Stwierdzenie “nie mogę znieść, gdy moje dziecko się złości” może odzwierciedlać poczucie niezdolności rodzica do bycia zewnętrznym wsparciem emocjonalnym, którego potrzebuje dziecko. W tym artykule zaprezentujemy Ci pewne wskazówki co do radzenia sobie z napadami złości u naszych pociech.
“Nie znoszę, gdy moje dziecko się złości” to stwierdzenie, które słyszy się wiele razy na konsultacjach z dziedziny psychologii dziecięcej. Ważne jest jednak, aby rodzice działali jako zewnętrzni regulatorzy emocji. A także zachowali spokój, dopóki ich dzieci nie będą w stanie samodzielnie osiągnąć tego samego.
W tym artykule podzielimy się kilkoma wskazówkami, które ułatwią Ci nauczenie się regulacji poziomu gniewu. Ponadto pomożemy Ci zrozumieć, jak działa mózg Twojego dziecka na tych wczesnych etapach. Jak również to, jaką rolę mogą odegrać rodzice w pomaganiu dzieciom w osiągnięciu dojrzałości emocjonalnej.
Napady złości u dzieci są zupełnie normalne
Jedną z najbardziej przerażających scen dla każdego rodzica jest napaść złości: wrzask i kopanie w środku supermarketu lub wielki krzyk na środku ulicy. Sceny, które często wywołują u rodziców poczucie winy, wstydu, złości, a przede wszystkim bezradności.
Rodzice zadają sobie przy tym pytanie: co się stało, że moje dziecko tak się zdenerwowało? Dlaczego tak się dzieje? Napady złości są wyrazem frustracji i dyskomfortu u maluchów. A jako że są one w przedwerbalnej fazie rozwoju i dojrzałości emocjonalnej, to nie pozwala im to komunikować się w żaden inny sposób.
Ta sytuacja zazwyczaj poprawia się po ukończeniu czterech lat. Innymi słowy, mówimy o normalnym etapie rozwoju dziecka. Nie ma w tym nic żenującego ani niepokojącego.
W rzeczywistości etap ten służy jako punkt wyjścia do rozpoczęcia niezależnego kontrolowania gniewu. Sposób, w jaki dorośli reagują i radzą sobie z gniewem lub frustracją, będzie jednym z kluczy do prowadzenia tej nauki. To znaczy, trzeba zastanowić się nad tym, co robię, gdy moje dziecko się złości.
Dlaczego nie mogę tego znieść, gdy moje dziecko się złości?
Napady złości u dzieci mogą być bardzo nieprzyjemne. Nadmierna intensywność, nieodpowiednie miejsce, wysoka częstotliwość… Możliwe, że w środku tego wrzasku odczuwasz również poczucie rosnącej bezradności, które może przytłoczyć Twoją zdolność do radzenia sobie z emocjami.
Wynika to po części z zaraźliwego wpływu, jaki mają ludzkie emocje w wyniku działania neuronów lustrzanych. Zwłaszcza jeśli jest to ktoś bliski, jak to ma miejsce w przypadku naszych dzieci.
Ponadto maluchy żyją we własnym, małym świecie, z własnymi troskami i złudzeniami. Dlatego naszym dorosłym umysłom czasami trudno jest zrozumieć, dlaczego dziecko może tak się zachowywać, tylko dlatego że jego pragnienia nie są natychmiast zaspokojone.
Logicznie rzecz biorąc, jeśli porównamy je z naszymi problemami w perspektywie dorosłych, to są one absurdalne.
Ważne jest również, aby oprócz pytania “dlaczego nie mogę znieść, że moje dziecko się złości”, zastanowić się także, jaki jest nasz związek z emocją w postaci gniewu. To znaczy, jak radzimy sobie z tą emocją, z intensywnością, z jaką ją odczuwamy. A nawet jak reagowali nasi rodzice, gdy jako dzieci mieliśmy napad złości.
Co mogę zrobić, gdy moje dziecko się złości?
Sposobów na panowanie nad emocjami uczymy się przede wszystkim w okresie dzieciństwa i dorastania. Dopóki nie przejdziemy przez ten etap, przedczołowy obszar mózgu, jeden z głównych interweniujących w regulacji emocjonalnej, nie jest w pełni rozwinięty.
