczajone do wyższych poziomów hormonów związanych ze stresem, takich jak kortyzol.
5. Bycie kozłem ofiarnym
Prawie zawsze w rodzinie dysfunkcyjnej jest co najmniej jeden rodzinny kozioł ofiarny. Osoba ta jest przyzwyczajona do bycia obarczoną winą za wszystkie problemy rodzinne. Odwraca uwagę od samej dysfunkcji i daje rodzinie sympatię, której pragną w kręgach społecznych.
6. Niewłaściwe zarządzanie finansami
Dzieci, które dorastały w chaotycznym środowisku, być może nigdy nie nauczyły się skutecznie zarządzać swoimi pieniędzmi. Brak pozytywnego przykładu płacenia czynszu i rachunków może mieć na znaczny wpływ na późniejszych dorosłych.
Ponadto niektórym rodzinom dysfunkcyjnym brakuje stabilności ekonomicznej. W związku z tym dziecku trudno jest nauczyć się, jak ważne jest, aby nie wydawać wszystkiego, co ma, na błahe zakupy, nie myśląc o jutrze.
7. Nauka przemocy
Czy słyszałeś kiedyś słowa, że ofiara staje się sprawcą? Niestety to dość częste zjawisko. To dlatego, że osoby te nigdy nie nauczyły się skutecznych sposobów radzenia sobie z konfliktami.
8. Samoleczenie narkotykami i alkoholem
Wiele osób nie wie, jak radzić sobie ze wszystkimi rzeczami, które przydarzyły im się w przeszłości, więc próbują samoleczenia, aby złagodzić ból.
Minusem tego procesu myślowego jest to, że odrętwienie ustępuje, gdy mija odurzenie, ale nadal muszą oni stawić czoła rzeczywistości.
9. Ciągłe cierpienie staje się znośne
Dorastanie wśród ludzi, którzy często się kłócą lub, odwrotnie, unikają komunikacji, uczy dzieci, że konflikty są nieuniknioną częścią relacji.
Chociaż jest to częściowo prawda, a konflikt między ludźmi jest nieunikniony, rodziny dysfunkcyjne uczą niezdrowych i niepewnych sposobów radzenia sobie z konfliktem, który staje się problemem.
Jeśli jesteś rodzicem lub opiekunem i uważasz, że możesz popaść w niektóre z tych dysfunkcyjnych wzorców rodzinnych, możesz przynajmniej zmienić swoje zachowanie.
Aby dowiedzieć się, jak radzić sobie z dysfunkcyjną rodziną lub jak wyleczyć się z niej, szukanie terapii w dorosłości może być drogą naprzód. Rozmawiając z profesjonalistą, w końcu będziesz mieć swobodę przetwarzania swojej przeszłości w bezpiecznej, wolnej od osądów przestrzeni.
Ponadto, robiąc to z kimś, kto jest przeszkolony, odkryjesz, że możesz samodzielnie przerwać krąg zaniedbań, nadużyć lub chaosu. Połączenie terapii indywidualnej i terapii rodzinnej może być korzystne w przełamywaniu tych dysfunkcyjnych wzorców.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Gillis Kaytee. 5 Lecciones que se aprenden de crecer en ambientes disfuncionales.7 de abril de 2022. Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/es/blog/5-lecciones-que-se-aprenden-de-crecer-en-ambientes-disfuncionales.
- Ortiz, D. (2008). La terapia familiar sistémica.
- Ubaidi BAA. Costo de crecer en una familia disfuncional. J Fam Med Dis Prev . Publicado en línea el 30 de septiembre de 2017. doi: 10.23937/2469-5793/1510059.