Inteligencja i mądrość to nie to samo, nawet pomimo tego, że większość osób używa tych terminów zamiennie w życiu codziennym. Żyjemy w społeczeństwie, które ceni sobie najbardziej efektywność i wyniki. W którym wydaje się na pierwszy rzut oka, że tylko najbardziej inteligentni ludzie mogą odnieść sukces.
Jednak rzeczywistość jest taka, że tylko ludzie, których cechuje prawdziwa mądrość osiągają rzeczywiste poczucie szczęścia. Dzieje się tak dlatego, że mają oni silne wartości, którymi chcą się kierować. Ponadto z racji tego, że starają się postępować właściwie, są także optymistami o wysokim poczuciu własnej wartości.
Jeśli spojrzysz na definicję pojęcia „mądrość” w pierwszym z brzegu słowniku lub encyklopedii, znajdziesz tam prostą wykładnię. Otóż zgodnie z definicją encyklopedyczną „mądrość” to ogólnie rzecz biorąc zdolność danej osoby do rozsądnego, przemyślanego i poprawnego działania.
Takie stwierdzenie oczywiście od rodzi szereg pytań. Czy inteligencja nie jest także cechą, która pozwala Ci działać rozsądnie w codziennym życiu? Czy wysoki iloraz inteligencji nie gwarantuje zdolności do podejmowania dobrych decyzji?
Jedyną prawdziwą mądrością jest świadomość tego, że nic tak naprawdę nie wiesz.
-Sokrates-
Oczywiście, że odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca. Niemniej jednak należy pamiętać o tym, że są też różne rodzaje inteligencji. Na sukces osoby błyskotliwej mogą mieć także wpływ jej osobowość i dojrzałość intelektualna. A także zdolność do dbania o własne dobre samopoczucie i innych ludzi w jej otoczeniu.
Mądrość to nie to samo, co inteligencja. Nie myl tych dwóch pojęć!
Cóż, inteligencja i mądrość muszą być rozbite na dwa odrębne pojęcia. Następnie musimy je bliżej przeanalizować tak, aby uzyskać jaśniejsze i bardziej użyteczne zrozumienie obu tych koncepcji. Musimy zatem rozpoznać, co jest naprawdę ważne w obu przypadkach.
Poza znaczeniem wysokiego ilorazu inteligencji (czyli IQ), stanie się dla nas jasne, dlaczego to właśnie mądrość jest także wyjątkowo istotnym pojęciem, pozwalającym nam rozwijać pewne określone wartości, które wykraczają poza standardowe rozumowanie kognitywne lub emocjonalne.
Zapraszamy zatem do lektury dalszej części naszego dzisiejszego artykułu!
Mądrość, a inteligencja – na czym polegają najważniejsze różnice między nimi?
Co dziwne, ludzie zaczęli dopiero niedawno na poważnie badać różnicę między inteligencją a mądrością. Pojęcie mądrości często wiązało się z różnego rodzaju dyscyplinami filozoficznymi lub duchowymi. Było ono uważane za coś, co badali wielcy greccy myśliciele lub mnisi buddyjscy.
Jednak kilku psychologów przebadało tę koncepcję, jaką jest mądrość na przestrzeni ostatnich kilku dekad. Badania te prowadzone były przez dwóch psychiatrów z Uniwersytetu Kalifornijskiego (z ang. University of California), dr Dilipa V. Jeste’a i dr Thomasa W. Meeksa. Ich wyniki pozwoliły odkryć i opracować wiele interesujących pomysłów oraz koncepcji.
Rzućmy zatem okiem na kilka najważniejszych aspektów odróżniających mądrość od inteligencji. Są one następujące:
Mądrość nie bierze się z osobistego doświadczenia
Ta niezwykle ważna idea burzy powszechnie panujący wśród ludzi mit. Wiele osób uważa, że doświadczenie życiowe przekłada się automatycznie na niezwykle silnie rozwiniętą mądrość życiową. Jednak nie wykazano jak do tej pory silnego i bezpośredniego związku między długością czyjegoś życia, a tym, jak ten ktoś jest mądry. Ta cecha nie zawsze naturalnie pojawia się wraz z wiekiem i rozwija niezależnie od niego.
Co więcej, wielu badaczy w dziedzinie psychologii i socjologii próbuje zrozumieć liczne procesy społeczne, emocjonalne i poznawcze, które przekształcają doświadczenie w mądrość. Istnieje wiele innych zmiennych pośredniczących między tymi pojęciami, takie jak zdolność do refleksji nad swoimi własnymi działaniami. Ta umiejętność pomogła przede wszystkim stworzyć mit powiązania pomiędzy doświadczeniem i mądrością jako taką.
