Mahatma Gandhi jest po dziś dzień źródłem inspiracji. Ten przywódca pacyfistów wywarł wielki wpływ na nasz sposób myślenia, w którym jego duchowość, prostota serca i filozofia niestosowania przemocy są wyjątkowym spadkiem. Niewiele osób w naszej historii kładło tak duży nacisk na życie w pokoju i zgodnie z wewnętrzną prawdą.
Ludzie dobrze znający twórczość Mahatmy Gandhiego twierdzą, że jego filozofia była niezwykle złożona dlatego potrzeba kilku tomów, aby ją opisać. Są jednak eksperci, którzy chcąc ułatwić innym ścieżkę poznania i pomóc im pogłębić ich wiedzę podzielili filozofię Gandhiego na 4 filary: niestosowanie przemocy, Sarvodaya (społecznie zaangażowany buddyzm), Satyagraha (siła duszy) i poszukiwanie prawdy.
Są to cztery dobrze zdefiniowane i powiązane między sobą obszary, w których religia zharmonizowała się z ideałami społecznymi, i jednocześnie określały wyraźny cel i zawierały nadzieję: zachęcać ludzkość do zaufania sobie, przekonać samych siebie, że jesteśmy zdolni do tworzenia pozytywnych zmian w naszym społeczeństwie, a także do prawdziwego rozwoju moralnego.
Najlepsze cytaty Gandhiego o niestosowaniu przemocy
Te krótkie świadectwa Gandhiego zawarte w prostych zdaniach są zebrane w kilku książkach. Dzięki nim możemy natychmiast zrozumieć, że nie mamy do czynienia z dziełem kogoś, kto chciał przekazać światu sztywną, nieelastyczną lub rygorystyczną doktrynę. Wręcz przeciwnie, są zbiorem zasad, które zachęcają nas do refleksji i które można zastosować do każdej dziedziny naszego życia. Możemy dzięki nim zrozumieć, na przykład, że nie ma nic lepszego, aby przełamać krąg przemocy, niż miłość, dialog lub szacunek dla drugiego.
Dlatego proponujemy, aby czytać i analizować je na spokojnie, bez uprzedzeń, bez zmartwień i będąc gotowym na wciąż aktualne nauki.
1. Nie trać wiary w ludzkość. Ludzkość jest jak ocean. Jeśli niektóre krople są brudne, nie znaczy to, że cały ocean jest brudny
Ahimsa to pojęcie, które pochodzi z sanskrytu i które odzwierciedla tę filozofię tak charakterystyczną dla Gandhiego, jaką jest niestosowanie przemocy i szacunek dla życia.
Należy również powiedzieć, że jeśli było coś, co go określało była jego niezachwiana nadzieja w ludzkość. Dlatego też zachęcał on wszystkich do pozytywnego nastawienia, tolerancji, cierpliwości i miłości, która nigdy nie traci wiary w człowieka.
2. Przemoc jest strachem przed wartościami drugiej osoby
To jeden z najsłynniejszych zwrotów Gandhiego i ten, który najlepiej oddaje istotę jego filozofii: nie powinniśmy bać się tego, co inne, nie powinniśmy bać się tych, którzy myślą inaczej, tych, którzy mają odmienne zdanie. Ta przemoc wobec “drugiego” jest oznaką naszej słabości.
3. Oko za oko i wszyscy będziemy ślepi
Przemoc wywołuje tylko przemoc. Ludzkość musi przestać używać agresji, zemsty i nienawiści jako formy porozumiewania się. Jedyne, co dzięki temu osiągniemy, to ochrona zła.
4. Nienawiść i nietolerancja są wrogami zrozumienia
Gandhi zwykł bronić znaczenia dialogu jako sposobu na rozwiązanie różnic i nieporozumień. Tylko ci, którzy potrafią pokornie porozmawiać z innym twarzą w twarz mogą osiągnąć prawdziwe zrozumienie.
5. Bieda to najgorsza forma przemocy
Jeden z cytatów Gandhiego, które są jeszcze bardziej aktualne. Dziś ubóstwo wciąż jest przemocą strukturalną, która wcale nie słabnie i po cichu rozwija się w społeczeństwie.
