Rodzinne lektury a czytanie ze zrozumieniem u dziecka. Jaki mają związek?
Czytanie ze zrozumieniem rozwija się również w wyniku więzi, jaką dziecko nawiązuje z rodziną. Dlatego bardzo ważne jest, aby nauczyć nasze pociechy, co mają czytać i pozwolić im nadawać znaczenie płynącym z lektur historiom.
Mały chłopiec chce się uczyć. Rzeczywistość jest dla niego ciągłym odkrywaniem nowego świata. W całym tym procesie książki, listy i słowa odgrywają fundamentalną rolę, ponieważ mają moc silnego przyciągania uwagi. Niemniej czytanie ze zrozumieniem będzie wymagało pracy i czasu.
Bardzo możliwe, że zdarzyło ci się obserwować małe dzieci, które nie potrafią jeszcze czytać, przed książką wymyślające zawartą w niej historię. Wówczas interpretują rysunki i wyobrażają sobie bajeczne wszechświaty bez ograniczeń wykraczających poza ich możliwości.
Na wczesnym etapie rozwoju dziecko jednak stopniowo uczy się czytać, to znaczy interpretować symbole, które są literami, i które razem tworzą słowa mające dla niego wyraźne znaczenie.
Kiedy dziecko już umie czytać, pojawia się kolejny nowy proces, który nie wszyscy rodzice mają na uwadze: czytanie ze zrozumieniem. Jaką rolę odgrywa rodzina na tym procesie? Jak zobaczymy dalej, jej znaczenie jest na tym etapie fundamentalne.
Czytanie ze zrozumieniem dziecka w środowisku rodzinnym
Badania autorów takich jak Stevenson i Rasinski pokazują, że wkład rodziców w poprawę płynności czytania dzieci na wczesnych etapach nauki czytania jest uzasadniony. Powinni oni wspierać ten proces.
Rasinski i Stevenson badali skutki zaangażowania rodziców w projekt rozwijania płynności czytania. Włączyli członków rodzin uczniów pierwszych klas szkół podstawowych w realizację kursu czytania.
W trakcie eksperymentu badano postępy dzieci o różnych zdolnościach. Wszystkie z nich zostały losowo rozdzielone między grupy eksperymentalne i kontrolne.
Rodzice z dziećmi znajdujący się w grupie kontrolnej wykonywali zadania wspierające. Otrzymali rozkazy i instrukcje od szkół, między innymi by wykonywać sporadyczne, lecz nie systematyczne lektury z dziećmi.
Natomiast dzieci w grupie eksperymentalnej zostały przeszkolone przez swoich rodziców, jak pracować nad rozwojem zdolności czytania. Rodzice korzystali z materiałów wyraźnie zalecanych przez prowadzących i poświęcali codziennie 15 minut na lekturę.
Rola rodziny
Jakie były wyniki przeprowadzonego badania? Uczniowie, którzy w okresie trwania eksperymentu otrzymali szczególną pomoc od swoich rodziców, wykazywali bardziej pozytywne wyniki: aż dwukrotnie większe niż te dzieci, które takiej pomocy nie otrzymały.
Dzieci, którym pomagali rodzice, wykazywały się większą zdolnością rozpoznawania słów, a także robiły to szybciej. Ponadto lepiej rozumiały tekst, czytały płynniej i łatwiej było im się skupić na lekturze.
Dodatkowo należy zaznaczyć, że dzieci, które wzięły udział w badaniu, wykazały się dużym entuzjazmem: doświadczenie to dostarczyło im ogromnej radości. Rzeczywiście zauważyły, że nauczyły się płynniej czytać, łatwiej rozumieją trudniejsze słowa i z każdym nowym czytaniem idzie im coraz lepiej.
Czytanie to najważniejsza rzecz, jaka mi się w życiu przydarzyła.
Jak rodzina może współpracować
Udowodniliśmy już przydatność współpracy rodzinnej jeśli chodzi o poprawę umiejętności czytania ze zrozumieniem u dzieci. Co możesz zrobić z tą wiedzą? Zobaczmy, jaka jest możliwa droga działania:
- Nauczyciel czy prowadzący kurs opracuje formuły komunikacji z rodziną poprzez pouczające notatki, osobisty kontakt i okresowe spotkania, które służą usprawnieniu czytania w domu.
- Rodzice na ogół nie mają dużo wolnego czasu. Dlatego konieczne jest, aby praca na rzecz płynności czytania była ograniczona do około 10-15 minut dziennie, ale konsekwentna.
- Rodzice przechodzą szkolenie i uczestniczą w pokazowych lekcjach, jako że nie są profesjonalnymi nauczycielami. To pozwoli ustalić program rozwoju umiejętności czytania ze zrozumieniem ich dzieci.
- Następnie rodzice otrzymają konkretne materiały do popracowania nad płynnością czytania. Będą to wiersze, piosenki, zagadki wraz z odpowiednim materiałem. Poziom trudności, tak jak i zaawansowania w czytaniu, będzie się stale zwiększał.
- Dobrze jest wykonywać wspólne proste zadania związane z czytaniem, które są przyjemne i krótkie, tak aby wzbudzały zainteresowanie dzieci.
- Nauczyciel powinien przygotować specjalne karty do rejestrowania codziennej pracy, aby rodzice i wychowawcy mogli obserwować rozwój i efekty wykonywanej pracy.
Wiemy już, że związek między rodziną a czytaniem dziecka zachodzi i jest bardzo istotny. Teraz do nas, jako rodziców czy opiekunów dzieci, należy praca we właściwym kierunku, aby promować optymalny rozwój najmłodszych, szczególnie jeśli chodzi o naukę czytania ze zrozumieniem.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Rasinski, T., Stevenson, B. (2005). The Effects of Fast Start Reading: A Fluency-BasedHome Involvement Reading Program, On the Reading Achievement of Beginning Readers. Kent State University.