Przewlekły ból to stan, który dotyka miliony ludzi na całym świecie. Jakość życia tych ludzi zostaje pogorszona w różnych aspektach, takich jak na przykład codzienny odpoczynek.
Przewlekły ból dotyka prawie 25% populacji. W badaniu z udziałem 5000 osób 43% ankietowanych zgłosiło, że w ostatnim tygodniu odczuwało ból, zwłaszcza nóg, pleców lub głowy. Spośród nich 54% zgłosiło długotrwałe, chroniczne dolegliwości, które mają znaczący wpływ na ich życie.
Najczęstszymi przyczynami przewlekłego bólu są artretyzm, reumatyzm i migreny. Aby temu przeciwdziałać, ponad 60% pacjentów zażywa leki przeciwbólowe. Mają one wiele skutków ubocznych, gdy spożywane są w dłuższej perspektywie. W tym nowe patologie, które dodatkowo pogarszają dyskomfort osób dotkniętych chorobą.
Jak przewlekły ból wpływa na pacjentów?
Cierpienie z powodu przewlekłego bólu znacznie obniża jakość życia. Fakt, że ból występuje codziennie, oprócz samych aspektów fizycznych, generuje istotny dyskomfort psychiczny. Niektóre z obszarów najbardziej dotkniętych przewlekłym bólem to:
- Jakość snu.
- Życie towarzyskie.
- Zdolności poznawcze.
- Aktywność fizyczna.
- Wydajność pracy.
- Różne codzienne czynności (mycie, zakupy, gotowanie, jazda samochodem, pisanie itp.).
- Większa predyspozycja do zaburzeń psychicznych, takich jak lęk i depresja.
Wszystko to powoduje bardzo ważny stres dla pacjenta. Niestety, w wielu przypadkach długotrwały ból prowadzi do chronicznego stresu.
Przewlekły ból i jakość snu u pacjenta
Jakość snu jest uważana za podstawową zmienną do oceny, czy leczenie przewlekłego bólu jest zadowalające, czy nie. Około 50-70% pacjentów z umiarkowanym lub ciężkim stresem cierpi na jakiś rodzaj zaburzeń snu. Dzieje się tak zwłaszcza u starszych pacjentów. Najczęstsze zaburzenia to:
- Trudności z zasypianiem.
- Budzenie się w nocy z powodu bólu.
- Sen, który nie daje odpoczynku.
- Senność w dzień.
U tych osób przewlekły ból powoduje zły odpoczynek. W konsekwencji występuje przeczulica bólowa, czyli większe odczuwanie bólu. Odczuwanie większego bólu prowadzi do gorszego wypoczynku, więc koło się zamyka i pacjent jest szczególnie poszkodowany.
Wpływ leków przeciwbólowych na sen
Leki podawane w leczeniu przewlekłego bólu łagodzą objawy, ale wpływają negatywnie na jakość snu pacjenta. Wśród najczęściej spotykanych znajdujemy:
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Niesteroidowe leki przeciwzapalne, znane również jako NLPZ, to jedne z najczęściej stosowanych leków przeciwbólowych u dorosłych. Nie tylko zmniejszają stan zapalny, ale także gorączkę, obrzęk i zaczerwienienie. Są przepisywane w celu leczenia przewlekłych problemów zdrowotnych, takich jak zapalenie stawów lub toczeń.
Jak wpływają na sen? NLPZ zmniejszają efektywność snu i zwiększają liczbę nocnych przebudzeń. Wynika to z trzech możliwych głównych przyczyn:
- Zmniejszona synteza prostaglandyn.
- Zakłócenia w uwalnianiu melatoniny.
- Podrażnienie żołądka spowodowane przewlekłym przyjmowaniem leku.
Opioidy
Opioidowe leki przeciwbólowe są bezpieczne, jeśli są przepisane przez lekarza i stosowane przez ograniczony czas. Ich nawykowe spożywanie może powodować uzależnienie, a spożycie w niewłaściwy sposób może doprowadzić do przedawkowania, a nawet śmierci. Z tego powodu są przepisywane przez lekarzy z dużą ostrożnością.
Jak wpływają na sen? Skracają go w fazie REM i cechującej się wolnymi falami mózgowymi, które są niezbędne dla prawidłowego fizjologicznego rozwoju cykli snu.
Kortykosteroidy
Kortykosteroidy to leki przepisywane głównie w celu zmniejszenia stanu zapalnego w chorobach, takich jak zapalenie stawów, astma, toczeń, stwardnienie rozsiane lub niektóre rodzaje raka. Ich ciągłe spożywanie może powodować różne skutki uboczne, takie jak osłabienie kości lub wywołanie zaćmy.
Z tego powodu często przepisuje się je na krótkie okresy. Jak wpływają na sen? W dużych dawkach działają tak samo jak opioidy: ograniczają szybkie ruchy oczu i sen wolnofalowy.
Przewlekły ból i sen – wnioski
Literatura naukowa wskazuje na bezpośredni związek między przewlekłym bólem a zaburzeniami snu. Ból często utrudnia odpoczynek, a brak prawidłowego snu zwiększa odczuwanie bólu.
Należy wziąć pod uwagę, że zmiany strukturalne podczas snu są wieloczynnikowe. Wiek odgrywa ogromną rolę, podobnie jak rodzaj leków przeciwbólowych. Nie należy jednak wykluczać innych zmiennych, takich jak inne współistniejące choroby lub okoliczności zewnętrzne, które osłabiają nocny odpoczynek i zwiększają odczuwanie bólu.
Przepisując lek przeciwbólowy w celu leczenia bólu przewlekłego zaleca się zastępowanie preparatów o szybkim uwalnianiu preparatami o opóźnionym uwalnianiu. Z przeprowadzonych badań wynika, że ten rodzaj leku ogranicza występowanie zaburzeń snu związanych ze środkami przeciwbólowymi.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Calsina-Berna, A., Moreno, N., González, J., Solsona, L. y Porta, J. (2011). Prevalencia de dolor como motivo de consulta y su influencia en el sueño: experiencia en un centro de atención primaria. Atención primaria, 43(11), 568-575. [fecha de consulta 18 de octubre de 2020]. Disponible en: https://doi.org/10.1016/j.aprim.2010.09.006
- Català, E., Reig, E., Artes, M., Aliaga, L., López, J.S. y Segú, J.L. (2002). Prevalence of pain in the Spanish population: telephone survey in 5000 homes. European Journal of Pain, 6(2), 133-140. [fecha de consulta 18 de octubre de 2020]. Disponible en: https://doi.org/10.1053/eujp.2001.0310
- Covarrubias, A., Guevara, U., Betancourt, J.A., Delgado, M.M., Cardona, A.V. y Hernández, J.R. (2005). Evaluación del sueño en el dolor crónico no maligno. Revista Mexicana de Anestesiología, 28(3), 130-138. [fecha de consulta 18 de octubre de 2020]. Disponible en: https://www.medigraphic.com/pdfs/rma/cma-2005/cma053d.pdf
- Mencías Hurtado, A. B., & Rodríguez Hernández, J. L.. (2012). Trastornos del sueño en el paciente con dolor crónico. Revista de la Sociedad Española del Dolor, 19(6), 332-334. [fecha de consulta 18 de octubre de 2020]. Disponible en: http://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1134-80462012000600008&lng=es&tlng=es