6. Sądzę, że przywództwo kiedyś oznaczało siłę, ale dzisiaj oznacza dobry kontakt z ludźmi
Dobry przywódca nie jest narzucany przemocą ani siłą, ale szacunkiem i wrażliwością serca.
“Nietolerancja sama w sobie jest formą przemocy i przeszkodą w rozwoju prawdziwego demokratycznego ducha”.
-Mahatma Gandhi-
7. Istnieją dwa rodzaje władzy. Jeden z nich pozyskuje się poprzez strach przed karą, drugi poprzez akty miłości. Władza oparta na miłości jest skuteczniejsza i trwalsza niż strach przed karą
Dla Gandhiego miłość jest drogą do prawdy. Kiedy już odnajdziemy nasze ideały będziemy w stanie walczyć z przemocą, aby uczynić z szacunku, współżycia i dobroci najsilniejsze filary naszego społeczeństwa.
8. Niestosowanie przemocy wymaga podwójnej wiary, wiary w Boga i wiary w człowieka
Niestosowanie przemocy było dla Gandhiego czymś w rodzaju “wielkiej mocy”, którą trzeba zaakceptować jako prawo życia. Musi przeniknąć całą naszą istotę, nasze myśli i znaleźć swoje odbicie w naszym zachowaniu.
“Gniew jest wrogiem niestosowania przemocy, a duma jest potworem, który ją absorbuje”
-Mahatma Gandhi-
Najlepsze cytaty Gandhiego o Satyagraha (sile duszy)
9. Celem życia jest żyć poprawnie, poprawnie myśleć i działać
Zasada Satyagraha jest niezbędna do zrozumienia filozofii Gandhiego. Ta koncepcja mówi nam, że człowiek musi żyć w harmonii z samym sobą, wolny od strachu, uprzedzeń i zawsze stawiający sobie prawdę za cel.
10. Szczęście jest wtedy, gdy to, co myślisz, mówisz i robisz, jest ze sobą w harmonii
Jest to jedna ze zwrotów Gandhiego, w którym ponownie powołuje się na zasadę harmonii między czynami i myślami.
11. Bądź zmianę, którą pragniesz zobaczyć w świecie
Satyagrahi, czyli osoba, która jest odważna i ma szacunek, miłość i prawdę w swoim sercu, widzi siebie jako zdolnego uczynić ten świat lepszym miejscem.
“Miłość jest najpotężniejszą siłą, która istnieje”
-Mahatma Gandhi-
12. Sprawiedliwość, która daje miłość, jest odkupieniem. Sprawiedliwość, która daje prawo, jest kara
Cytaty Gandhiego zawsze mają moralne konotacje. Wśród nich wyróżnia się odporność na niesprawiedliwość, służebność, samozaparcie i ofiara. Zawsze podkreślał też, jak ważne jest, aby miłość i prostota były naszą najważniejszą bronią.
Cytaty Gandhiego o Sarvodaya: zaangażowanym społeczeństwie
Gandhi marzył o idealnym społeczeństwie, wolnym od wszelkich form wyzysku, różnic społecznych, przemocy i niesprawiedliwości. Przedstawiamy niektóre cytaty, które reprezentują ten szczytny cel, zobowiązanie, za który wszyscy jesteśmy odpowiedzialni.
13. Przyszłość zależy od tego, co zrobisz dziś
Przyszłość naszego społeczeństwa zależy od drobnych zmian, które jesteśmy w stanie wprowadzić tu i teraz, zobowiązując się do przestrzegania zasad miłości i sprawiedliwości.
14. Świat jest wystarczający, by spełnić potrzeby człowieka, ale nie, by zaspokoić jego chciwość
Ten cel społeczny, opisany przez Gandhiego jako Sarvodaya, odnosi się do terminu, który on sam stworzył i który można przetłumaczyć jako potrzebę poszukiwania dobrobytu wszystkich, bez wyjątku. Jest więc jasne, bez wątpienia, że na nie ma miejsca na chciwość, w świecie, w którym są już wystarczające zasoby i możliwości dla wszystkich, jeśli dobrze nimi rozporządzimy.