Inteligencja – bardziej wydajny i kompetentny
Inteligentni ludzie cechują się wyższą wydajnością, większymi kompetencjami i mają z reguły bardzo wysokie standardy. Z tego też powodu mogą się łatwo denerwować, gdy coś nie spełnia ich wygórowanych oczekiwań. Często też są ukierunkowani na konkretny cel i szukają w związku z tym wymiernych rezultatów oraz korzyści.
Ten punkt widzenia często wywołuje u nich także poczucie lęku i niepewności. Dzieje się tak dlatego, że osoby z wysokim ilorazem inteligencji często mają słabą tolerancję na niepowodzenia i brak pewności siebie. Ten właśnie aspekt odróżnia je w szczególności od mądrych ludzi. Mądrzy ludzie są w stanie zaakceptować niespodziewane i nieplanowane wydarzenia oraz sytuacje. Wiedzą doskonale o tym, jak się cofnąć i przyjąć cierpliwe, zrelaksowane i wnikliwe spojrzenie na otaczającą ich rzeczywistość.
Mądrość przekłada się na lepsze decyzje
Oczywiście istnieją ogromne indywidualne różnice między ludźmi o wysokim ilorazie inteligencji (potocznie, choć nie do końca prawidłowo określanym jako IQ). Podczas gdy niektórzy z nich podejmują rozsądne, odpowiedzialne decyzje, inni mogą ponieść porażkę z powodu nierealistycznych celów i statystyk, do których ustalenia nie wzięli pod uwagę innych istotnych czynników.
Jeśli jednak istnieje jedna wyraźna różnica między ludźmi o wysokiej inteligencji oraz głębokiej mądrości, to z pewnością będzie nią fakt, że ta druga grupa ludzi jest często bardziej otwarta na nowe doświadczenia. Dzieje się tak dlatego, ponieważ mądrość to coś o wiele więcej, niż sama tylko wiedza czysto faktograficzna.
Mądrzy ludzie mają także bogate doświadczenia życiowe. Oznacza to, że potrafią jasno rozumować i są w stanie zaakceptować wszelkie swoje życiowe wzloty i upadki. Ludzie, których cechuje mądrość są również zwykle bardziej świadomi tego, jak sytuacje rozwijają się w czasie. Taka zdolność pomaga im zachować równowagę ciała i ducha.
Inteligencja może zostać wykorzystana zarówno dla dobrych, jak i niecnych celów
Wysoki poziom inteligencji może zostać użyty zarówno na potrzeby szlachetnych celów, jak i do samej tylko do manipulacji, spiskowania, zdrady lub tworzenia wyrafinowanych planów z niewłaściwych powodów. Jednak ludzie wykorzystują również swoją inteligencję do celów bezinteresownych i szlachetnych.
Z drugiej jednak strony mądrość zawsze wiąże się z autentycznym poczuciem dobroci. Samo to słowo w praktycznie wszystkich językach ma bezpośrednie konotacje dotyczące dobra, człowieczeństwa i poczucia duchowości. Jak wszyscy doskonale wiemy, są to wartości, które inspirują innych ludzi do czynienia dobra.
Mądrość jest zawsze pozytywną cechą
Jest jeszcze jedna interesująca różnica między inteligencją a mądrością. Mądrość prawie zawsze daje bardziej pozytywny obraz życia, Twojej sytuacji i innych ludzi. Ta pełna nadziei, ale zdecydowana postawa wiąże się z czynnikami wspomnianymi powyżej, a także i życzliwością. Spojrzenie na całą sytuację z punktu widzenia nacechowanego mądrością życiową może dać nam energię i motywację, by iść naprzód.
W tym momencie możesz zadać sobie pytanie, co jest lepsze? Być niezwykle inteligentnym, czy też niezmiernie mądrym? Ale żadna z odpowiedzi nie jest właściwa. Wynika to z tego, że żadna z tych cech nie jest jednoznacznie lepsza od drugiej. Jest wielu mądrych, odnoszących sukcesy ludzi, którzy mogą nie być jakoś wybitnie inteligentni. Jednak nadal są oni szczęśliwi i skuteczni w swoim codziennym życiu. To samo działa w drugą stronę.
Dlatego też aspiruj (w miarę swoich możliwości), aby mieć obie cechy. Ćwicz swoje umiejętności poznawcze, poprawiaj inteligencję emocjonalną i integruj każde nowe doświadczenie tak, aby stworzyć sobie bardziej rozsądną, zrelaksowaną i optymistyczną perspektywę na życie.
W końcu mądrość jest sztuką poznania tego, co naprawdę się liczy i podejmowania dobrych decyzji. To właśnie ona pozwala poprawić nasze samopoczucie. I, co ważniejsze, także innych ludzi w naszym otoczeniu. Naszym zdaniem to właśnie tam leży prawdziwy klucz do szczęścia.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Wang Fengyan, Zheng Hong (2012) A New Theory of Wisdom: Integrating Intelligence and Morality. Psychology Research https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED535738.pdf