Propranolol jest prawdopodobnie najszerzej znanym lekiem stosowanym w leczeniu różnego rodzaju zaburzeń psychologicznych, głównie lęków i fobii społecznych. Jest to również bardzo skuteczny środek zwiotczający, pomagający w przypadkach tachykardii, redukowaniu ogólnego poziomu stresu i nawet nadmiernym poceniu się.
Beta-bloker, jakim jest propranolol jest również przepisywany w leczeniu migreny i uciążliwych bólów głowy. Ale lek ten nawet ma potencjał, aby zapobiec problemom z sercem u osób, które cierpią na dusznicę piersiową.
Na pierwszy rzut oka lek ten może wydawać się “magicznym rozwiązaniem”. Jednak jego mechanizm działania opiera się tylko na jednym bardzo specyficznym aspekcie: bycie beta-blokerem. Aktywny składnik tego leku, substancja od której bierze on zresztą swoją nazwę – propanol – działa jako antagonista adrenaliny i noradrenaliny. Dzięki taki właściwościom wpływa korzystnie na ciśnienie krwi, obniża częstość akcji serca i zmniejsza objawy fizjologiczne związane z lękiem i migrenami.
Propranolol jest zatem klasycznym lekiem beta-blokerowym. Zmniejsza on ciśnienie krwi, stany lękowe i drżenie mięśni (między innymi rąk), a także bóle głowy i migreny.
Propranolol jest jednym z najczęstszych sposobów leczenia fobii społecznej i tremy oraz stresu. Jednak dzisiaj wiemy już, że niektórzy ludzie muszą mieć ten lek pod ręką traktując go niemal jako panaceum na dosłownie wszystko. Za każdym razem, gdy tylko czują strach, niepokój lub mają choćby drobne zmartwienie, biorą opakowanie tego leku i łykają zalecaną dawkę. Albo i większą, „na wszelki wypadek”.
Propranolol a wszelkiego rodzaju fobie społeczne
Kilka lat temu Daily Mail opublikował artykuł, w którym omówiono wpływ propranololu na nasze społeczeństwo. Niektórzy ludzie mają w zwyczaju używać tego leku do maskowania i tłumienia emocji zamiast poprawnego radzenia sobie z nimi. Postanawiają oni powodować swego rodzaju „odrętwienie” reakcji fizjologicznej naszego organizmu wywołanej przez te emocje.
Tacy ludzie uważają, że muszą być w pełni funkcjonalni i zawsze optymalnie przygotowani za wszelką cenę, nawet kosztem swojego własnego zdrowia.
We wspomnianym powyżej artykule omówiono także przypadki kilku osób. Na przykład mamy tutaj przykład Laury Woodward, liczącej sobie 30 lat. Zażywała ona propranolol od czasów, kiedy była nastolatką. Pozwoliło jej to poradzić sobie z sytuacjami wywołującymi u niej silne napady lęku i stres. Były to na przykład spotkania ze znajomymi, branie udziału w egzaminach, prowadzenie samochodu, chodzenie na imprezy, umawianie spotkań itp.
Dr Natasha Bijlani, wyspecjalizowana psychiatra zajmująca się licznymi problemami zdrowia psychicznego w szpitalu Priory w Londynie, twierdzi, że przykład pani Woodward nie jest odosobniony. Na świecie jest naprawdę mnóstwo ludzi, którzy szukają sposobów na leczenie objawów lęku bez pytania o jego przyczynę. Nie zastanawiają się, co mogliby zrobić, aby lepiej reagować na te codzienne sytuacje, wolą po prostu zażyć propranolol i „zapomnieć” o sprawie.
Tak więc, pomimo faktu, że lek ten nie powoduje faktycznego uzależnienia, to jednak ludzie stają się od niego zależni, w innym sensie i na własne życzenie. Relaks i posiadanie większej kontroli nad ciałem jest zawsze pozytywnym i korzystnym zjawiskiem. Jednak jeszcze lepiej jest w pełni rozumieć i umieć zarządzać swoimi własnymi emocjami i stanem umysłu. Dopiero wtedy możesz powiedzieć o sobie, że będziesz w stanie poradzić sobie w każdej sytuacji.