15. Szczere spory są często znakiem postępu
Dialog i jego znaczenie dla złagodzenia różnic jest podstawowym filarem filozofii Gandhiego. Dyskusja przeprowadzona z szacunkiem między dwojgiem ludzi jest sposobem na postęp w każdej dziedzinie życia.
16. Nie wystarczy, aby nasz słuch były zaspokojony, aby nasze oczy były usatysfakcjonowane. Potrzebujemy, by nasze serca były dotykane, a nasze ręce i stopy poruszały się
Społeczeństwo, które oczekuje zmian, musi być społeczeństwem zdolnym do działania, poruszania się, generowania ruchu, który zaczyna się od nas samych, od własnego serca i który później musi znaleźć odzwierciedlenie w naszych działaniach. Dobry przywódca musi z kolei być w stanie zaszczepić prawdziwą nadzieję, która może promować zmiany w jego ludziach.
17. Żadna kultura nie przetrwa, jeśli chce mieć prawo na wyłączność
Koncepcja Satyagraha może i powinna być wprowadzona we wszystkich środowiskach kulturowych, w przeciwnym razie jesteśmy zgubieni. Jest to jedna z fraz Gandhiego, która najlepiej ją ilustruje. Dzięki niej obywatele zrozumieją, że bycie ekskluzywnym, obawy, różnice między moją religiami, między moimi ideami a twoimi nie robią nic innego, jak wznosić mury i zasiewać przemoc.
“Ci, którzy nie mogą zrezygnować z przywiązania do rezultatów swojej pracy, są dalecy od celu”
-Mahatma Gandhi-
18. Prowadzenie firmy uczciwie jest trudne, ale nie niemożliwe
Moralność to silnik, który powinien napędzać każde dobre społeczeństwo, zaczynając od naszych własnych domów i firm. Tak więc, według Gandhiego, każdy powinien być wyszkolony w uczciwości, pokorze i sprawiedliwości, aby być użytecznym obywatelem, przyjmując odpowiedzialność i wypełniając swoje obowiązki, aby stworzyć o lepszy świat.
19. Przywódca jest bezużyteczny, gdy działa przeciwko własnemu sumieniu
To jedna z najbardziej znanych cytatów Gandhiego. Jeśli istniało coś, za czym zawsze się opowiadał, była to zdecydowanie decentralizacja polityczna, aby uniknąć pozostawiania w rękach niewielu lub tylko jednego człowieka władzy, która może go przytłoczyć.
Z czasem wszechmocny przywódca szuka jedynie własnej korzyści, dlatego też Gandhi zawsze popierał partycypacyjną demokrację.
20. Pokój między krajami musi mieć swoją podstawę w miłości między jednostkami
Tylko poprzez miłość możemy dojść do prawdy i pokoju w każdym społeczeństwie. Co więcej, ważnym elementem filozofii Gandhiego jest pokazanie nam, że wizja Boga, jaką posiadamy jest odzwierciedlenie miłości i jest jedynym sposobem osłabienia naszych wrogów i sił zła.
Aby osiągnąć ideał społeczeństwa, o którym śnił Gandhi, konieczne jest, abyśmy zaczęli od siebie i tych, którzy są wokół nas. Jeśli szanujemy i kochamy naszą rodzinę, naszych sąsiadów i naszą kulturę, musimy również być w stanie zrobić to samo z krajami, które nas otaczają.
21. Jeśli chcemy prawdziwego pokoju na świecie, zacznijmy od dzieci
Aby stworzyć lepsze społeczeństwo i szlachetniejszą przyszłość rządzoną z miłością i harmonią, musimy dbać i wychowywać nasze młodsze pokolenia w zasadach pokoju i niestosowania przemocy.
Cytaty Gandhiego o prawdzie
Te kluczowe pojęcia, które składają się na filozofię Gandhiego, mają swoje prawdziwe znaczenie w etymologii. Tak więc słowo “prawda” pochodzi z sanskrytu, “Satya”, gdzie “sat” oznacza to “co istnieje, co jest prawdziwe”. Dlatego też, dla Gandhiego, prawda ma zastosowanie, gdy myśl jest zgodna z czynami i kiedy społeczeństwo broni kodeksu moralnego, który zachęca swoich obywateli do obrony wspólnych celów.