Dopóki dzieci nie rozwiną w pełni swoich umysłów i nie nauczą się radzić sobie z gniewem, rodzice odgrywają w tym rolę zewnętrznego wsparcia. Oznacza to, że opiekunowie dzieci funkcjonują jako punkt odniesienia dla kontroli gniewu, jako że na razie nie są one w stanie zrobić tego same.
Z tego powodu możemy sobie wyobrazić, że ten zewnętrzny punkt kontroli musi odzwierciedlać odpowiednią reakcję na gniew, tak aby dziecko mogło się do niej odnieść.
Zachowania kluczowe dla kontrolowania złości dziecka
Oto kilka wskazówek, gdy zastanawiasz się nad tym, co zrobić, gdy Twoje dziecko się złości:
- Bądź dla niego wzorem. Ta pierwsza wskazówka jest prawdopodobnie najważniejsza i najbardziej skuteczna w każdym procesie uczenia się. Jako wzajemnie najważniejsze dla siebie osoby, jesteśmy odbiciem dla siebie nawzajem, na dobre i na złe. Dlatego sposób, w jaki radzisz sobie z frustracją lub złością, będzie miał bezpośredni wpływ na to, co robi Twoje dziecko. Jeśli kiedy dziecko się zdenerwuje, Ty zareagujesz podnosząc głos, prawdopodobnie będzie ono modelować swoje zachowanie w podobny sposób. Jeśli chcesz wykorzystać tę zasadę na swoją korzyść, powiedz po prostu na głos, jak sobie radzisz z tymi emocjami przed dzieckiem.
- Przyczyny gniewu dziecka mają konkretne znaczenie. Często reagujemy złością, gdy dziecko obraża się, bo nie może już oglądać swojego ulubionego programu. Nie możemy zrozumieć, dlaczego tak się denerwuje z powodu czegoś tak trywialnego. W tym sensie ważne jest, aby połączyć się z tym dzieckiem, którym Ty też kiedyś byłeś: na pewno, w wieku czterech czy pięciu lat, coś było dla Ciebie bardzo istotne, choć dziś może się wydawać czymś zupełnie błahym. Spróbuj myśleć jak dziecko, którym byłeś kiedyś.
- Pokaż dziecku, które przejawy gniewu są właściwe, a które nie. Niektórzy rodzice nie pozwalają swoim dzieciom na jakikolwiek wyraz gniewu, np. krzyżowanie rąk lub odejście do innego pokoju. Krzyk lub uderzenie nie są właściwymi wyrazami gniewu, ponieważ ranią innych ludzi; jednak jednak zły wyraz twarzy, płacz lub brak chęci do rozmowy są znacznie bardziej odpowiednie. Czy tak naprawdę nie robimy tego samego, gdy się złościmy? Dlatego sęk w tym, aby pokazać im, jakie są odpowiednie przejawy gniewu i dać im na nie przestrzeń. Pamiętaj, że wszystkie emocje mają swoje miejsce w życiu, ale nie każdy sposób ich wyrażania jest właściwy.
Kiedy moje dziecko się zdenerwuje, wesprę je
W dzieciństwie uczymy się panować nad emocjami, takimi jak złość. Istnieją pewne okresy krytyczne, kiedy dzieci są bardziej rozdrażnione. Wynika to częściowo z powodu pewnej niedojrzałości na poziomie mózgu. Ponieważ nie są one w stanie poradzić sobie z emocjami, ważne jest, aby to rodzice zewnętrznie panowali nad gniewem dziecka, zachowując spokój.
,,Nie znoszę, gdy moje dziecko się złości” to częste uczucie wielu rodziców, którzy są dotknięci stresem związanym z gniewem dziecka. Sam fakt, że trudno nam zrozumieć, dlaczego dzieci gniewają się ze ,,śmiesznych powodów”, powoduje u nas szczególne zdenerwowanie.
W tym czasie rodzice uczą dziecko poprzez bycie modelami radzenia sobie z gniewem lub bezsilnością. Tak jak i poprzez nadawanie wartości emocjom dziecka. Również w tym sensie ważne jest, aby pozwolić dziecku na okazywanie gniewu; sęk leży w uzyskaniu kontroli nad jego wyrażeniem, a nie na skierowaniu jego energii na siebie.