W jakich sytuacjach najczęściej stosowany jest propranolol?
Propranolol to lek, który jest równie skuteczny, co także użyteczny w wielu aspektach. Jak zauważyliśmy już wcześniej, jego głównym działaniem jest hamowanie wydzielania przez nasz organizm hormonów, które pośredniczą w procesie wyzwalania stresu lub stymulowania nadmiernej aktywacji fizjologicznej. Są to przede wszystkim adrenalina i noradrenalina.
Ale warto wiedzieć także o tym, że przeważająca większość właściwości, jakimi cechuje się propranolol koncentruje się na układzie sercowo-naczyniowym. Regulując aktywność współczulnego układu nerwowego, udaje mu się zmniejszyć częstość akcji serca, drżenie mięśni szkieletowych, nadmierne pocenie się i problemy z funkcjonowaniem układu pokarmowego. Propranolol ma korzystny wpływ na wiele różnych dolegliwości. Najpopularniejsze zastosowania tego leku to między innymi:
- U pacjentów, którzy zmagają się z chorobą niedokrwienną serca (zwaną popularnie dławicą piersiową lub dusznicą bolesną) lub przeszli niedawno zawał serca.
- U osób, u których występują chroniczne migreny lub napięciowe bóle głowy. Zastosowanie to wynika z uwagi na właściwości tego leku, jest to bowiem środek skutecznie rozszerzający naczynia krwionośne. Efekt ten może więc skutecznie zapobiegać migrenom.
- Problemy z tarczycą.
- Jaskra (związana z nadciśnieniem).
Efekty uboczne związane ze stosowaniem propranololu
Propranolol jest nie tylko lekiem z grupy psychotropów. Jego zastosowania kliniczne wykraczają poza dziedzinę psychiatrii i, jak możemy wywnioskować z mechanizmu jego działania, są praktycznie niezbędne dla osób zmagających się z chorobami i dolegliwościami układu sercowo-naczyniowego.
Mimo tego nie oznacza to jednak tego, że propranolol nie ma żadnych skutków ubocznych. Niestety ma. Nie możemy więc zażywać go do woli, kiedy tylko tego zechcemy.
Jak w każdym tego typu przypadku przepisywanie i monitorowanie zażywania tego leku powinniśmy zostawić specjalistom. Wynika to z tego, że propranolol może wywoływać także objawy niepożądane i skutki uboczne w przypadkach nieprawidłowego jego stosowania. Spójrzmy na niektóre z najbardziej typowych efektów ubocznych związanych z zażywaniem tego leku, zamieszczone poniżej:
- Uczucie skrajnego zmęczenia.
- Spowolnione tętno.
- Zmiana charakteru snów, szczególnie częste pojawianie się koszmarów sennych.
- Zimne dłonie i stopy (krążenie krwi w kończynach zostaje osłabione, ze względu na niski puls serca).
- Choroba Raynauda: drętwienie i skurcze w palcach, a także ból i uczucie ciepła.
Na koniec musimy ostrzec każdego, kto poświęcił kilka minut na przeczytanie tego artykułu, że lek ten nie powinien być stosowany w przypadkach astmy, niedociśnienia, problemów z nerkami lub cukrzycy. Najlepiej skonsultować się z lekarzem, jeśli odczuwasz potrzebę jego zażywania chorując jednocześnie na wymienione powyżej choroby.
Podsumowując, propranolol jest naprawdę użytecznym lekiem, szczególnie w przypadku napadów lęku i fobii społecznej. Jednak nie zapominajmy, że chemiczne środki są skuteczne tylko w przypadku łagodzeniu objawów. Nie są one w stanie zlikwidować źródła problemu. Do tego celu musimy posłużyć się odpowiednio dobraną psychoterapią.