Oto niektóre z cytatów, które najlepiej odzwierciedlają tę ideę, ten cel.
22. Prawda pozostaje, nawet jeśli nie ma publicznego wsparcia
Jest to jeden z najbardziej znanych cytatów Gandhiego, którymi mówi o tym, że trzeba być w stanie utrzymać, strzec i bronić własnej prawdy, mimo że większość będzie przeciwko nam.
“Nawet jeśli jesteś w mniejszości, prawda zawsze pozostanie prawdą”
-Mahatma Gandhi-
23. Prawda jest z natury oczywista. Jak tylko usuniesz pajęczyny ignorancji, które ją otaczają, zacznie jasno świecić
Prawda jest zawsze przed nami. Często jednak pozwalamy sobą manipulować, dać się ponieść uległości, a nawet ignorancji. Niewiele czynów wymaga tyle odwagi, co odnalezienie prawdy i działanie zgodnie z nią.
24. Moje życie jest moi przesłaniem
Wspominaliśmy przed chwilą, że “Satya”, prawda w sanskrycie, oznacza to, co jest prawdziwe, co istnieje. Z kolei Gandhi bronił idei, że prawda nie ma sensu, jeśli ktoś myśli jedno i robi coś zupełnie przeciwnego. Dlatego ten pacyfistyczny przywódca Indii zawsze żył w harmonii ze wszystkim, co głosił prowadząc skromne życie poświęcone innym.
25. Wierzyć w coś, ale tym nie żyć jest nieszczere
Tutaj znowu odzwierciedla się ta sama zasada: potrzeba życia w harmonii z naszą prawdą, z własnymi przekonaniami.
26. Prawda zwycięża, nawet jeśli nie ma publicznego poparcia. Podtrzymuje się sama
Niektórzy twierdzą, że ten pacyfistyczny lider był idealistą. Możemy się zgodzić z tym, jednak w wielu tekstach Gandhiego możemy zobaczyć, że był to idealizm bardzo praktyczny, bardzo przydatny, który można zastosować w wielu różnych kontekstach.
Wszyscy w pewnym momencie naszego życia, czy to w rodzinie, czy w miejscu pracy, broniliśmy naszej prawdy, mimo że nie mieliśmy żadnego wsparcia. Jednak prędzej czy później kłamstwo i niesprawiedliwość upadną.
27. Prawda nigdy nie zaszkodzi sprawiedliwemu domowi
O ile boimy się mówić prawdę w pewnych środowiskach, jeśli to miejsce, jeśli to otoczenie jest sprawiedliwy, prawda zawsze będzie szanowana i ceniona.
“Moralność jest podstawą rzeczy, a prawda jest podstawą moralności.”
-Mahatma Gandhi-
28. Każdy, kto chce, może usłyszeć swój wewnętrzny głos. Każdy go ma
Aby nawiązać kontakt z naszą prawdą i odpowiednio postępować, musimy być w stanie słuchać naszego wewnętrznego głosu. Ten dialog z samym sobą powinien być stały i trwały. Tylko w ten sposób odnajdziemy siłę do działania w obliczu tego, co uważamy za niesprawiedliwe i co zagraża naszej prawdzie.
29. Prawda jest celem, a miłość drogą
Przeciwieństwem przemocy jest miłość i jedynym sposobem budowania społeczeństwa zdolnego do obrony prawdy, do myślenia i działania zgodnie z tą zasadą, jest chodzenie w naszym codziennym życiu po ścieżce miłości, dialogu, równości, braterstwa i sprawiedliwości.
Podsumowując, jak widzieliśmy, filozofia Gandhiego ma nie tylko konotacje moralne, polityczne i religijne. Przede wszystkim jest to kompendium wiedzy, które pomimo zakorzenienia w kulturze indyjskiej nadal jest aktualne. Nadal jest bardzo przydatne.