Każdy z nas ma swoje sekrety, sprawy, o których nie chce rozmawiać i ma do tego zupełne prawo. Niektóre sekrety jednak należą do tych, którymi dzielimy się z rodziną lub z przyjaciółmi. Z drugiej strony w każdym otoczeniu istnieją osoby, które plotkują. Na zewnątrz przypominają białe niewinne owieczki, wewnątrz jednak to jednostki, które karmią się cudzymi sprawami, zupełnie jakby właśnie na tym polegał sens życia.
Osoby takie ponadto mają specyficzną zdolność do kierowania rozmowy na negatywne tory. A kiedy już wytworzą takie toksyczne środowisko, czują się w nim jak ryba w wodzie. Prowokują drażliwe tematy, wzbudzają zaufanie, a następnie zdobyte informacje skrzętnie wykorzystują za naszymi plecami.
Choć takie zachowania nie powinny uchodzić kary, nie zmienia to faktu, że towarzyszą ludzkości już od samego początku, od dzieciństwa. Plotkowanie stanowi część naszej biologicznej tożsamości, jako jednostek społecznych. Dokładniej wyjaśniono ten mechanizm między innymi dzięki badaniom, których wyniki opublikowano na łamach czasopisma “Scientific American”.
“Czego nie widziały Twoje oczy, tego niech nie opisują Twoje usta.”
Również Robin Dunbar, znany brytyjski antropolog, psycholog i biolog rozwinął teorię, która tłumaczy, że plotkarstwo rozwijało się wraz z rozwojem języka mówionego. Według niego, w miarę jak nasi przodkowie zaczynali tworzyć większe zbiorowiska, rozpoczął się między nimi również większy przepływ informacji.
Nasz mózg został zaprojektowany w celu przeprowadzania analizy danych, dzięki której możliwe jest zapewnienie optymalnego rozwoju pod względem poznawczym. Dlatego tak ważne jest dla nas, by pewne braki informacyjne, które nam towarzyszą, zostały uzupełnione poprzez rozmowę z innymi osobnikami.
Sekrety, komu szczególnie ich nie wyjawiać?
Epikur wyraził się o plotkowaniu jako o naturalnej, choć zupełnie niepotrzebnej przyjemności. Moglibyśmy bez problemu przeżyć całe nasze życie bez zbędnego mówienia na temat innych i nic by się nam nie stało. Nikt, by z tego powodu nie umarł.
Jednakże wprawieni plotkarze żywią coś w rodzaju potrzeby plotkowania, jeśli można to tak nazwać. Plotkowanie wywołuje w nich efekt pocieszenia, który sprawnie uśmierza przeżywane przez nich rozczarowania, odczuwaną pustkę wewnętrzną i osobiste złe samopoczucie. Plotki są dla takich osób czymś w rodzaju przyprawy. Bez nich ich życie wydaje się mdłe.
Poza tym mechanizm biologiczny, który jest po części odpowiedzialny za dzielenie się cudzymi sekretami wywołuje w organizmie pewną ciekawą reakcję chemiczną. Sprawia on, że uwalnia się serotonina, czyli hormon szczęścia. To ułatwia zrozumienie, dlaczego u niektórych osób plotkowanie przybiera postać uzależnienia.
Plotkowanie wzmacnia poczucie przynależności do grupy
Sekret, którym plotkarz dzieli się z innymi pozwala zacieśnić krąg “my”, na podstawie wykluczenia “jego” lub “ich”. W taki sposób dochodzi do wzmocnienia uczucia przynależności do określonej grupy, określonego zachowania w środowisku pracy, szkoły, a nawet w rodzinie.
Poznany sekret dodaje poczucia własnej wartości
Kto poznaje cudzy sekret, wchodzi w posiadanie cennej broni, którą można wykorzystać na różne sposoby. Jeśli zostanie ona odpowiednio wykorzystana może plotkarzowi przynieść wiele korzyści. Jak mawiał Nietzsche, istnieją osoby, które wykazują potrzebę posiadania pewnej rangi, statusu, który by ich wyróżniał od innych. Aby go zdobyć gotowi są nawet na działania wątpliwe pod względem moralnym.
“Potrzebujemy dwóch lat, żeby nauczyć się mówić i jakichś sześćdziesięciu, by nauczyć się czasem nie odzywać”
-Ernest Hemingway-
Plotka i mentalność stada
Tak jak wspomnieliśmy na wstępie skłonność do powtarzania plotek bez głębszego zastanowienia czy dana informacja jest prawdziwa, nastawia umysł na współpracę z innymi. Skoro jedna osoba mówi, oznacza to, że inna słucha. Ta która przyjmuje niesprawdzone wiadomości również nie zastanawia się nad prawdziwością przekazywanej informacji. Kształtuje się więc pewnego rodzaju współpraca.
Jednakże taki rodzaj zachowań powinien być powstrzymywany. Plotkarzy można skutecznie powstrzymać. Pytanie tylko: jak to zrobić?
Psychologiczny aspekt plotki
Plotka jest interesująca często podkoloryzowana, ale rzadko kiedy wnosi coś konstruktywnego. Według badań przeprowadzonych przez London Business School, plotki stanowią aż 70 procent codziennych konwersacji prowadzonych w środowisku pracy. Ilość plotek ma nawet wpływ na to jak ocenia się naszą produkcyjność w pracy.
“Nie wszyscy powtarzają usłyszane plotki, niektórzy je ubarwiają”
Ci, którzy powtarzają szkodliwe plotki wyjawiając przy tym cudze sekrety, w rzeczywistości oddziałują destrukcyjnie na środowisko, w którym się znajdują. Stanowią jedną z podstaw mobbingu w pracy i sprawiają powstawanie dystansu między ludźmi. Przez takie działanie pracodawcy nie mogą w pełni ufać pracownikom i nie mogą efektywnie zarządzać zasobami ludzkimi.
Jak więc odpowiadać, gdy ktoś chce się z nami podzielić zasłyszaną wcześniej plotką?
Jak zatrzymać szkodliwe plotkowanie
Przede wszystkim powinniśmy być w pełni świadomi, że każda plotka kryje w sobie sporą część nieprawdy. Inną regułą jest, że jej powtarzanie wyrządza moralną szkodę tym, kogo ona dotyczy. Jeśli decydujemy się być częścią plotkującego kręgu, najpewniej również staniemy się plotkarzami. Z drugiej zaś strony możemy być tymi, którzy nie będą przekazywać niesprawdzonych informacji dalej.
- Plotki w jakiś sposób mogą jednoczyć. Powinniśmy jednak nauczyć się odróżniać plotki mówiące o “nowinkach” od tych, które powtarza się w celu wyrządzenia komuś krzywdy.
- Naucz się również odróżniać informacje sprawdzone od zwyczajnych przypuszczeń.
- Poinformuj jasno i zrozumiale, że nie będziesz brać udziału w rozszerzaniu szkodliwych informacji na cudzy temat.
- Bądź bardzo ostrożny zanim zdecydujesz się stać się cudzym powiernikiem lub powierzyć komuś swoje sekrety. Lepiej być ostrożnym, niż stać się znanym z plotkowania.
Podsumowując staje się jasne, że takie działanie bardziej widoczne są w miejscach pracy, choć nie brakuje ich również w sąsiedztwie, a nawet w rodzinie. Jednakże dobrze jest być świadomym, że zachowania takie zawsze nam towarzyszą.
Pamiętaj więc, że jeśli nie będziesz słuchać tego, co inni mówią nie sprawdziwszy prawdziwości danej informacji, unikniesz wielu kłopotliwych sytuacji.